Şeyh Kimdir?
Altmışbirinci mektup, Seyyid Mahmud’a yazılmıştır.
Kamil ve mükemmil şeyhin sohbetine teşvik, nâkısın sohbetinden sakınmak ve bunlarla alakalı hususların beyanı hakkında olucudur.
61. MEKTUBUN TERCÜMESİ
Allahu subhanehu, talebinde ziyadelikle, matluba ulaşmaya mani olan şeylerden sakınmakla sizi rızıklandırsın. Beşerin Efendisi, göz kaymasından korunmuş sallallahu aleyhi ve sellem hürmetine. O’nun ve âlinin üzerine salavatlar ve selamlar olsun.
Şerefli mektubunuz gelmekle şereflendik. Vaktaki talepten, şevkten haber verici; aşk, susuzluk ve zevki bildirici olunca, nazarımızda cidden güzel oldu. Zira talebin bulunması, matlubun(talep edilenin) husulünü (meydana gelmesini) müjdeler. Susuzluğun hasıl olması, maksudun hasıl olmasının mukaddimesidir(öncüsüdür).
Azizlerden biri şöyle dedi, eğer talep edersen, sana verilir, eğer verilmese de ziyade olursun.
Talep devletinin husulünü büyük nimet saymak lazımdır, buna zıt olan her şeyden sakınmalı ki farkında olmadan buna bir gevşeklik gelmesin, şu hararette soğukluk tesir etmesin. Bunun üzerine muhafazanın en büyük sebebi, şu devletin husulü şükrünü eda etmekte kaim olmaktır.
“Eğer şükrederseniz, elbette sizi artırırım.”
Devamlı olarak mukaddes Zat canibine doğru sığınmak, yakarmak lazım ki talep vechi, lâ yezâli Cemal'den dönmesin. İltica ve tazarru’nun hakikatı hasıl olmasa da, iltica ve tazarru’nun suretinde noksanlık etme-mek lazımdır.
“Eğer ağlayamazsanız, ağlar gibi yapın” hadisi şerifi, bu mananın beyanıdır.
Bu muhafaza ancak, kamil ve mükemmil şeyhe ulaşana kadardır. Ona ulaştıktan sonra, bütün muradlarını ona havale etmekten başka bir şey lazım olmaz. Onun huzurunda, ölü yıkayanın önündeki ölü gibi olmalı. İlk fena hali işte bu şeyhte fani olmak halidir. Bu fena hali, fena fillah’a vesile olur.
Şiir:
Bidayette şaşı olduğundan,
Evvela seni götürecek bir şeyh lazım.
Zira ifade ve istifade yolu, iki taraftan münasebetin mevcudiyyetine bağlıdır.
Talip için evvela berzah/aracı olan iki cihet sahibi bir şeyh lazımdır. Zira başlangıçta talip son derece düşüklükte, nihayet derecede hasislikte-dir ve bu cihetten dolayı saltanatı yüce olan Allahu Teala’nın mukaddes canibi ile tam bir alakasızlıktadır. Bu berzah, kamil ve mükemmil şeyhtir.