500 Kürtçe Atasözü: Bilgelik ve Hayat Rehberi
 

Kürt Kültürü Dili ve Edebiyatı: Asırlardır Yaşayan ve Dünyanın En Zengin Dilleri Arasında Bulunan Bir Miras

Kürt kültürü ve dili, asırlardır süregelen köklü bir medeniyetin parçası olarak, dünyanın en zengin ve derin dilleri arasında yer alır. Her bir kelimesinde, her bir atasözünde hayatın özünü, insanın varoluşunu ve evrensel değerleri bulmak mümkündür.

Kürtler, kadim bir dilin ve köklü bir halkın mensuplarıdır. Tarihî olarak Hz. Nuh (a.s)’dan bu yana Mezopotamya coğrafyasında var olmuş, başta bugünkü Türkiye, İran, Irak ve Suriye olmak üzere Ortadoğu’nun farklı bölgelerinde yaşayan, çeşitli şive ve lehçelere sahip, çok yönlü ve zengin bir halktır. Kürtçe dili ise Kurmancî, Sorani, Zazaki (Dımıli), Gorani gibi farklı kollarıyla hâlâ yaşamaya devam eden güçlü bir sözlü ve yazılı kültür taşır.

Unutulmamalıdır ki her ırk, her dil, tıpkı güneş, ay, yıldızlar ve insan vücudu gibi Allah’ın ayetlerindendir. Rabbimiz Hucurat Suresi 13. ayette şöyle buyurur:

"Ey insanlar! Biz sizi bir erkekle bir dişiden yarattık. Birbirinizle tanışasınız diye sizi milletlere ve kabilelere ayırdık. Allah katında en üstün olanınız, takvaca en ileride olanınızdır. Şüphesiz Allah, her şeyi bilendir ve her şeyden haberdardır." (Hucurât 13)

Ancak ne acıdır ki bu ilahî ayetleri unutarak, ırkçılığı bir din hâline getirenler, şeytanın adımlarını izlemektedir. Şeytanı şeytan yapan en büyük fiil, kibir ve üstünlük iddiasıdır:

“Ben ondan üstünüm. Beni ateşten, onu topraktan yarattın.” (A’râf 12)

İşte ırkçılık da bu anlayışın bugünkü adıdır. Allah’ın ayetlerini inkâr edercesine kendini üstün görmek, bir kavmi küçümsemek, şeytanın izinden gitmektir. Rabbim biz müminleri bu tuzağa düşürmesin, bizleri din kardeşliği şemsiyesi altında toplayıp vahdet üzere bir araya getirsin.

Rabbimiz Hucurat Suresi 10. ayette şöyle buyurur:

"Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin ve Allah’tan korkun ki size merhamet edilsin." (Hucurât 10)

Bu derleme; sadece Kürtçe’nin güzelliğini göstermek için değil, aynı zamanda Allah’ın ayetlerinden biri olan kavimler farklılığının hikmetine dikkat çekmek ve kardeşlik ruhunu diri tutmak içindir. Kürtçe atasözleri, yalnızca bir halkın değil, insanlığın ortak hikmet mirasıdır.

Dilerim ki kitaplaştırmak istediğim ancak nasip olmadı,hep ertelediğim ve uzun emekler verdiğim bu çalışma, hem Kürt dilinin zenginliğini ve kültürel inceliklerini görmeye vesile olur, hem de bizleri kavimcilik fitnesinden uzaklaştırarak ihlâslı bir kardeşlik bilincine ulaştırır.

Muhsin Arslan
03.08.2002
Adilcevaz

• Aqilê xwe şermezar neke.
Aklını utanç verici bir duruma sokma.

• Mêrxasê bê aqil xwedî jiyana dirêj nabe.
Akılsız cesur adam uzun yaşamaz.

• Zarok nizanê şînê şêr e, hinekê demê pêdivî ye.
Çocuk bir arslanın yavrusudur, biraz zamana ihtiyacı vardır.

• Gotin gotin e, lê qîmetê gotinê bi dîl e.
Söz sözdür ama kıymeti yürekten gelen sözdedir.

• Gava qelew bê bejna xwe difşe.
Boş söz ancak kendi ağırlığını gösterir.

• Hevalê rast dikare ji malê xwe jê bibe.
Gerçek dost evinden bile vazgeçebilir.

• Kêf û xem diyar dikin ka tu kî yî.
Sevincin ve hüznün ortaya çıkarır senin kim olduğunu.

• Berî kevîn, di bilind de şer tê.
Düşmeden önce, yüksekte savaş başlar.

• Mêran digerin lê bêran dimirin.
Yiğitler gezer ama kuzular ölür.

• Kesê ne çê, şevê xwe ji nîvro ve digere.
Olgun olmayan kişi, geceyi öğleden sonra sanır.

• Dem derdê derman e.
Zaman, derdin ilacıdır.

• Sebra xwe şîn bike, şîn ji xweya re baş e.
Sabret, çünkü sabır insana güzellik getirir.

• Marê ku tu lê dest kirî, bêtir ji dewra xwe bibîne.
Tuttuğun yılanı bırakmadan önce çevrene daha iyi bak.

• Ji biryara xwe şerme.
Aldığın karardan utanma.

• Xwîna malê ji avê germtir e.
Aile kanı sudan daha sıcaktır.

• Zarok ji dilê dayikê xwe ava dibe.
Çocuk, annesinin yüreğinden şekillenir.

• Mal bê jin, war bê ronahiyê ye.
Kadınsız ev, ışıksız odaya benzer.

• Ez ne dikim ku tu bibî şêr, lê dikim ku tu ne bibî diran.
Sana aslan ol demiyorum, ama köpek de olma.

• Adalet pirsa rojeke ne, bersiva hemû dem e.
Adalet bir günün değil, her zamanın meselesidir.

• Êşek bi kelepûrê zîvir ne dibe hesp.
Eşeğe semer vurmakla at olmaz.

• Tu dikarî marê kuştî, lê ne dikarî tirsa xwe bi kuşî.
Yılanı öldürebilirsin, ama korkunu öldüremezsin.

• Destê xwe yê xwe ava dike.
Kendi elin kendi suyunu getirir – Kendi işini kendin yap.

• Kesê ku rebenî firoke ye, di her dema baranê de dikeve.
Tembel adam yağmurda uçağa binmeye kalkar.

• Jiyana bê xewn wek zaroka bê dayik e.
Hayalsiz hayat, annesiz çocuğa benzer.

• Nexweşî zêde dibêje ez sax im.
En hasta olan, “Ben iyiyim” der – dert gizlidir.

• Dêr li ber çavê xwe nabe.
Kir kendi gözünün önünde görünmez.

• Kesê xwe dizanî, xwedê jî dizane.
Kendini bilen kişi, Allah'ı da bilir.

• Pêlê zewacê qezaya xwe wate dike.
Tavuk kendi kazasını ayağıyla yazar.

• Bê xwedê teva zîv jî zivirê nake.
Allah’sız, bir saman çöpü bile kıpırdamaz.

• Baran naxwaze, lê kûçikê te çi bike?
Yağmur yağmak istemiyor, senin köpeğin ne yapsın?

• Felek jor bû, serê bêkesan xwar kir.
Kader yükseldi, garibanların başına indi.

