Nesh Hangi Mevzularda Olur?
Nesh Hangi Mevzularda Olur?:
Usul alimi ve fakihlerin çoğuna göre geçmiş ümmetler hakkındaki bilgi ve kıssalar, gelecekle ilgili gaybi haberler hususunda nesh olmaz. Böyle söyleyenler arasında Mücahid ve Said İbn Cübeyr de vardır. Nesh ancak Allah’tan kullarına bir lütuf olmak üzere emir ve nehiy hususunda olur. Bazı alimler şöyle der: Nesh emir ve nehiy bildiren haberlerde de olabilir. Böyle diyenler arasında Dahhak İbn Müzahim de vardır. “Zina eden bir erkek, ancak zina eden bir kadınla evlenebilir.” (Nur: 24/3) ayetinin ve iddet ayetinin neshedilmesi bu şekildedir. Bazı alimler de şöyle der: Nesh her türlü sözde olabilir. Bu görüş Zeyd İbn Eslem’e aittir. İbn-i Bakıllani: “Allah ve Rasulullah’ın verdiği haberlerde nesh caiz olmaz.” demiştir. El-Kadi haberin neshi hususunda şöyle der: Allah’ın sıfatları, geçmiş ümmetlerin haberi, gelecek hakkındaki haberler gibi sadece bir manası olabilen lafızların neshi caiz olmaz. Ancak değişmesi mümkün olabilen (Bir kişi mü’min midir? Ya da namaz vacip midir, değil midir? gibi konularda) caiz olur. Bazı alimler bu güzel bir kavildir, demişlerdir. Muhasebe ve Musabara ayetleri bu şekildeki ayetlerdir.[345] Hareket metodu ve akaidle ilgili konularda da nesh olmaz.