Küsûf ve Husuf Namazı
Abdullah bin Amr -radıyallâhu anh- şöyle anlatıyor:
Peygamber Efendimiz'in zamân-ı saâdetlerinde güneş tutulmuştu Zât-ı Risâletleri kalkıp insanlara namaz kıldırdılar Kıyâmda o kadar çok kaldılar ki, âdetâ rükûa varmayacak da hep ayakta duracak zannedildi Sonra rükûa vardılar ve uzun müddet başlarını kaldırmadılar Arkasından doğruldular, fakat mûtadın üzerinde ayakta durdukları için secde etmeyecekleri intibâını verdi Nihâyet birinci secdeye vardılar Lakin başlarını secdeden hiç kaldırmayacakları zannediliyordu Daha sonra doğrulup oturdular Bu oturuşları da uzun sürdü Mübârek başlarını kaldırmayacakmışcasına kapandıkları ikinci secdeye vardıklarında, acı acı nefes alıp veriyor ve göz yaşları dökerek ağlıyordu:
"Yâ Rabbî! Ben aralarında olduğum müddetçe ümmetime azâb etmeyeceğini bana vâdetmedin mi?! Yâ Rabbî! Onlar sana tevbe ve istiğfâredip yalvardıkları müddetçe ümmetime azâb etmeyeceğin husûsunda bana söz vermedin mi?! Işte bizler kapına geldik senden affımızı diliyor ve sana yalvarıyoruz!"
Bu minval üzere iki rek'at namaz kılıp bitirince güneş bütün parlaklığıyla gözüktü Arkasından Hz Peygamber minbere çıkarak ashâbına vecîz bir konuşma yaptı Konuşmasında Allâh Teâlâ'ya hamd ü senâ ettikten sonra şöyle buyurdular:
"Güneş ve ay Allâh'ın varlık ve birliğine delâlet eden alâmetlerden sâdece ikisidir Şâyet bunlar tutulursa, duâ edin, Cenâb-ı Hakk'a yönelip ona ilticâ edin, Allâh'ın büyüklüğünü hatırlayın, namaza durup Allâh'ı zikretmeye koyulun ve sadaka verin" (Bkz Buhârî, Küsûf, 2, 4)
Peygamber Efendimiz -sallallâhu aleyhi ve selem-, göneş ve ayı Allâh'ın âyetlerinden bir âyet olarak görür ve onların tutulmalarını her hangi bir kimsenin ölümü veya doğumu sebebiyle olmadığını ashâbına bildirirdi Ancak gaybı ve kaderi bilmek Allâh'a mahsus olduğundan, her an kıyâmetin vukû bulabileceğini veyâ kendi ecelinin gelmiş olabileceğini düşünerek devâmlı olarak Allâh'a iltca hâlinde bulunmayı isterdi Hava kararmaya başlayınca, yağmur yağarken, gök gürlerken ve güneş veya ay tutulurken hep bu duygularla hareket eder ve huzûr-ı ilâhîde durarak ümmetinin selâmeti için yalvarırdı
İbn-i Hibban'da bulunan bir rivayete göre Rasûlullâh -sallallâhu aleyhi ve selem- ayın tutukluğu geçinceye kadar, müslümanlara ay tutulması namazı kıldırmıştır (A Köksal, XI, 220) Güneş ve ay tutulması namazı sünnettir İki rek'attır Güneş açılıncaya kadar duâ ile meşgul olunur İmam'ın güneş tutulması namazını cemaatla kıldırmasında bir mahzur yoktur Ay tutulma namazı ise cemaatsız kılınır Bu namazların mescidde kılınması da sünnettir Ezan ve kamet okunmaz Sadece güneş tutulması namazı için es-Salâtü câmiatün, namaz için cem olunuz diye seslenilir (A Köksal, XI, 221)
Güneş tutulduğu zaman; "Ulû'lemr", "Cum'a İmamı" veya "Ulû'lemr'in bu namazı kıldırmakla görevlendirdiği kimse; müslümanlara iki rek'at namaz kıldırır Beş vakit namaz kıldırmakla görevli mescid imamları; "Ulû'lemr'in" veya "Cum'a İmamı'nın" sarih bir izni olmadığı süre içerisinde küsuf namazını kıldıramazlar Bu gibi durumlarda müslümanlar, küsûf namazını ayrı ayrı edâ ederler Küsûf namazında; Ezân, kamet ve hutbe yoktur
Küsûf namazının cemaatle edâ edileceği hususunda ûlemanın icmaı vardır Küsûf Namazı sünnettir ve iki rek'attır Her iki rek'atinde de; diğer namazlarda olduğu gibi, bir rükû, iki secde vardır Küsûf Namaz'ını kılan kimse; dilediği sûreyi okuyabilir
Küsûf Namazı'nda kıraat gizlidir Küsûf Namazı edâ edildikten sonra güneş açılıncaya kadar dua edilir Malûm olduğu üzere Küsûf Namazı'nın vakti; güneşin tutulduğu zamandır Şayet güneş, namaz kılmanın mekruh olduğu bir vakitte tutulursa, Küsûf Namazı kılınmaz