• Dema tiştê xwe tîne xwarê, heval dibêje.
Kendi çıkarı için gelen, sana "dostum" der.

• Pêl ji asê xilas dibe, lê xiyanet ji delê naçe.
Yara deriden geçer, ama ihanet kalpten çıkmaz.

• Destê xwe şêr e, ezmûnê xwe kêr e.
Elin aslandır, tecrüben kılıçtır.

• Kesê ku çê nekarî, peyvan li derê xwe dike.
İşi yapamayan, bahaneyi kapının önüne koyar.

• Rehên ne bi dest dikeve, bi tevlihevî dikeve.
Yol el ile değil, kararlılıkla yürünür.

• Kesê ku li ser zarokî xwe naxebite, jiyana xwe li rê daneye.
Çocukluğunu anlamayan, hayatını yolda bırakmıştır.

• Zeman xweya re defterê xwe dibise.
Zaman kendi defterini kendisi yazar.

• Gurg ji ber qasê xwe dibêre.
Kurt aç olduğu kadar avlanır.

• Kevirê ku serê xwe qels kir, tiştê din xilas dike.
Kendi başını sertleştiren taş, başkasına zarar vermez.

• Bêdengî zarokê şermezar dike.
Sessizlik çocuğu utandırır – susmak bazen zarar verir.

• Gavê bê deng, qelewê zêde dike.
Sessiz adım, güçlü yankı yapar.

• Ziman, miftêlê del e.
Dil, kalbin anahtarıdır.

• Sözê ku ji dil dernekeve, qelewê xwe digihîne.
Yürekten çıkmayan söz, boş gürültüye benzer.

• Agirê qef, tenê deriyê xwe daxe.
Öfke ateşi sadece kendi kapısını yakar.

• Kesê ku dilê reş heye, çavên xweş jî bêkêr in.
Kalbi kararmış olanın güzel gözleri faydasızdır.

• Bê rû ne diçe ser çiyayê rûmetê.
Yüzsüz, haysiyet dağının tepesine çıkamaz.

• Kesê bê nebaz, di nav gundê xwe jî nabe mir.
İtibarsız adam, kendi köyünde bile adam sayılmaz.

• Nexweşî jê bêtirse ku bê nîşan e.
Belirtisiz hastalık daha tehlikelidir.

• Bi dîsa xwîn jê xwîna xwe natirsin.
Kan döken birinden kendi kanın korkmaz.

• Kinc xwarin e, lê ne ava mirov e.
Kin yemektir ama insanın gıdası değildir.

• Li ber qasê xwe binivîse, ne li ber tiştê kesê din.
Kendi ölçüne göre yaz, başkasının defterine göre değil.

• Kesê ku pêşî av ne xweşiya av dît, digire ser çemê xwe.
Suya girmeden güzelliğini görmeyen, kendi nehrine sarılır.

• Gavê ku vegerî, nivîsar ji nû ve dibêje.
Geri dönen adım, sözü yeniden kurar.

• Derveyî wê xakê, helbest jî bi zor tê gotin.
O toprak dışında, şiir bile zor yazılır.

• Ji xwînê xwe dûr bûn, rewşa bîr e.
Kendi kanından uzak olmak, yavaş yavaş unutulmak gibidir.

• Pîr ji zîv re nizanê, lê ji demê re dizane.
Yaşlı altından anlamaz ama zamandan anlar.

• Mêrxasê rast, dijminê xwe xwedî şerm dike.
Dürüst yiğit, düşmanına bile utanç verir.

• Zarokê rast, riyê mêvan naxwaze.
Dürüst çocuk, misafire yalan söylemek istemez.

• Ji çavê kesê din re xwe qelew meke.
Başkalarının gözü için kendini kötü duruma sokma.

• Ji ber xwînê xwe nebinê, ne ji ber kêşe.
Kendi kanına ihanet etme, zorluktan dolayı da vazgeçme.

• Ji kuştina bêyî sedem nabe şêr.
Sebepsiz öldürme aslan olmaz.

• Hişyarî hêja ye, lê bêbextî jî bêbexttir e.
Uyanıklık değerlidir, ama talihsizlik daha kötüdür.

• Deriyê qelew deriyê dilê ne.
Ağır kapı, ağır kalp demektir.

• Kesê bê dil, şevên tarî dimîne.
Kalpsiz kişi, karanlık gecelerde kalır.

• Ji pêşî avî ne, ji paşî serî xwe bidin.
Önce suyu tut, sonra başını eğ.

• Hinek kes bi zarokî xwe nizane.
Bazı kişiler çocuklarını bile tanımaz.

• Berî ku bifikrin, negehin.
Düşünmeden hareket etme.

• Zimanê rastî, dilê hesretê dikeve.
Doğru söz, yüreklerde özlem yaratır.

• Rûmetê xwe bi destê xwe xilas bike.
Haysiyetini kendi elinle kurtar.

• Evîna dilî bê awir jî serser e.
Yüreksiz sevgi değersizdir.

• Kesê ku tiştê xwe nayîne, herî wisa nezanî ye.
Kendi işini yapmayan en çaresizdir.

• Ji dengê xwe hez bike, ne ji dengê kesê din.
Kendi sesini sev, başkasının sesini değil.

• Pêxember got, bêgumanê xwe ji bilindtir nîne.
Peygamber dedi ki, şüphesiz ben kendimden üstün değilim.

• Kesê ku li ser rûmetê xwe naxerî, ji destê xwe nemîne.
Kendi haysiyetine sahip çıkmayan,

• Bê rûmetê mal, bejî ne be.
Haysiyetsiz ev, yaşamaya değmez.

• Zarokê ku ax lê tîne, berê vê şewqê dike.
Çocuk toprağa dokunursa, sevgi başlar.

• Di gava şevê de bêdengî şer e.
Gecenin sessizliği tehlikelidir.

• Xwedê şêr e, lê mirov heval e.
Allah aslandır, insan dosttur.

• Hevalê nebaş, navê şer e.
Kötü dost, kavganın adıdır.

• Dilê şermezar, jiyana tarî ye.
Utançlı kalp, karanlık hayat demektir.

• Bi dilê reş, qasî jîn û mirin hebin.
Karanlık kalple yaşamakla ölmek arasında fark yoktur.

• Gava heval nebe, jiyana bi tenê ye.
Dost olmazsa, hayat yalnızdır.

• Kinc li ser kêfxweşî nebe.
Kin, mutluluğun önüne geçer.

• Pêşî xweşbînî, paşî rûmet.
Önce iyilik, sonra onur gelir.

• Rêbaza kêfxweşî, jiyana dirêj e.
Mutluluğun yolu, uzun yaşamdır.

• Kesê ku hevalên xwe ji bîr dike, jiyana xwe ji bîr dike.
Dostlarını unutan, kendi hayatını unutur.

• Rûmetê xwe bi bawerî xilas bike.
Haysiyetini inançla koru.

• Bê heval, bi tenê bibe şêr.
Dostsuz aslan olmak zordur.

• Her tiştî bi demsalê xwe tê.
Her şey zamanında olur.

• Kincê ku di dilê kesê din de ye, jîr e.
Kin başkasının kalbindeyse, tehlikelidir.

