El-Kadir, El-Muktedir, El-Mukaddim Esmaları
El Kâdir:Mutlak güç ve kudret sahibi,çok güçlü olan, istediğini istediği gibi yapabilen, eksiksiz, kusursuz irade ve kudrete sahip olan demektir.
Yüce Allah’ın el-Kadir ismi Kur ‘an-ı Kerim’de bazen el*Kadir bazen de Kadiir olarak bazen de azamet cem’isiyle Kadirun veya Kadirin olarak geçmektedir.
📍
Kadr; birşeyin "oluş ve aslına, değerine, miktarına" delalet eder. Bir şeyin kadr'i o şeyin "değeri ve kıymeti " demektir.
📍Enam 91. ayette bu manada kullanılir: "
Wè mâ kaderallahu hakka kadrih " (Allah'ın kadri kıymetini hakkıyla takdir edemediler)
📍
Kadr süresinde ki leyletu'l-Kadr, "kadir kıymet ve değer gecesi" manasına gelir.
📍
Takdîr; "bir şeye kesin ölçü ve değer koymak, hazırlamak, planlamak,düzene koymak, ölçüp biçme, kıyaslamak,birşeyin gücünü ve kudreti belirlemek" manasına gelir.
Murselat suresi 23. Ayette;fe-kadernâ fe-ni'mel-kâdirûn ayeti, "Biz takdir ettik, takdir edicilerin en iyisi Biziz" veya "Biz en iyi takdir edeniz" anlamına gelir.
📍Kuran'da
Kâdir ismi istisnasız
'alâ edasıyla kullanılır. Kullanıldığı heryerde, " Allah'ın gücünün yettiğini, O'nun bir işi yapmaktan aciz olmadığını" vurgulama sadedinde gelir.
📍
Kâdir isminin iki ana anlamı vardır.
1.
Kudret: Yapabilme kudret ve gücüne delalet eder. Kudretini ister gösterir, isterse göstermez.Sonsuz güce sahip olup, bunu keyfi olarak kullanmamak Allah'a mahsustur. Onun için yalnızca O
Kâdir'dir.
2.
Takdir: Òznenin nesnesini takdir etmeye, nesne üzerinde iktidarını sürdürmeye, değer koymaya, onun yerini, zamanını mekanını belirlemeye delalet eder. O'nun takdiri herşeyin üzerinde görünür. Herşey O'nun takdiriyle yaratılır.
📍Bu manalardan
kudret, Kâdir ismine,
takdir, Muktedir ismine daha yakındır. Lakin iki ismin tecellsii arasında fark vardır.
📍
Kâdir'in kudreti eşyanın varlığı ve yokluğuna dair bir kudrettir. Var olanı yok etme, yok olanı var etme kudretine delalet eder.
Muktedir'in kudreti ise var olanın üzerinde iktidarını yürütme, onu değiştirme, dönüştürme, gelişime, durdurma kudretine delalet eder.
📍
Kâdir ve Muktedir isimlerinin kendisine döndüğü "
kudret ve
takdir mastarlarını kendisinde birleştiren bir isim vardır ki, o da;
Kadîr ismidir.