Nebe Suresi İniş(Nüzul) Sebebi Rivayetleri
Nebe' (Amme) Süresi Nüzul Sebebi
Tamamı Mekke'de nazil olmuştur ve bunda icma vardır[1] Nitekim Beyhakî ve Nuhas'ın yaptıkları ri*vayette, İbn Abbas (RA); “Amme yetesâelûn Sûresi Mekke'de inmiştir” demiştir[2]
İniş sırası itibariyle Meâric'den sonradır[3]
İbn Cerîr ve İbn Ebî Hatim'in el-Hasen'den rivayetlerine göre Hz Pey*gamber, peygamber olarak gönderilince Kureyşliler kendi aralarında birbirlerine O'nun durumunu sormaya başlamışlar
"Getirdiği nedir?" diyorlar, birbirleriyle tartışıyorlar ve Hz Peygamber (sa)'in peygamber olarak gönderilmiş olması hususunda farklı görüşler serdederek mücadele ediyorlarmış İşte bunun üzerine "Neyi soruşturuyorlar? O büyük haberi mi?" nazil olmuş[4]
Mekkeli müşrikler sık sık İslâm, Kur'an ve Hz Muhammed (as) aley*hinde bulunmak üzere toplantılar düzenlerlerdi Onlardan bir kısmı Hz Mu*hammed (as) için “sihirbaz”, “büyücü” derken, bir kısmı “aklî dengesi bozuk” der; bir kısmı da “şâir” damgasını yakıştırmaya çalışırdı Kur'ân-i Kerîm hakkında ise, çok yakışıksız sözler kullanır, inen âyetlerini tahrif ederek alay konusu yaparlardı Toplantıdan sonra dışarı çıktıkları zaman bir müslümanla karşılaşınca ona: “Ee, söyle bakalım şu Kur'ân'ın haber verdiği kıyamet ne zaman?” diye sorar ve bıyık altından gülerlerdi
Müşriklerin çoğunun Allah hakkında az ve kısır da olsa bir bilgileri ol*makla beraber âhiret hakkında hiçbir ciddi bilgileri yoktu O bakımdan öl*dükten sonra dirilip ikinci hayata kalkmaya kesinlikle inanmazlardı Onlar*dan az bir kısmı ise, ruhun ebediliğine inanır, ama onu kendi mantığına gö*re yorumlardı
İlgili sûre, onların inkâr ve iddialarını reddederken, duygu ve düşün*celerini yönlendirmek, akıllarını harekete geçirmek üzere inmiştir [5]
1-2 Ne'den soruşuyorlar? O büyük nübüvvet haberinden
İbni Cerir ve İbni Ebi Hatim, Hasan-ı Basri'den şöyle rivayet ettiler:
“Nebî Aleyhisselâm peygamber olarak gönderilince, insanlar aralarında bazı şeylerden soruştular Bunun üzerine Nebe: 78/1-2 âyeti indirildi” [6]
40 Biz, sizi yakın bir azâbla uyardık O gün kişi elleriyle önceden sunmuş olduklarına bakacak ve kâfir: "Keşke ben toprak olsaydım " diyecektir
Mukatil der ki:
"O gün kişi elleriyle önceden sunmuş olduklarına baka*cak" âyet-i kerimesi Ebu Seleme ibn Abdü'1-Esed el-Mahzûmî ve kardeşi el-Esved ibn Abdü'1-Esed hakkında nazil olmuştur Bu âyet-i kerimedeki "kişi" Ebu Seleme; "kâfir" de kardeşidir[7]
=============================
[1] İbnu'l-Cevzî, age IX,3 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/931
[2] Şevkanî, Fethü'l-Kadlr: 5/362; Tefsîr-i Kurtubi: 19/169; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6540
[3] Kurtubî, age XIX,111 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/931
[4] Suyûtî, Lübâbun-Nukûl, 11,191 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/931
[5] Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6543
[6] İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/703 Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/324
[7] Kurtubî, age XIX,123 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/931