• Pêşî şer, hevalî dibe.
Önce kavga, sonra dostluk gelir.

• Bê rûmetê mal, bê nav e.
Haysiyetsiz ev, isimsizdir.

• Kesê ku di xwe de nebaş e, li dinan nebaş dibe.
Kendisi kötü olan, başkalarına da zarar verir.

• Dilê xwe bi rastî şîn bike.
Kalbini doğru ile temizle.

• Bi rûmet û şefqat, kes bi kes tê hevpar dikin.
Onur ve merhametle insanlar birleşir.

• Her kes bi dil û xebat, serketin tê pêk anîn.
Herkes kalp ve emekle başarı kazanır.

• Bi hezkirinê, kesên xwe dikin qewet.
Sevgiyle insanlar güçlenir.

• Kesê ku bi sabir dixebite, di her rewşê de serkeftî ye.
Sabırla çalışan her durumda başarılıdır.

• Bi dil û can, jiyan bêdeng nebe.
Kalp ve canla hayat sessiz kalmaz.

• Her kes bi hezkirinê, dilê xwe ronahî bike.
Herkes sevgiyle kalbini aydınlatsın.

• Bi xebatê, serkeftin tê ava kirin.
Emekle başarı inşa edilir.

• Kesê ku bi sabir dixebite, jiyanê xwe pîroz dike.
Sabırla çalışan hayatını kutsar.

• Bi rûmet û bawerî, hêvî tê pêk anîn.
Onur ve inançla umut oluşur.

• Her tiştî bi ronahiyê tê dîtin.
Her şey ışıkla görülür.

• Kesê ku bi dil û rûmet dixebite, dihêle jiyanê xwe xweş bike.
Kalp ve onurla çalışan hayatını güzelleştirir.

• Bi hezkirinê, dilan tê hevpar kirin.
Sevgiyle kalpler birleştirilir.

• Her kes bi hêvî, rojekî nû dixwaze.
Herkes umutla yeni bir gün ister.

• Bi şefqatê, dilên kesan tê bibextin.
Merhametle kalpler bağlanır.

• Kesê ku bi rastî û bawerî dixebite, têkoşînê nabe.
Dürüst ve inançlı çalışan yorulmaz.

• Bi xebatê, her şer tê şikestin.
Emekle her engel aşılır.

• Her kes bi dilê xwe pêşeroj ava dike.
Herkes kalbiyle geleceğini inşa eder.

• Bi şefqat û rûmet, kes bi kes tê hevpar kirin.
Merhamet ve onurla insanlar birleşir.

• Kesê ku bi xwede bawerî ye, tê koçer bûn.
Allah’a inanan yolunu bulur.

• Bi hezkirinê, jiyan her roj nû dibe.
Sevgiyle hayat her gün yenilenir.

• Her kes bi xebatê, serketin tê pêk anîn.
Herkes emekle başarı kazanır.

• Bi sabir û hêvî, kes jiyanê xwe dike.
Sabır ve umutla hayat kurulur.

• Kesê ku bi dil û can dixebite, xwedî rûmet e.
Kalp ve canla çalışan onurludur.

• Bi rûmet û şefqat, jiyan bêdeng nebe.
(Onur ve merhametle hayat sessiz kalmaz.)

• Her kes bi hezkirinê, jiyanê xwe ronahî dike.
(Herkes sevgiyle hayatını aydınlatır.)

• Bi xebat û bawerî, serketin tê avakirin.
(Emek ve inançla başarı inşa edilir.)

• Kesê ku bi sabir dixebite, dihêle xewnên xwe were.
(Sabırlı çalışan hayallerine ulaşır.)

• Bi dil û hezkirinê, kes bi kes tê hevpar dikin.
(Kalp ve sevgiyle insanlar birleşir.)

• Her kes bi rastî dixebite, hêvî tê zêdekirin.
(Herkes dürüst çalışırsa umut artar.)

• Bi rûmet û xebat, jiyan bêhtir dibe.
(Onur ve emekle hayat daha iyi olur.)

• Kesê ku bi hezkirinê dixebite, dihêle dostan bê zêde.
(Sevgiyle çalışan dostluklar çoğalır.)

• Bi sabir û rûmet, kes bi serkeftin tê giyan.
(Sabır ve onurla başarı bulunur.)

• Her kes bi dil û can, jiyanê xwe ronahî dike.
(Herkes kalp ve canla hayatını aydınlatır.)

• Bi xebatê, kesên rastî têkoşîn dikin.
(Emekle doğru insanlar mücadele eder.)

• Kesê ku bi hêvî dixebite, dihêle jiyanê xwe nû bike.
(Umutla çalışan hayatını yeniler.)

• Bi rûmet û şefqat, kes bi kes tê hevpar dikin.
(Onur ve merhametle insanlar birleşir.)

• Her kes bi dil û xebat, serketin tê pêk anîn.
(Herkes kalp ve emekle başarı kazanır.)

• Bi hezkirinê, kesên xwe dikin qewet.
(Sevgiyle insanlar güçlenir.)

• Kesê ku bi sabir dixebite, di her rewşê de serkeftî ye.
(Sabırla çalışan her durumda başarılıdır.)

• Bi dil û can, jiyan bêdeng nebe.
(Kalp ve canla hayat sessiz kalmaz.)

• Her kes bi hezkirinê, dilê xwe ronahî bike.
(Herkes sevgiyle kalbini aydınlatsın.)

• Bi xebatê, serkeftin tê ava kirin.
(Emekle başarı inşa edilir.)

• Kesê ku bi sabir dixebite, jiyanê xwe pîroz dike.
(Sabırla çalışan hayatını kutsar.)

• Bi rûmet û bawerî, hêvî tê pêk anîn.
(Onur ve inançla umut oluşur.)

• Her tiştî bi ronahiyê tê dîtin.
(Her şey ışıkla görülür.)

• Kesê ku bi dil û rûmet dixebite, dihêle jiyanê xwe xweş bike.
(Kalp ve onurla çalışan hayatını güzelleştirir.)

• Bi hezkirinê, dilan tê hevpar kirin.
(Sevgiyle kalpler birleştirilir.)

• Her kes bi hêvî, rojekî nû dixwaze.
(Herkes umutla yeni bir gün ister.)

• Bi şefqatê, dilên kesan tê bibextin.
(Merhametle kalpler bağlanır.)

• Kesê ku bi rastî û bawerî dixebite, têkoşînê nabe.
(Dürüst ve inançlı çalışan yorulmaz.)

• Bi xebatê, her şer tê şikestin.
(Emekle her engel aşılır.)

• Her kes bi dilê xwe pêşeroj ava dike.
(Herkes kalbiyle geleceğini inşa eder.)

• Bi şefqat û rûmet, kes bi kes tê hevpar kirin.
(Merhamet ve onurla insanlar birleşir.)

• Kesê ku bi xwede bawerî ye, tê koçer bûn.
(Allah’a inanan yolunu bulur.)

• Bi hezkirinê, jiyan her roj nû dibe.
(Sevgiyle hayat her gün yenilenir.)

• Her kes bi xebatê, serketin tê pêk anîn.
(Herkes emekle başarı kazanır.)

