[Hâdimul İslam]

Dicle Felsefe Tarihi 2013 Final Soruları

BÖLÜM-2 FELSEFE TARİHİ

1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi felsefe

tarihinin önemini göstermez?

A) Felsefe tarihinin konularını bizzat felsefe

problemleri teşkil eder.

B) Felsefe tarihi felsefeye doğru bir şekilde

giriş yapmayı sağlar.

C) Felsefe problemleri düşünce tarihidir.

D) Felsefe tarihi insanlığın geçirdiği fikir

aşamalarını ortaya koyar.

E) Felsefe tarihini bilmemek insanlık tarihini

bilmemektir.

2. “Ona göre insanlar başta bir kültüre

sahip değillerdir, toplayıcılık ve avcılık ile

geçiniyorlar, mağaralarda yaşıyorlardı. İlk

devirlerde zaruret ve korku hakimdi.

Zaruretler insanı icat yapmaya zorladı ve

bu konuda hayvanlardan çok şey

öğrendiler.” Bu görüş İlkçağ filozoflarından

hangisine aittir?

A) Demokritos

B) Anaxagoras

C) Empedokles

D) Parmanides

E) Herakleitos

3. Kilise, Aristoteles’in aşağıdaki hangi

görüşünü temel dogma olarak kabul

etmiştir?

A) Mantık

B) Metafizik

C) Astronomi

D) Tabiat

E) Bilgi

4. İslam dünyasında “Revakiyyun” hangi

felsefe okuluna denir?

A) Aristoteles’çilik

B) Yeni Platonculuk

C) Epiküros’çuluk

D) Stoa’cılık

E) Demokritos’çuluk

5. Yeni Platon’culuğun kurucusu kimdir?

A) Platon

B) Plotinos

C) Zenon

D) Pyyron

E) Porphyrios

6. Bireylerin ve halkların karakteristik

özelliklerinin üstünde olan dini bir

topluluğun felsefesidir. Ahlak, dinin bir

parçası olarak ele alınır. Teolojik bir

anlayışla, doğayı Tanrı tarafında belli bir

amaca göre yaratılmış ve düzenlenmiş

statik bir sistem olarak görür.

Yukarıda verilen bilgiler hangi felsefi

dönemin özellikleridir?

A) Antikçağ Felsefesi

B) Yeniçağ Felsefesi

C) Aydınlanma Felsefesi

D) Çağdaş Felsefe

E) Ortaçağ Felsefesi

D.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESİ - İLİTAM FİNAL SINAVI

7

BÖLÜM-2 FELSEFE TARİHİ

7. Bütün düşünceleri Tanrı ve ruh konuları

merkezinde odaklanır. Patristik felsefenin

önemli düşünürlerinden olan ve aynı

zamanda Aziz olarak bilinen filozof kimdir?

A) Anselmus

B) Augustinus

C) Aquinolu Thomas

D) Duns Scotus

E) Ockhamlı William

8. Aşağıdaki bilgilerden hangisi Rönesans

felsefesi hakkında söylenemez.

A) Eski ile yeni arasında bir köprüdür.

B) Bu dönemin düşünürleri kültürün belli

alanlarında eskiye bağlı iken felsefe ve

bilimde yeni bilgi ve değerleri şiddetle

savunur.

C) Rönesansta felsefe, hazır verili olan

hakikatten değil, akıl ve deneyle elde

edilen hakikatten bahseder.

D) Rönesansta felsefe tek bir sistem

etrafında değil, birden fazla sistem

etrafında yapılır.

E) Ana karakteristiği Katolik Kilisesinin

öğretisini desteklemektir.

9. Gerçek olanın tümel değil de tek tek

bireylerin olduğunu ileri düşen

düşünceye ne ad verilir?

A) Reform

B) İdealizm

C) Nominalizm

D) Kartezyenizm

E) Aristotelizm

10. Kopernik devrimiyle meydana

gelen değişim aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Heliosentrik (güneş merkezli) evren

modeli yerine dünya merkezli evren

modeli kabul edilir.

B) Geosentrik(dünya merkezli) evren

yerine heliosentrik evren modeli

benimsenir.

C) İnsan merkezli(anthroposentrik)

dünya görüşünü savunur.

D) Ruh merkezli bir evren anlayışı

gelmiştir.

E) Teosantrik(din merkezli) bir doğa

tasavvuru benimsenir.

11. “Bilim yapmak, doğayı tanımak ve

onu kontrol altında tutmaktır. Çünkü

bilmek egemen olmaktır.” Sözü hangi

filozofa aittir?

A) Descartes

B) Hobbes

C) F.Bacon

D) J.Locke

E) Spinoza

12. Aşağıdaki bilgilerden hangisi

Hobbes düşüncesini yansıtmaz.

A) Var olan her şeyin ilk nedenleri,

Hobbes’a göre madde ve harekettir.

B) Varlık görüşü bakımından bir

materyalist, bilgi görüşü bakımından

deneycidir.

