Şafii Mezhebi:Hac ve Umre İçin îhrama Girmenin Keyfiyeti
İhram, hac veya umre'ye veya ikisine birden niyet etmek demektir Ayrıca bunu izleyen birtakım ameller ve tamamlayıcı âdab daha vardır
1 Hac veya umre için niyet eden kişinin yapması gereken şeyler şunlardır:
a Gusletmek
İhram için gusletmeye niyet etmek sünnettir Eğer gusletmek mümkün olmazsa teyemmüm etmelidir
b Güzel koku sürmek
Güzel koku da sünnettir Bu koku, hac menasıklarım yerine getirin-ceye kadar devam etse bile zarar vermez Çünkü Hz Aişe şöyle rivayet etmiştir: 'Sanki Hz Peygamber'in kokusunun keskinliğini duyuyorum Kendisi o sırada ihramlıydı'[12]
c Erkeğin dikişli elbiselerini çıkarması vacibdir Onların yerine bir izar ve bir rida bağlamahdır Erkeğin peştemalinin beyaz olması sünnettir Kadının ise elbiselerini değiştirmesi gerekmez Fakat onun yüz ve ellerini açıkta bırakması vacibdir
Bazı sahabîlerin, kadınların hacda ihramlıyken örtünmelerinin gerekli olup olmadığını sormalarına cevaben Hz Peygamber şöyle buyurmuştur:
Kadın ihramlıyken yüz ve ellerini kapatmaz[13]
Kadının, ihrama girmeden önce ellerini kınalamaması sünnettir Çünkü ellerini açık bırakmak mecburiyetindedir
d İki rekât namaz kılmak
Bu namaz da sünnettir Buna ihram sünneti diye niyet etmelidir
2 Hacca gitmek isteyen kişi ister uçakla, ister başka vasıtalarla gitsin yola çıkacağı zaman kalbiyle hac veya umre'ye niyet etmelidir Hacc-ı if-rad'a niyet edecekse sadece hacca, hacc-ı temettü yapacaksa sadece umre'ye, hacc-ı kıran yapacaksa hac ve umre'ye niyet etmelidir Niyeti, diliyle söylemesi de sünnettir Sonra Lebbeyk Allahumme Lebbeykl Lâ şerike leke lebbeyk! İnne'l-hamde ve'n-nimete leke ve'l-mulk lâ şerike
leke (Senin hizmetine koşuyorum ey Allahım senin hizmetine koşuyorum! Senin hizmetine koşuyorum, senin ortağın yoktur Hamd ve nimet şenindir, mülk de senindir Senin ortağın yoktur) demelidir
Bütün bunlarda vacib olan kalben niyet etmektir Niyeti, dil ile söy-lemek ve telbiye duası okumak sünnettir Bunlardan sonra kişi hac veya umre'ye (veya her ikisine) başlamış olur O kişiye, daha ileride bahse-deceğimiz birtakım şeyler vacib olur
3- Niyet edip ihrama girmek isteyen kimse aşağıdaki durumlardan bi-rini seçmelidir:
A Sadece hac için ihram'a girmeye niyet etmek
Haccın menasıkmı tamamladıktan sonra Harem hududundan çıkıp umre'ye niyet ederek umre yapmalıdır Bu, ihram'ın en üstünüdür; yani bu tür hac, hacc-ı ifrad, hacc-ı temettü ve hacc~ı kıran'dan daha üstün-dür Çünkü Cabir'den rivayet edilen sahih bir hadîste Hz Peygamber'in bu şekilde ihram'a girdiği belirtilmiştir Buna ifrad denir
B Sadece umre için ihram'a girmek
Bu durumda umre'den sonra ihram'dan çıkmalı, Mekke'de veya ne-rede ihrama girdiyse orada hac için ihram'a niyet etmelidir Buna, temettü denir Bu, fazilet bakımından ikinci sıradadır
C Hac ve umre'ye birlikte niyet etmek
Böyle niyet ettikten sonra haccın menasiklerini yerine getirdiğinde, umre'yi de tamamlamış olur Böylece hem hac, hem de umre sevabını elde etmiş olur Bu tür hacca kıran denir Bu, fazilet bakımından üçüncü sıradadır (İmam Ahmed b Hanbel'e göre en üstünü hacc-ı femetfu'dur îmam Ebu Hanife'ye göre en üstünü hacc-ı kıran'dır İmam Şafii'ye göre en üstünü ise hacc-ı ifraddır)
İşte bunlar, ihram keyfiyetinin özetidir Bu da hac veya umre'nin başlangıç noktasıdır
_____________________
[12] Buharî ve Müslim
[13] Buharî ve başka muhaddisler
__________________________
Kaynak: Büyük Şafii İlmihali, M Elbuğa, MElhin, Ali Eşşerbeci