Hak hukuk
Kânunî Sultan Süleyman Han’a neden ‘Kânunî’ dendiğini hiç düşündünüz mü?
Her Osmanlı pâdişâhı gibi Kânunî Sultan Süleyman Han da kul hakkına çok özen gösterirdi Bu hususta çok titiz davranır, âhirette kendisinden hesap sorulmasından, çok korkardı Bunun için ona ‘Kanunî’ diye hitap edilirdi
Çeşitli bölümlerden meydana gelen Süleymâniye Külliyesi tamamlanınca, Kânunî Sultan Süleyman Han, mîmârından işçisine kadar, orada çalışanlardan helâllik almak için çalışanların hepsinin toplanmasını istedi
Verilen gün ve saatte herkes geldi İnsanların hakkı geçmemesi için, onları bekletmekten de hoşlanmayan Sultan Süleymân Han, saatinde gelerek, kendisi için hazırlanan yere geçti Sultanlar sultânı, en tatlı sesiyle, önce Allahü teâlâya hamdetti
Sonra Peygamberler sultânına salevât getirdi Onun güzel ve güzîde Eshâbını hayırla andı Sonra da ecdâdına ve bütün din kardeşlerine, Fâtihalar gönderip, duâda bulundu ve şöyle dedi:
-Ey din kardeşlerim! Can kardeşlerim! Görüyoruz ki, bu câmi-i şerîf tamamlanmıştır Ona emeği geçenlerin cümlesinden Kadir Mevlâm râzı olsun! Ancak hemen şunu söylemek istiyorum ki, çalışıp da hakkını alamamış kim varsa gelip bizden istesin
Çıt çıkmıyordu Yüce Padişah sözüne devâm etti:
-Olabilir ki, hakkını alamayan kimse, burada değildir Burada olanlara ahdim olsun ki, gelmiyenlere söyliyeler Onar da gelip haklarını bizden alalar
Tabiî ki hiç kimse çıkıp benim şu hakkım var demedi Çünkü hiç kimsenin hakkı kalmamıştı İncelenen vesikalardan da anlaşıldığı üzere; inşaatın en yoğun zamanlarında bile, çalıştırılan at, katır ve merkeplerin çayıra açılma saatlerine dahi özellikle dikkat edilmiş, hiçbir mahlûkâtın hakkına tecâvüz edilmemesine gayret gösterilmişti
SİZİ KÂNUNA ŞİKÂYET EDERİZ
Hak hukuka bu derecede dikkat eden Sultan Süleyman Han, Budin Seferi’nden dönerken, yollar dar olduğu için ordusunu tarlalardan geçirmek zorunda kaldı Buradan geçerken bir köylü, elindeki kazmasını pâdişâhın geçtiği yöne fırlattı
Bunun üzerine pâdişâhın atı ürktü, köylü de yakalanıp huzura getirildi
Sultan Süleyman Han köylüye sordu:
-Derdin nedir, niçin böyle yaptın?
Köylü cevap verdi:
-Biz fakir köylüleriz Askerlerinizden bazıları, yeni ektiğimiz tarlalardan geçtiler Ya bu zararı ödersiniz, ya da sizi şikâyet ederiz
Kanunî Sultan Süleyman köylüye tekrar sordu:
-Peki bizi kime şikâyet edeceksiniz?
Köylü şöyle dedi:
-Siz Kanunî değil misiniz? Sizi kanuna şikâyet ederiz
Kanunî Sultan Süleyman Han bu cevaptan memnuniyet duydu Bütün köylülerin zararını hesap ettirip ödedi