C) İnsanda arzu/isteme ve

nefret/kaçınma şeklinde iki temel

duyum vardır.

D) Homo homini lipus yani insan

insanın kurdudur.

E) İnsan doğası gereği sosyal bir varlık

olup, diğer fertlere tabiatı gereği iyi

davranır.

D.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESİ - İLİTAM FİNAL SINAVI

8

BÖLÜM-2 FELSEFE TARİHİ

13. “Her şeyden kuşku duyan bir insan,

kuşku duymakta olduğundan kuşku

duyamaz; çünkü kuşku duyarken,

kuşkuyu duyan “ben”inin var olduğunu

açık ve seçik olarak bilir. Böylelikle

“Düşünüyorum, o halde varım”

sonucuna varır ve dolayısıyla düşünen

bir varlık olarak kendi varoluşunu

kanıtlar. Yukarıdaki ifadeler hangi

filozofun düşüncesini yansıtmaktadır?

A) Hobbes

B) Spinoza

C) Leibniz

D) Descartes

E) Kant

14. ………. zihne doğrudan olarak

sunulmuş olup, zihin tarafından kolayca

bilincine varılan bir şeyin özelliğidir.

Örneğin dişi ağrıyan bir insan, dişinin

ağrıdığını bilir, onun dişinin ağrıdığının

farkında olmaması söz konusu değildir.

…………ise tam ve dakik olup, başka her

şeyden farklı olan ve kendisinde

yalnızca bilinir olanı içeren bir şeyin

özelliğidir. Mesela dişi ağrıyan insan,

ağrıyan yerini tam olarak gösteremez,

ağrının zihinde mi, yoksa dişinde mi;

dişindeyse hangi dişinde olduğunu

kesin olarak bilemez. Yukarıdaki

boşluklara gelmesi gereken uygun

ifadeler aşağıdakilerden hangisidir?

A) Açıklık/Seçiklik

B) Seçiklik/Açıklık

C) Bulanık/Açıklık

D) Seçiklik/Bulanık

E) Analitik/Sentetik

15. …………..in sisteminde sonlu ve

sonsuz olmak üzere iki töz vardır.

Sonsuz olan töz Tanrı’dır. Sonlu olan

töz ise birbirine indirgenemeyen iki

kısma ayrılır: ruh ve madde. İki tözden

biri olan ………. özü düşünme; ………. özü

ise yer kaplamadır. Boşluklara gelmesi

gereken ifadeler aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Spinoza/ madde/ ruh

B) Leibniz/ ruh / madde

C) Descartes / ruh / madde

D) Kant / Numen /fenomen

E) Hobbes / Ruh / madde

16. Ruh-beden bağlantısı üzerine ileri

sürülen çözümlerden birisi occasio yani

vesileci düşüncedir. Dıştaki uyarma ile

içteki isteme bunlar ruhta bir durum,

bedende bir hareket meydana getirmek

için yalnız vesilelerdir. Bunlar asıl

neden değil, “vesile neden”lerdir. Asıl

neden Tanrı’dır. Cümleleri aşağıdaki

filozoflardan hangisinin düşüncesini

yansıtmaktadır?

A) Hobbes

B) Descartes

C) Leibniz

D) Malebranche

E) Spinoza

D.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESİ - İLİTAM FİNAL SINAVI

9

BÖLÜM-2 FELSEFE TARİHİ

17. Aşağıdaki bilgilerden hangisi

Spinoza düşüncesini yansıtır.

A) Töz sorunu, onun felsefesinin ana

problemi değildir.

B) İki ayrı töz olan ruh ve beden,

“birlikte işleme” ya da “karşılıklı

etkileme” ile veya beyindeki

“kozalaksı bez” sayesinde

birbirleriyle bağlantı kurabilir.

C) Cisim ve ruh iki ayrı tözdürler, yapı

ve öz itibariyle birbirlerinden kökten

ayrılırlar, cisim yer kaplar, ruh

düşünür.

D) Ruh ile bedenin doğrudan

birbirleriyle irtibatı yoktur. Onları

birbirine bağlayan, birlikte

işlemelerini mümkün kılan Tanrı’nın

aracılığıdır.

E) Her şeyin tek kaynağı olan Tanrı, tek

tözdür geri kalanlar- ruh ve madde

dahil her şey- bu tek ve sonsuz özün

birer görünüşüdür. Onun

düşüncesinde töz, Tanrı ve doğa

özdeş kavramlardır.

18. Ruh ve beden, ………….

düşüncesinde iki farklı töz değil, tek

tözün iki farklı algılanışı olmaktadır.

………………. teorisi ya da …………….olarak

bilinen bu anlayışa göre yer kaplayan

her şey için bir düşünce, her düşünce

için de yer kaplayan bir şey vardır.

Boşluklara gelmesi gereken uygun

ifadeler aşağıdakilerden hangisidir?