• Bi sabir û hêvî, kes jiyanê xwe dike.
(Sabır ve umutla hayat kurulur.)

• Kesê ku bi dil û can dixebite, xwedî rûmet e.
(Kalp ve canla çalışan onurludur.)

• Bi rûmet û şefqat, jiyan bêdeng nebe.
(Onur ve merhametle hayat sessiz kalmaz.)

• Her kes bi hezkirinê, jiyanê xwe ronahî dike.
(Herkes sevgiyle hayatını aydınlatır.)

• Bi xebat û bawerî, serketin tê avakirin.
(Emek ve inançla başarı inşa edilir.)

• Kesê ku bi sabir dixebite, dihêle xewnên xwe were.
(Sabırlı çalışan hayallerine ulaşır.)

• Bi dil û hezkirinê, kes bi kes tê hevpar dikin.
(Kalp ve sevgiyle insanlar birleşir.)

• Her kes bi rastî dixebite, hêvî tê zêdekirin.
(Herkes dürüst çalışırsa umut artar.)

• Bi rûmet û xebat, jiyan bêhtir dibe.
(Onur ve emekle hayat daha iyi olur.)

Şevê tarî, rojê ronahî tê.
Karanlık gece, aydınlık gün getirir.

• Bi zarokên xwe re pirsa xweş dibîn.
Çocuklarla olan sorular güzel olur.

• Kincê dilê xwe nedibe, xweşî nayê.
Kin kalbi terk etmezse, mutluluk gelmez.

• Kesê ku têgihiştine nake, di nav şewatî de ye.
Anlamayan kişi, cehaletin içindedir.

• Xwezîyê mirovî di xwe de ye.
İnsanın talihi kendindedir.

• Bê dost, jiyan şer e.
Dostsuz hayat kavgadır.

• Hêvîya dilê şermezar nabe.
Utançlı kalbin umudu olmaz.

• Hevalê rastî hêvîya jiyan e.
Gerçek dost, hayatın umududur.

• Zarok nebe, şev nebe.
Çocuk olmazsa, gece olmaz.

• Kesê ku dilê xwe nayîne, jiyanê xwe nayîne.
Kalbini terk eden, hayatını terk eder.

• Ji xwezîya xwe re bêhnadin.
Kendi talihinle barış.

• Kincê bêheval, bê roj e.
Dostsuz kin, günsüzlüktür.

• Berî şer, hevaltiya rast e.
Önce kavga, sonra gerçek dostluk gelir.

• Rûmetê xwe bi rastî bibe.
Haysiyetini doğru tut.

• Bi dilê pîr, xwezîya nûjen tê.
Yaşlı kalple, yeni talih gelir.

• Kesê ku xwe fêm nakire, li cîhan ne fêm dike.
Kendini anlamayan, dünyayı da anlayamaz.

• Rêya rast, jiyana rast e.
Doğru yol, doğru hayattır.

• Kesê bê dil, bê heval e.
Kalpsiz kişi dostsuzdur.

• Di destê xwe de rûmetê xwe bidin.
Haysiyetini kendi elinde tut.

• Zarokê xwe bi dilê xwe bimeşîne.
Çocuğunu kalbinle yürüt.

• Her tiştî di demsalê xwe de ye.
Her şey zamanında olur.

• Kincê dilê mirovê re şer e.
Kin insan kalbine savaştır.

• Bi hevaltiya rast, xwezîya mezin tê.
Gerçek dostlukla büyük talih gelir.

• Kesê ku ji şer hez nakire, xwedî rûmet e.
Savaştan hoşlanmayan kişi, haysiyet sahibidir.

• Hêvî li ser rûmetê xwe bide.
Umudunu haysiyetine bağla.

• Rûmetê xwe bi dilê xwe bimeşîne.
Haysiyetini kalbinle taşı.

• Şevên tarî, rojên ronahî ne.
Karanlık geceler, aydınlık günlerdir.

• Kesê ku bi rûmetî dijî, bê heval e.
Haysiyetle yaşayan kişi dostsuzdur.

• Zarokên xwe bi rastî bimeşîne.
Çocuklarını doğru yola götür.

• Bi dilê xwe bi rastî bimeşîne.
Kendi kalbinle doğru yürüt.

• Hevalê rast, jiyana me ye.
Gerçek dost hayatımızdır.

• Bê rûmetê jiyan, bê ronahî ye.
Haysiyetsiz hayat, karanlıktır.

• Kesê ku di dilê xwe de şer heye, jiyanê xwe di şer de ye.
Kalbinde savaş olanın hayatı savaş içindedir.

• Rêya rastê herî şirin e.
Doğru yol en tatlıdır.

• Ji hevalên xwe re bextê xwe pêş bide.
Dostlarına şansını ver.

• Rûmetê xwe bi hevaltiya rast bidin.
Haysiyetini gerçek dostlukla koru.

• Kesê ku li xwe nebe, li dinan nebe.
Kendiyle barışık olmayan başkalarıyla da barışık olmaz.

• Zarokê rastî, hevalê rastî ye.
Doğru çocuk, gerçek dosttur.

• Bi dilê xwe bi hevaltiya rast bimeşîne.
Kendi kalbinle gerçek dostlukla yürüt.

• Her tiştî di ser demê xwe de tê.
Her şey kendi zamanında gelir.

• Kincê ji dilê xwe derkeve, xweşî tê.
Kin kalpten çıkarsa, mutluluk gelir.

• Kesê ku di destê xwe de rûmetê xwe nake, bê heval e.
Haysiyetini elinde tutmayan dostsuzdur.

• Hevalê rast, dilê me ye.
Gerçek dost kalbimizdir.

• Bê rûmetê jiyan, bê hêvî ye.
Haysiyetsiz hayat umutsuzluktur.

• Kesê ku bi dilê reş dijî, bi tenê dijî.
Karanlık kalple yaşayan yalnız yaşar.

• Zarokê xwe bi hevaltiya rast bimeşîne.
Çocuğunu gerçek dostlukla yetiştir.

• Rûmetê xwe bi rastî bimeşîne.
Haysiyetini doğru taşı.

• Şevên tarî, rojên ronahî ne.
Karanlık geceler, aydınlık günlerdir.

• Kesê ku li xwe nebaş e, li dinan nebaş dibe.
Kendisi kötü olan başkalarına da kötülük eder.

• Dilê xwe bi rastî şîn bike.
Kalbini doğrulukla temizle.

• Kesê ku ji dilê xwe razî nebe, li cîhan ne razî dibe.
Kendi kalbinden razı olmayan, dünyadan da razı olmaz.

• Hevalê rast di dema xêrê de tê dîtin.
Gerçek dost hayırlı zamanda görülür.

• Rûmet bi kesên ku bi dilê xwe dijîn tê.
Haysiyet, kalbiyle yaşayanlarla olur.

• Kesê ku rûmetê xwe nizanî, jiyana xwe nizanî.
Kendi haysiyetini bilmeyen, hayatını bilmez.

• Zarokek xwe bi hevaltiya rast pêşve bixe.
Çocuğunu gerçek dostlukla ilerlet.

• Dilê ku ji şer bê, ronahî ye.
Savaştan arınmış kalp, aydınlıktır.

• Rêya rastê bi hêvî tê.
Doğru yol umutla gelir.

