|
Arapça İsm-i Tafdil ismut Tafdil اِسْمُ التَّفْضِيلِ konusunu aşağıdaki gibi irdeleyebiliriz: İsmul Tafdil, renk ve sakatlık dışında, bir vasfın, bir niteliğin, bir varlıkta başka bir varlıktakinden daha çok olduğunu gösterir. Bu isim sulasi fiilden erkek için أَفْعَلُ vezninde, dişi için ise فُعْلَى vezninde türer: örnekler: büyük كَبِيرٌ - büyümek كَبُرَ daha büyük (dişi) كُبْرَى - daha büyük (müzekker) أَكْبَرُ küçük صَغِيرٌ - küçülmek صَغُرَ daha küçük (dişi) صُغْرَى - daha küçük (müzekker) أَصْغَرُ Güneş, Aydan daha büyüktür الشَّمْسُ أَكْبَرُ مِنَ القَمَرِ Ay, Güneşten daha küçüktür القَمَرُ أَصْغَرُ مِنَ الشَّمْسِ uzak بَعِيدٌ - uzaklaşmak بَعُدَ daha uzak (müzekker) أَبْعَدُ Güneş, Yer'e Aydan daha uzaktır الشَّمْسُ أَبْعَدُ مِنَ القَمَرِ عَنِ الأَرْضِ Bazı fiillerden, doğrudan doğruya ismut tafdil türetilemez. Böyle fiillerin mastarlarının önüne أَكْثَرُ، أَشَدُّ، أَقَلُّ gibi kelimeler getirilir. Örnekler: daha dayanıklı, daha çok kaldırabilen أَكْثَرُ تَحَمُّلاً daha kırmızı أَشَدُّ حُمْرَةً daha az hayalı أَقَلُّ حَيَاءً خَيْرٌ (iyi) شَرُّ (kötü) ve حَبُّ (en sevgili) sıfatları, ismut tafdil olarak kullanılır: Örnekler: Namaz uykudan daha iyidir الصَّلاَةُ خَيْرٌ مِنَ النَّوْمِ Yalancılık, hırsızlıktan daha kötüdür الكِذْبُ شَرٌّ مِنَ السَّرِقَةِ İnsana en sevimli gelen şey, elde edemeğidir وَ حُبُّ شَيْءٍ إِلَى الإِنْسَانِ مَا مُنِعَ Arapçada, üstünlük bildiren أَفْعَلُ (müennesi: فُعْلَى veznindeki isme: اِسْمُ التَّفْضِيلِ denir. Bu ismin belirttiği vasıf kendinde bulunan kelimeye المُفَضَّلُ (üstün tutulmuş), karşılaştırılan diğer kelimeye de المُفَضَّلُ عَلَيْهِ (kendisine karşı başkası üstün tutulmuş) denir. Örnekler: Ömer, Halid'den daha bilgilidir عُمَرُ أَعْلَمُ مِنْ خَالِدٍ عُمَرُ: المفضل أَعْلَمُ: اسم التفضيل مِنْ خَالِدٍ: المفضل عليه Kışın gecesi gündüzünden daha uzundur لَيْلُ الشِّتَاءِ اَطْوَلُ مِنْ نَهَارِهِ لَيْلُ: المفضل اَطْوَلُ: اسم التفضيل نهاره: المفضل عليه En üstünlük İsmi: En üstünlük ismi, şekil bakımından, üstünlük isminin aynıdır. Bir vasfın, bir varlıkta, öteki varlıkların hepsinkinden çok olduğunu gösterir: Örnekler: Doğruluk en iyi huydur الصِّدْقُ أَفْضَلُ خُلُقٍ Kitap en üstün arkadaştır الكِتَابُ أَفْضَلُ رَفيقٍ cümlelerindeki أَفْضَلُ kelimesi, en üstünlük ismi olarak kullanılmıştır. En üstünlük ismi, iki yolla yapılır: 1) İsmut tafdil başına اَلْ eklenerek: Örnekler: En büyük çocuk zekidir الوَلَدُ الأَكْبَرُ ذَكِيٌّ En küçük öğrenci tembeldir التِّلْمِيذُ الأَصْغَرُ كَسِلٌ En büyük kız uzun boyludur البِنْتُ الكُبْرَى طَوِِيلَةٌ 2) İsmut tafdilden sonra son harfi kesralı bir isim getirilerek: Örnekler: En doğru sözlü أَصْدَقُ قَائِلٍ En iyi dost أَحْسَنُ صَدِيقٍ Çocukların en büyüğü أَكْبَرُ الأَوْلاَدِ Kitaplıkların en mükemmeli أَكْمَلُ المَكْتَبَاتِ Pasifik, en geniş okyanustur المُحِيطُ الهَادِي أَوْسَعُ المُحِيطََاتِ Uyarı!.. Hem cemide, hem de müsennalarda kıyas yapılırken, müennes için de (فُعْلَى değil) أَفْعَلُ vezni kullanılır. Ancak, en üstünlüğü ifade etmek için müenneslerde فُعْلَى vezni kullanılır: Örnekler: En büyük kız البِنْتُ الكُبْرَى En güzel isimler الأَسْمَاءُ الحُسْنَى |
| SAAT: 19:42 |
vBulletin® Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
User Alert System provided by
Advanced User Tagging v3.2.6 (Lite) -
vBulletin Mods & Addons Copyright © 2025 DragonByte Technologies Ltd.