A) Descartes / Katezyen / Sentetik

B) Spinoza / Çifte yön / Paralelizm

C) Spinoza / Tek yön / Natura naturans

D) Leibniz / Monadoloji / Atom

E) Kant / Dikatomi / Monad

19. Spinoza’nın ahlak düşüncesini

yansıtan ifade aşağıdakilerden

hangisidir?

A) İnsan hayatının bütün amaç ve

gayesi erdeme dayalı mutlu bir

hayat yaşamasıdır.

B) İnsan başına gelen acı ve ızdıraplara

sabrederek mutlu olmalıdır.

C) İnsanın bütün duygu hayatına temel

olan ana duygu, kendini koruma ya

da varlığını sürdürme isteğidir.

D) İnsan, diğer bireylerin çıkar ve

menfaatlerini öncelemelidir.

E) Ahlaka dair herhangi bir bilgimiz

olamaz, olsa bile dile getirilemez.

20. Spinoza’ya göre devlet ve toplum

tabii değil yapay bir kurumdur. Devlet,

insanın kendi güven ve mutluluğu için

kurmuş olduğu büyük bir makine

gibidir. Devlet ve toplum düşüncesi

genel olarak Hobbes’la uygunluk

göstermektedir. Fakat devletin yönetim

biçiminde Spinoza, Hobbes’tan farklı

düşünür. Hobbes ile Spinoza’nın

savunduğu yönetim şekilleri

aşağıdakilerden hangisidir?

A) Krallık / Monarşi

B) Anarşizm / Liberalizm

C) Aristokratik yönetim / Monarşi

D) Mutlakiyetçi Devlet (absolutizm) /

Demokratik Yönetim

E) Parlamenter Yönetim / Liberalizm

D.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESİ - İLİTAM FİNAL SINAVI

10

BÖLÜM-2 FELSEFE TARİHİ

21. …………, J.Locke’un ileri sürdüğü

düşünceyi eleştirir ve karşı çıkar. Ona

göre insanda doğuştan gelen doğrular

vardır. Bu tür bilgiler deney bilgisine

göre doğruluk bakımından daha

değerlidir. Savunduğu bu düşünceye

………… denir. Boşluklara gelmesi

gereken ifadeler aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Kant / Empirizm

B) Spinoza / Septisizm

C) Leibniz / Empirizm

D) Descartes / Kesin bilgi

E) Leibniz / Rasyonalizm

22. ………… yeni doğan bir çocukta

geometriye dair bir bilginin olmadığını

ileri sürerek yönelttiği eleştiri elbette

doğrudur ama bunlar çocuğun ruhunda

gizli olan uyku halindeki bilgilerdir.

Leibniz bunu ………. deyimi ile ifade

edecektt /ir. Metindeki boluğa gelmesi

gereken ifadeler aşağıdakilerden

hangisidir?

A) J.Locke / a postriori

B) Leibniz / a priori

C) J. Locke / a priori

D) Spinoza / a priori

E) Kant / apriori

23. Cismin özü kuvvettir. Ama bu

kuvvet maddi tarzda olmayan bir

kuvvettir. Tözler kuvvettirler ama

maddi olmayan varlıklardır. Dolayısıyla

yer kaplama tözün öz niteliği değil,

etkinliğinin bir sonucudur. Sonsuz

sayıda olan bu tözlere monad denir.

Töz hakkındaki bu ifadeler hangi

filozofa aittir?

A) Kant

B) Hobbes

C) Voltaire

D) Malebranche

E) Leibniz

24. Ruhla beden arasındaki ilişkiye dair

17.yüzyıl filozoflarının görüşlerini

paralel çalışan iki saat örneğiyle ifade

ettiğimizde aşağıdaki bilgileri savunan

düşünürler hangi şıkta doğru olarak

verilmiştir?

İki saat, işlem bakımından

birbirine bağlıdırlar.

İki saatin işlemlerini usta

sürekli düzenler.

Her iki saat başlangıçta

birbirleriyle paralel olacak

şekilde kurulmuştur.

A) Descartes / Occasionalistler /

Leibniz

B) Spinoza / Descartes / Kant

C) Kant / Descartes / Leibniz

D) Leibniz / Spinoza / Hobbes

E) J. Locke / Occasionalistler / Leibniz

25. “İnsanın düşünme ve değerlemede

din ve geleneklere bağlı kalmaktan

kurtulup kendi aklı ile hayatını

aydınlatma girişmesidir.” Diğer tanım

Kant’a ait olup şöyle tarif eder: “insanın

kendi suçu ile düşmüş olduğu bir erginolmayış

durumundan kurtulup aklını

kendisinin kullanmaya başlamasıdır.”

Verilen cümleler ile ne

tanımlanmaktadır?

A) 17. Yüzyıl felsefesi

B) Aydınlanma

C) Ortaçağ

D) Çağdaş felsefe

E) Rönesans



1- E

2- A

3- C

4- D

5- B

6- E

7- B

8. E

9. C

10. B

11. C

12. E

13. D

14. A

15. C

16. D

17. E

18. B

19. C

20. D

21. E

22. C

23. E

24. A

25. B

26. C

27. D

28. A

29. D

30. C