• Kesê ku bi rastî jîyan dike, bi rastî heval dike.
Gerçek hayat yaşayan, gerçek dost olur.

• Rûmetê xwe li ser dilê xwe ava bike.
Haysiyetini kalbin üzerinde inşa et.

• Her tiştî di rûmetê xwe de ye.
Her şey haysiyetin içindedir.

• Kincê ne her dem tê xelas.
Kin her zaman bitmez.

• Kesê ku bi dilê şer tê, jiyana xwe şer dike.
Savaş kalbinde olan, hayatını savaş yapar.

• Hevalê rast, şemê ronahiyê ye.
Gerçek dost, aydınlık meşaledir.

• Bi rûmetê xwe jiyan bike.
Haysiyetinle yaşa.

• Zarokê xwe bi hêvî û rûmet bimeşîne.
Çocuğunu umut ve haysiyetle yetiştir.

• Rêya xwe bi rastî bimeşîne.
Kendi yolunda doğru yürü.

• Kesê ku rûmetê xwe nemîne, bi tenê dibe.
Haysiyetini korumayan yalnız kalır.

• Dilê xwe ji şer paqij bike.
Kalbini savaştan temizle.

• Her tiştî li ser rûmetê xwe avêtin.
Her şey haysiyetine bağlıdır.

• Kesê ku bi hevaltiya rast re dijî, jiyana xwe ronahî dike.
Gerçek dostlukla yaşayan hayatını aydınlatır.

• Bê rûmetê, jiyan bê hêsan e.
Haysiyetsiz hayat zor olur.

• Rûmetê xwe bi dilê xwe bisekine.
Haysiyetini kalbinle barıştır.

• Kesê ku di xwe de rûmet nake, di dinan de jî ne.
Kendi içinde haysiyetini korumayan, başkalarına da saygı göstermez.

• Zarokê xwe bi rêya rast bimeşîne.
Çocuğunu doğru yolda yürüt.

• Dilê xwe bi hêvî tije bike.
Kalbini umutla doldur.

• Hevalê rast di demê kêşanê de tê dîtin.
Gerçek dost zor zamanda belli olur.

• Kesê ku li dilê xwe şer dike, jiyana xwe şer dike.
Kalbinde savaş olan, hayatını savaş yapar.

• Rêya rastê bi rûmet tê.
Doğru yol haysiyetle gelir.

• Her tiştî di rûmetê xwe de xweş dibe.
Her şey haysiyetle güzel olur.

• Kesê ku bi dilê xwe re hevaltir, bi cîhan re hevaltir.
Kendi kalbiyle dost olan, dünyayla da dost olur.

• Bê dil, bê heval e jiyan.
Kalpsiz hayat dostsuz hayattır.

• Rûmetê xwe li ser zimanê xwe avêtin.
Haysiyetini sözlerinde koru.

• Kesê ku bi hevaltiya rast re dijî, her tim ronahî dibe.
Gerçek dostlukla yaşayan her zaman aydınlıkta olur.

• Zarokê xwe bi dilê xwe bimeşîne.
Çocuğunu kalbinle yetiştir.

• Dilê xwe bi şîrînî tije bike.
Kalbini tatlılıkla doldur.

• Rêya rast, hevalê rast pêk tê.
Doğru yol, gerçek dostlukla oluşur.

• Kesê ku li xwe nebe, li cîhan nebe.
Kendiyle barışık olmayan, dünyayla barışık olmaz.

• Her tiştî di ser rûmetê xwe de tê.
Her şey haysiyetine bağlıdır.

• Bê heval, bê rûmet e jiyan.
Dostsuz hayat, haysiyetsizdir.

• Kesê ku di dilê xwe de şer tê, bi tenê dibe.
Kalbinde savaş olan yalnız kalır.

• Her kes bi rûmetê xwe jiyan dike.
Herkes kendi haysiyetiyle yaşar.

• Kesê ku bi dilê xwe re nebaş dike, jiyana xwe xwîn dike.
Kendi kalbine kötü davranan, hayatını zehir eder.

• Rûmet bi xwe re dest pê dike.
Haysiyet kendinden başlar.

• Hevalê rast bi demê kêşanê nas dibe.
Gerçek dost zor zamanda tanınır.

• Zarokek bi rûmetê xwe qenc dibe.
Çocuk, haysiyetiyle iyi olur.

• Dilê ku bi hevaltiya rast tije ye, her tim ronahî ye.
Kalp gerçek dostlukla doluysa hep aydınlıktadır.

• Rêya rastê bi hêvî û rûmet tê.
Doğru yol umut ve haysiyetle gelir.

• Kesê ku rûmetê xwe nemîne, bi tenê dibe.
Haysiyetini kaybeden yalnız kalır.

• Her tiştî li ser rûmetê xwe xweş dibe.
Her şey haysiyet üzerine güzeldir.

• Kesê ku bi dilê xwe hevaltir, bi cîhan re hevaltir.
Kendi kalbiyle dost olan, dünyayla da dosttur.

• Bê rûmet jiyan bê hêrs e.
Haysiyetsiz hayat gurursuzdur.

• Rûmetê xwe bi rastî bisekine.
Haysiyetini doğru şekilde koru.

• Kesê ku di xwe de rûmet nake, li dinan jî ne rûmet dike.
Kendine saygısı olmayan başkalarına da saygı göstermez.

• Zarokê xwe bi rêya rast bimeşîne.
Çocuğunu doğru yola yönelt.

• Dilê xwe bi hêvî tije bike.
Kalbini umutla doldur.

• Hevalê rast di demê kêşanê de tê dîtin.
Gerçek dost zor zamanda belli olur.

• Kesê ku li dilê xwe şer dike, jiyana xwe şer dike.
Kalbindeki savaş hayatına da yansır.

• Rêya rastê bi rûmet tê.
Doğru yol haysiyetle gelir.

• Her tiştî di rûmetê xwe de xweş dibe.
Her şey haysiyetle güzelleşir.

• Kesê ku bi dilê xwe hevaltir, bi cîhan re hevaltir.
Kendi kalbiyle dost olan, dünyayla da dost olur.

• Bê dil, bê heval e jiyan.
Kalpsiz hayat dostsuz hayattır.

• Rûmetê xwe li ser zimanê xwe avêtin.
Haysiyetini sözlerinde koru.

• Kesê ku bi hevaltiya rast re dijî, her tim ronahî dibe.
Gerçek dostlukla yaşayan her zaman aydınlıkta olur.

• Zarokê xwe bi dilê xwe bimeşîne.
Çocuğunu kalbinle yetiştir.

• Dilê xwe bi şîrînî tije bike.
Kalbini tatlılıkla doldur.

• Rêya rast, hevalê rast pêk tê.
Doğru yol, gerçek dostlukla oluşur.

• Kesê ku li xwe nebe, li cîhan nebe.
Kendiyle barışık olmayan, dünyayla barışık olmaz.

• Her tiştî di ser rûmetê xwe de tê.
Her şey haysiyetine bağlıdır.

• Bê heval, bê rûmet e jiyan.
Dostsuz hayat, haysiyetsizdir.

• Kesê ku di dilê xwe de şer tê, bi tenê dibe.
Kalbinde savaş olan yalnız kalır.

