[Emekdar Üye]

Boşamak için kullanılan kelimeleri erkeğin hanımına karşı söylemesi ile talak yani boşama hasıl olur Boşamak için kullanılan sözler iki çeşittir: Açık sözler ve kinayeli sözler

"Sen benden boş ol", "Ben seni boşadım" gibi sözler açık sözdür Bu sözleri, şaka olarak veya şaşırarak da söylediği anda, manasını bilmese bile, boşamış olur

"Seni bıraktım, seni terk ettim" kelimeleri açık söz kabul edilir Bir veya iki defa böyle açık sözle boşamaya, yani geri dönüşü mümkün olan boşamaya talak-ı rici denir Ama yine de üç haktan biri gitmiş olur Bu sözlerden herhangi biri bir defa söylendiğinde, pişman olunmuşsa, eski nikaha dönmek niyetiyle hanımının elini tutarsa tekrar nikah yapmadan iki bağ ile evliliğe devam eder

Evlilikte üç bağ vardır Yani, boşama sözleri üç defa tekrarlanırsa, "seni boşadım, boşadım, boşadım" derse, veya "seni üç defa boşadım" derse üç bağı birden koparmış, geri dönüşü olmayacak şekilde boşamış olur Böyle üç kere boşayınca talak-ı rici, talak-ı baine dönmüş olur

"Babanın evine git!", "Defol git!", "Cehenneme git!", "Senin kocan değilim artık" gibi, başka manalarda da kullanılan sözler kinayeli, kapalı sözlerdir Bu sözler, boşamak niyeti ile söyleyince boşamış olur Buna bain talak, yani iddet müddeti içinde geri dönüşü olmayan kesin boşama denir

Bu şekilde boşamada, iddet müddeti geçip yeniden nikah yapılmadıkça bir araya gelinemez

Kayın pederine "Ben senin kızını istemem, kime ister ise varsın" demek ve hanımı gezmek için izin istediğinde, "Ben seni ip ile bağlamadım git", "İstediğin yere gidersin Bana hanım olmazsın" veya "Artık ben seni istemem”, "Seni boşamak istiyorum" gibi şeyler söylese, boşamak niyet etmedikçe, boşamış olmaz

"Şart olsun", "Dilediğini yap!" sözleri, boşamak manasına kullanılan yerlerde, hanımına böyle söyleyince, niyet etmese bile, bir bain talak olur

Hanımına, anam, kızım, kardeşim demekle boşama olmaz Fakat (şimdiden sonra anam, kızım veya kardeşim ol) derse boşama olur Bu bir talak-ı bain olur

Kinayeli sözle boşamada, bain talak iddetinde, hanımının odasına giremez Kadın süslenemez, koku sürünemez, yabancı kadın gibi talak veren kocasından uzak durur İddet sonunda yeniden nikah lazımdır

Boşamada, sayı bildirilmezse bir boşama olur Üç veya fazla sayı söylerse, üç talak ile boşamış olur "Bedenimdeki kıllar adedince" veya "Denizdeki balıklar adedince" yahut "Gökteki yıldızlar kadar" veya "üçten dokuza" deyince, yine üç boşama olur

Hanımını boşayan erkeğin akıllı ve uyanık olması gerekir Sarhoşun, hastanın ve tehdit edilenin sözü ile veya mektubu ile, e-maili ile, faksı ile boşama geçerli olur Bunlar kadının eline vardığı anda, boş olur Yani kadın bu boşamayı öğrenince, haberdar olunca boşama gerçekleşmiş olur

Delinin, bunağın, baygının, uyuyanın ve hastalıkla ve kızarak dalgın olanın söylemesi ile boşama olmaz Kızarak dalgın olmak, söylediğini bilmemek demektir Bu da iki türlü olur:

Manasını bilmeden, kast ve arzu etmeden söyleyince, boşama olmaz Bu kinaye sözler içindir Yoksa açık kelime ile yani seni boşadım dese, kast ve arzusu olmasa bile yine talak vaki olur

Manasını bilerek ve isteyerek söyleyip, sonra söylediğini bilmemek, hatırlamamaktır Bu sözünü iki şahit işitip, sonra söylerlerse, boşama olur Yani seni boşadım der, fakat sonra bunu hiç hatırlamaz, sen böyle demiştin denilince hayır ben hiç hatırlamıyorum, böyle bir şey söylemedim derse, eğer iki şahit, evet biz duyduk bu hanımını boşadı derse, o zaman boşama vuku bulur Demezlerse, adam inkâr ettiği için boşama vaki olmaz

Hiç ilişki olmamış veya bir odada veya tenha bir yerde hiç beraber kalınmamış ise, bir kere boşayınca, kadın iddet beklemeden aynı gün bile, başkası ile evlenebilir

Hanımına başka başka üç zamanda birer kere boşarsa veya bir defa, "Üç kere boşadım" derse, geri dönüşü olmayacak şekilde nikah bozulmuş olur