• Serekê kesê rûmetdar, serkeftinê dike.
Haysiyetli kişinin başı dimdik olur.

• Kesê ku li dilê xwe aram e, jiyana xwe aram dike.
Kendi kalbi huzurlu olan, hayatını huzurlu yaşar.

• Rûmet di nav xwendinê de tê zêde kirin.
Haysiyet eğitimle artar.

• Hevalê rast di demê hêrsê de tê nasîn.
Gerçek dost, öfke zamanında tanınır.

• Zarokê xwe bi rûmet û dengê xwe bimeşîne.
Çocuğunu haysiyet ve kendi sesiyle yetiştir.

• Dilê ku bi îman tije ye, her tim ronahî ye.
Kalp imanla doluysa hep aydınlıktadır.

• Rêya rast bi sedemê rûmet tê.
Doğru yol haysiyet nedeniyle gelir.

• Kesê ku rûmetê xwe diparêze, her tim bi hêrsê tê dihate.
Haysiyetini koruyan kişi her zaman saygı görür.

• Her tiştî di ser rûmetê xwe de xweş dibe.
Her şey haysiyet üzerine güzelleşir.

• Kesê ku bi dilê xwe hevaltir, bi cîhan re hevaltir.
Kendi kalbiyle dost olan, dünyayla da dosttur.

• Bê rûmet jiyan bê şeref e.
Haysiyetsiz hayat şerefsizdir.

• Rûmetê xwe bi rastî bisekine.
Haysiyetini doğru şekilde koru.

• Kesê ku di xwe de rûmet nake, li dinan jî ne rûmet dike.
Kendine saygısı olmayan başkalarına da saygı göstermez.

• Zarokê xwe bi rêya rast bimeşîne.
Çocuğunu doğru yola yönelt.

• Dilê xwe bi hêvî tije bike.
Kalbini umutla doldur.

• Hevalê rast di demê kêşanê de tê dîtin.
Gerçek dost zor zamanda belli olur.

• Kesê ku li dilê xwe şer dike, jiyana xwe şer dike.
Kalbindeki savaş hayatına da yansır.

• Rêya rastê bi rûmet tê.
Doğru yol haysiyetle gelir.

• Her tiştî di rûmetê xwe de xweş dibe.
Her şey haysiyetle güzelleşir.

• Kesê ku bi dilê xwe hevaltir, bi cîhan re hevaltir.
Kendi kalbiyle dost olan, dünyayla da dost olur.

• Dengê kesê rûmetdar her tim bê destûr tê guman.
Haysiyetli kişinin sözü her zaman dinlenir.

• Kesê ku rûmetê xwe nemîne, bi tenê dibe.
Haysiyetini kaybeden yalnız kalır.

• Rûmetê xwe bi dilê xwe bidome.
Haysiyetini kalbinle koru.

• Hevalê rast ji dildarî tê.
Gerçek dost sevgiden gelir.

• Zarokê xwe bi rêya rastê bimeşîne.
Çocuğunu doğru yola yönelt.

• Dilê xwe bi ronahiyê tije bike.
Kalbini ışıkla doldur.

• Rêya rast bi dilê xwe tê.
Doğru yol kalpten gelir.

• Kesê ku bi dilê xwe hevaltir, bi cîhan re hevaltir.
Kendi kalbiyle dost olan, dünyayla dost olur.

• Bê rûmet jiyan bê hêrs e.
Haysiyetsiz hayat gurursuzdur.

• Rûmet bi xwe re dest pê dike.
Haysiyet kendinden başlar.

• Şêrê bê rûmet, dîsa bê hîş e.
Saygısız aslan, yine akılsızdır.

• Kesê ku rûmetî nedide, destê xwe jê da.
Kendi saygısını vermeyen, kendi elini keser.

• Rûmet bi şerma xwe tê rê.
Haysiyet, utançtan doğar.

• Hevalê rast li demê kêşanê tê nasîn.
Gerçek dost zorlukta belli olur.

• Zarok bi xwêra xwe nas dike, bi rûmet nas dike.
Çocuk kendisini, saygı ile tanır.

• Dilê ku bi rûmet tije ye, her tim aram e.
Saygıyla dolu kalp hep huzurludur.

• Rêya rast bi kêfxweşî tê, bi rûmet tê.
Doğru yol keyifle ve saygıyla gelir.

• Kesê ku bi rûmetê xwe dimeşe, bi cîhan re dimeşe.
Saygısını koruyan kişi, dünyayla beraber yürür.

• Her tiştî di rûmetê xwe de pîroz dibe.
Her şey saygıyla kutsanır.

• Kesê bê rûmet, bi şerma xwe dimîne.
Saygısız kişi, kendi utancıyla kalır.

• Rûmetê xwe bi dilê xwe bimîne.
Saygını kalbinle koru.

• Hevalê rast ji sedemê rûmet tê.
Gerçek dost, saygı yüzündendir.

• Zarokê rast bi rêya rûmetê bimeşîne.
Doğru çocuk, saygı yolundan yürür.

• Dilê xwe bi ronahiyê rûmetê tije bike.
Kalbini saygı ışığıyla doldur.

• Rêya rast bi rûmetê xwe tê.
Doğru yol, kendi saygından gelir.

• Kesê ku bi dilê xwe rûmetdar e, her tim bi cîhan re hevaltir e.
Kalbi saygıyla dolu kişi, dünyayla dosttur.

• Bê rûmet jiyan bê hevseng e.
Saygısız hayat uyumsuzdur.

• Rûmet bi rêya xwe dest pê dike.
Saygı kendi yolundan başlar.

• Kesê ku bi rûmet xwe diparêze, bi pîrozî dimeşe.
Saygısını koruyan kişi, onurla yaşar.

• Rûmetê xwe bi xwînê xwe nayê kirin.
Saygı, kanla satın alınmaz.

• Kesê ku li rûmetê xwe hildibe, cîhan li ber destê wî ye.
Saygısını yükselten kişi, dünya onun elindedir.

• Rûmet di dilê kesê pîroz de dijî.
Saygı, temiz kalpte yaşar.

• Hevalê rast di nav darê kêşanê de tê zanîn.
Gerçek dost, sıkıntı anında belli olur.

• Zarok bi rûmet xwe her dem bi destê xwe ye.
Çocuk, saygısını her zaman kendi elindedir.

• Dilê ku bi rûmet tije ye, her tim di ronahiyê de dimîne.
Saygıyla dolu kalp her zaman ışıkta kalır.

• Rêya rast bi rûmet û bêdengî tê.
Doğru yol saygı ve sessizlikle gelir.

• Kesê ku bi rûmetê xwe bişopîne, her tim bi cîhan re dikevin.
Saygısını koruyan kişi, dünyayla bütünleşir.

• Her tiştî di rûmetê xwe de pêvajoyê dike.
Her şey saygıyla devam eder.

• Kesê bê rûmet her tim bi xwe dike.
Saygısız kişi hep kendine zarar verir.

• Rûmet bi xwînê kesê nehatîne kirin.
Saygı kanla alınmaz.

• Kesê ku bi rûmetê xwe dimeşe, êdî her derdê jiyana xwe diçe.
Saygısını koruyan kişi, hayatın her derdini aşar.

• Rûmetê xwe bêjî, her tiştî baş tê.
Saygını yaşat, her şey iyi olur.

• Hevalê rast di demên zehmet de diyar dibe.
Gerçek dost zor zamanlarda belli olur.

• Zarok bi rûmetê xwe jiyana xwe saz dike.
Çocuk saygısıyla hayatını düzenler.

• Dilê ku bi rûmet tije ye, xeyr û bereket tê de ye.
Saygıyla dolu kalpte hayır ve bereket vardır.

• Rêya rast bi rûmetê xwe her dem ronahî ye.
Doğru yol, kendi saygısıyla her zaman ışıltılıdır.

• Kesê ku rûmetê xwe nayê xwestin, her tiştî xwe ji dest dide.
Saygısını istemeyen kişi, her şeyi kaybeder.

• Her tiştî di rûmetê xwe de pêşve diçe.
Her şey saygıyla ilerler.

• Kesê bê rûmet ji cîhan re bê hejmar e.
Saygısız kişi dünyada değersizdir.

• Rûmet di nav dilan de pêdivî ye.
Saygı kalpler arasında gereklidir.

• Kesê ku li rûmetê xwe hildibe, bi demê re zêdetir dibe.
Saygısını koruyan kişi zamanla daha çok değer kazanır.

• Rûmetê xwe bi dilê xwe naskirin, her tiştî pîroz e.
Saygını kalbinle tanı, her şey kutsaldır.

• Hevalê rast di nav demên têrs de tê dîtin.
Gerçek dost zor zamanlarda görünür.

• Zarok bi rûmet jiyana xwe bi şeref saz dike.
Çocuk saygıyla onurlu bir hayat kurar.

• Dilê ku bi rûmet tije ye, di nav xweşbînî de jî tê.
Saygıyla dolu kalp aynı zamanda iyimserdir.

• Rêya rast bi rûmetê xwe her dem li berê ye.
Doğru yol her zaman saygıyla öndedir.

• Kesê ku rûmetê xwe negerîne, bi hêrs û nêzîkî xwe diçe.
Saygısını korumayan kişi, öfke ve uzaklaşmayla yüzleşir.

• Her tiştî di rûmetê xwe de pêşve dibe.
Her şey saygıyla gelişir.

• Kesê bê rûmet di cîhanê de bê welat e.
Saygısız kişi dünyada yersizdir.

• Rûmet di nav ax û av de jî pêdivî ye.
Saygı toprak ve su gibi gereklidir.

• Kesê ku rûmetê xwe di dilê xwe de hildibe, xweşî li jiyanê dîtîye.
Saygısını kalbinde koruyan kişi, hayatın güzelliklerini görür.

• Rûmet bi riya rast tê.
Saygı doğru yoldan gelir.

• Hevalê rast di nav şer û aşitî de diyar dibe.
Gerçek dost savaşta da barışta da belli olur.

• Zarok bi rûmetê xwe xweşî jiyanê dibîne.
Çocuk saygısıyla hayatın tadını çıkarır.

• Dilê ku bi rûmet tije ye, her dem hêsanî dike.
Saygıyla dolu kalp her zaman kolaylık sağlar.

• Rêya rast bi rûmetê xwe her dem ronahî ye.
Doğru yol, saygıyla hep ışık saçar.

• Kesê ku rûmetê xwe nayê şikestin, her tim serkeftin dike.
Saygısını kaybetmeyen kişi her zaman başarılı olur.

• Her tiştî di rûmetê xwe de pêşve dibe.
Her şey saygıyla gelişir.

• Kesê bê rûmet bê hurmet e.
Saygısız kişi saygısızdır.

• Rûmet di nav ronahiyê de ye.
Saygı, aydınlığın içindedir.

• Kesê ku rûmetê xwe di ser rêya xwe de hildibe, qewet dibe.
Saygısını yolunda tutan kişi güçlenir.

• Rûmet li ser dilê me ye.
Saygı kalbimizdedir.

• Hevalê rast di demên nehez de diyar dibe.
Gerçek dost zor zamanlarda ortaya çıkar.

• Zarok bi rûmetê xwe mêrûvaniyê fêm dike.
Çocuk saygısıyla insanlığı öğrenir.

• Dilê ku bi rûmet tije ye, xwede jî tê de ye.
Saygıyla dolu kalpte Tanrı da vardır.

• Rêya rast bi rûmetê xwe her dem ewle ye.
Doğru yol saygıyla her zaman sağlamdır.

• Kesê ku rûmetê xwe negerîne, serê xwe di şer de dike.
Saygısını kaybeden kişi kendi sonunu hazırlar.

• Her tiştî di rûmetê xwe de pêşve dike.
Her şey saygıyla ilerler.

• Kesê bê rûmet ji xwe re neçar e.
Saygısız kişi kendine çaresizdir.

• Rûmet di nav dilan de ronahî ye.
Saygı kalpler arasında ışıktır.

• Kesê ku rûmetê xwe nayê winda kirin, qewetê xwe tê zêdekirin.
Saygısını kaybetmeyen kişi gücünü artırır.

• Rûmet wekî xweşîyeke dilê ye.
Saygı kalbin bir güzelliğidir.

• Hevalê rast li dema kêşeyan de hatî nasîn.
Gerçek dost zorluk zamanında tanınır.

• Zarok bi rûmetê xwe di civakê de rêxistinê fêm dike.
Çocuk saygıyla toplumda düzeni öğrenir.

• Dilê ku bi rûmet tije ye, aşitî tê de ye.
Saygıyla dolu kalpte barış vardır.

• Rêya rast bi rûmetê xwe her dem dikare.
Doğru yol saygıyla her zaman mümkündür.

• Kesê ku rûmetê xwe negerîne, bi xwe re di şikestinê de ye.
Saygısını kaybeden kişi kendi yenilgisine yakındır.

• Her tiştî di rûmetê xwe de hêsanî dibe.
Her şey saygıyla kolaylaşır.

• Kesê bê rûmet ji komê xwe dûr dibe.
Saygısız kişi topluluktan uzaklaşır.

• Rûmet di nav xwazayên mirovî de ye.
Saygı insan arzularının içindedir.

• Kesê ku rûmetê xwe tê xwestin, başûr dibe.
Saygısını isteyen kişi yücelir.

• Rûmet wekî ava jiyanê ye.
Saygı hayatın suyu gibidir.

• Hevalê rast bi şer û şînê tê xwestin.
Gerçek dost savaşta ve kederde aranır.

• Zarok bi rûmetê xwe li ser rêya rast diçe.
Çocuk saygıyla doğru yolda yürür.

• Dilê ku bi rûmet tije ye, di nav xewnên xwe de ewlehî dike.
Saygıyla dolu kalp hayallerinde güvende olur.

• Rêya rast bi rûmetê xwe her dem tevlî hev dibe.
Doğru yol saygıyla her zaman birleşir.

• Kesê ku rûmetê xwe negerîne, serê xwe di xewna şer de dike.
Saygısını kaybeden kişi savaş rüyasında yaşar.

• Her tiştî di rûmetê xwe de tevlî hev dibe.
Her şey saygıyla bir araya gelir.