Bu kadını tekrar alabilmek için, hulle lazım olur Hulle demek, kadın başka erkekle nikahlanıp, düğün olup, ilişki olup, o erkek de boşayıp ve bundan sonra, tekrar iddet zamanı geçmek demektir Ancak bundan sonra, birinci kocası yeni bir nikah ile tekrar alabilir

Bu ise, bir erkek için zillettir, aşağılıktır Allahü teâlâ, erkeklere boşamak hakkını verdi ise de, bu hakkı gelişi güzel kullanmamaları ve kadınlar, erkeklerin elinde oyuncak olmamaları için, erkeklere bu hulle zilletini yüklemiştir Hulle korkusundan müslüman bir erkek, boşama lafını ağzına bile alamaz Aile arasında boşanmak lafı, şakası olamaz

Korkutmak için şaka için de olsa boşama sözlerini hiç kullanmamalıdır Hatta ayrılmaya karar verilse bile yine bu kelimeleri kullanmamalıdır Daha sonra ayrılmaktan vazgeçilebilir Yakınları ile dostları ile istişare edip ayrılmaya kesin karar verildikten sonra bir talak vermelidir Hiçbir zaman üç talak birden vermemelidir Zaten üç talak birden vermek günahtır Hayat şartları insanı birçok şeye katlanmayı gerektirebilir Olmaz denilen şey olabilir Bir talakla boşama yapılırsa kapı tamamen kapatılmamış olur Boşamamak bir risk getirmez; ancak boşamak hele üç talak vermek çok büyük risktir Telafisi mümkün olmayabilir

İddet, boşanmadan sonra, kadının yeniden evlenmesi haram olan zamandır İlk temizlik başından, üçüncü hayzın sonuna kadar olan zamandır Hayz görmüyorsa, talak için üç ay, ölüm için dört ay on gündür

Nikahı bozan şeyler: Boşadım demek, boşamak niyetiyle kinaye sözler söylemek, mesela hanımına çık git demek Bir de küfre düşürücü söz söylemek

İnsan elfaz-ı küfür söyleyince imanı ve nikahı gidiyor mu? Nikah tazelemesi nasıl yapılır?

Nikah tazelemek demek, yeniden nikah yapmak demektir Bunu bir hocanın nezaretinde yapmak gerekmez Nikah tazelemek için hanımdan vekalet aldıktan sonra, iki erkek şahit yanında, (Öteden beri, nikahlım olan hanımımı, onun tarafından vekaleten ve tarafımdan asaleten kendime nikah ettim) denirse nikah tazelenmiş olur

Boşamak ayrı, küfre düşmek ayrı Bu talak sayılmıyor Yani bağın biri kopmuyor Bin kere küfre düşse bin kere nikah tazelemek gerekir, fakat bu talak sayılmaz

Sual: Bir kadın, boşanma hakkı kendi elinde olmak üzere nikahlanmak için ne yapması gerekiyor?

Kadın, boşanmak benim elimde olmak üzere seninle evlendim der ve erkek de bunu kabul ettim derse, kadının boşanması kendi elinde de olur Erkek eşine (İşin, senin elinde olsun) veya (Kendini sen boşa) yahut (Diler isen boşsun) gibi cümlelerden birini söylerse, kadın, ancak o oturumda kendisini boşayabilir Kocası (Ne zaman istersen kendini boşa) derse, o oturuma mahsus olmaz Kadın istediği zaman, kendini boşayabilir

Kendisine boşanmak hakkı verilen kadın, kocasına (Seni boşadım) derse, boşanma işi gerçekleşmez (Kendimi boşadım) demesi lazımdır Nikah yapılırken kadın, (Ne vakit istersem, kendimi senden boşamak üzere) diyerek, şart ederse, erkek de, nikah yapılırken, bu şartı kabul ettim derse, böyle şartlı nikah sahih olur ve kadın da boşanmak hakkına sahip olur

Erkek boşanma hakkını verse, kadın (Ben boşanma hakkını istemem) dese de, hakkını red etmiş olmaz Dilediği zamanda, kendini boşayabilir Erkek nikah yaparken, (Boşanmak senin elinde olmak üzere, seni nikah ettim) derse, nikah sahih olup, boşanmak hakkı kadının elinde olmaz Fakat, önce kadın, (istediğim zaman, boşanma hakkı elimde olmak üzere sana nikahlandım) der, erkek de, (kabul ettim) derse, hem nikah sahih olur, hem de, boşanmak kadının elinde olur

Küfre düşen karı-kocanın, tecdid-i imandan sonra, iki şahit yanında tecdid-i nikah yapmaları gerekir Kolaylık olmak için, nikahı yenilemeye hanımdan vekalet almalı, iki erkek şahit yanında, (Öteden beri, nikahım altında bulunan hanımımı, onun tarafından vekil olarak ve tarafımdan asil olarak kendime nikah ettim) demelidir Camilerde yapılan meşhur tecdid-i iman ve tecdid-i nikahı cemaat ile okumak bu hükme dayanmaktadır

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet Editör