• Kesê bê rûmet di nav dilan de bê ronahî ye.
Saygısız kişi kalpler arasında karanlıktır.

• Rûmet wekî dîlaneke xweş e li ser ziman.
Saygı dilde güzel bir şarkıdır.

• Xwede rûmetê mirovê bi dilê paqij dike.
Allah insanın saygısını temiz kalple verir.

• Rûmet bê hevpeyvîn nabe.
Saygı iletişim olmadan olmaz.

• Kesê ku rûmetê xwe dimeşe, hêvî û hêrsê jî dimeşe.
Saygısını koruyan kişi umut ve öfkeyi de dengeler.

• Rûmet bi xebat û dilsozî tê zêdekirin.
Saygı emek ve samimiyetle artar.

• Xwîşk û birayek bi rûmetê xwe li hev ne.
Kardeşler saygıyla birbirlerine bağlıdır.

• Kesê bê rûmetê ji civakê derkeve.
Saygısız kişi toplumdan dışlanır.

• Rûmetê ku ji dil tê, ji pêşî re diçe.
Saygı kalpten gelirse, önce gelir.

• Rûmet bi ax û avê neyê hatin.
Saygı toprak ve suyla elde edilmez.

• Kesê ku rûmetê xwe nayê hesibandin, bi rûmetê din jî neyê hesibandin.
Saygısını hesap etmeyen, başkalarının saygısını da hesap edemez.

• Rûmet li ser binpêkirinê ye.
Saygı saygıya dayanır.

• Mirov bi rûmetê xwe di nav gelê xwe de dinyayê xwe dike.
İnsan saygısıyla toplumunda kendi dünyasını kurar.

• Rûmet bê dil neçar e.
Saygı kalpsiz zor olur.

• Kesê ku rûmetê xwe nayê hêsibandin, bê dihate pêşî.
Saygısını önemsemeyen kişi ilerleyemez.

• Rûmet wekî hêvîye li ser şevên tarî ye.
Saygı karanlık gecelerde bir umuttur.

• Xwîşk û birayek bê rûmetê wek du derdê hev ne.
Kardeşler saygısızsa iki hastalık gibidir.

• Kesê bê rûmetê xwe, zilm û zulme mezin e.
Saygısını kaybeden kişi büyük zulümdür.

• Rûmet ji kêmî bi qadirî tê.
Saygı eksiklikten çok değerle gelir.

• Rûmet di nav şer û aşîtî de bi hevre.
Saygı savaşta ve barışta birlikte olur.

• Kesê ku rûmetê xwe nezanî, kesê din jî neyê nasîn.
Saygısını bilmeyen, başkasını da tanımaz.

• Rûmet wekî hêja mezin e ku her kesê tê xwestin.
Saygı büyük bir değer, herkes onu ister.

• Kesê ku rûmetê xwe nake, her çend serkeftî be, bê hêrs e.
Saygısını kaybeden kişi ne kadar başarılı olursa olsun, gurursuzdur.

• Rûmet û dostî di hev de ne, bê hev neçar in.
Saygı ve dostluk birlikte olur, biri olmadan diğeri olmaz.

• Mirov divê rûmetê xwe bi rastî û rûmeta xwe bi hesibînî bîne.
İnsan saygısını gerçek ve hesaplı bir şekilde kazanmalıdır.

• Rûmet ne tenê di gotinê de ye, di kirinê de jî heye.
Saygı sadece sözde değil, davranışta da vardır.

• Rûmet bi qîmeta serê xwe ve qedir dike.
Saygı kendi değerini bilir ve ona göre davranır.

• Kesê ku rûmetê xwe bi xatirî ye, xatirên din jî rêz dike.
Saygısını koruyan kişi başkalarının da saygısını gözetir.

• Rûmet ji destpêkê hatin, ne ji dawî.
Saygı başlangıçta kazanılır, sonunda değil.

• Rûmet bê îmînî neçar e.
Saygı güven olmadan olmaz.

• Kesê ku rûmetê xwe bi hêrs nayê, bê hêrs e.
Saygısını öfkeyle koruyamayan kişi, gurursuzdur.

• Rûmet wek şemamek e ku di nav hêviya gelê de ronahî dide.
Saygı bir mum gibidir, toplumun umudunda ışık yakar.

• Kesê ku rûmetê xwe nayê, bi rastî jiyanê xwe nayê.
Saygısını kaybeden kişi, hayatını da kaybeder.

• Rûmet di hemû deran de hewce ye.
Saygı her alanda gereklidir.

• Rûmet bi hevaltiya rast pêk tê.
Saygı gerçek dostlukla ortaya çıkar.

• Kesê ku bi rûmet dijî, her dem serkeftî dibe.
Saygıyla yaşayan kişi her zaman başarılı olur.

• Rûmet bi qîmeta dilê xwe ve hesibandin e.
Saygı, kalbin değerine göre hesaplanır.

• Kesê ku rûmetê xwe dike, di nav gelan de rûmet dike.
Saygısını koruyan kişi toplumda da saygı kazanır.

• Rûmet divê wek hêvî be, ku jiyan ronahî bide.
Saygı umut gibi olmalı, hayatı aydınlatmalı.

• Bê rûmetî jiyan têr e.
Saygısız hayat boştur.

• Rûmet bi kêf û rûmet bi dil ve girêdayî ye.
Saygı keyifle ve kalpten bağlıdır.

• Rûmetê xwe negerîne, ji xwe negerîne.
Saygını kaybetme, kendini kaybedersin.

• Kesê ku bi hêvî re dijî, jiyanê wê ronahî ye.
Umuduyla yaşayan kişinin hayatı aydınlıktır.

• Hêvîya bê rûmetê, wek ronahiyê bê tarî ye.
Saygısız umut, karanlıksız ışık gibidir.

• Bi hêvî û rûmet jiyan baş dibe.
Umut ve saygı ile hayat güzelleşir.

• Kesê ku hêvîyê ji dest dide, jiyanê xwe jê dide.
Umudunu kaybeden, hayatını da kaybeder.

• Rûmet li hemberî kesên nebaş nebe.
Saygı kötü insanlara karşı gösterilmez.

• Hêvî bi dilê pîr jî nabe.
Umut yaşlı kalpte bile ölmez.

• Kesê ku bê rûmet jiyan dike, bi tenê jiyan dike.
Saygısız yaşayan yalnız yaşar.

• Rûmetê xwe bi cih bimeşîne.
Saygını uygun yerde kullan.

• Bi rûmetê xwe her dem serketî bibe.
Saygınla her zaman başarılı ol.

• Kesê ku rûmetê xwe xweş dike, xwe jî xweş dike.
Saygısını koruyan kendine de iyi bakar.

• Hêvî bi xwe re jiyan e.
Umut, hayatın kendisidir.

• Kesê ku hêvîya xwe nayîne, xwe jî nayîne.
Umudunu terk eden kendini de terk eder.

• Rûmetê xwe bi dilê xwe parêze.
Saygını kalbinle koru.

• Bi rûmetê xwe, navê xwe xweş bike.
Saygınla adını güzelleştir.

• Kesê bê hêvî, wek ronahiyê bê çav e.
Umutsuz kişi, ışığı olmayan göz gibidir.

• Hêvî wek deryayê, ji nava dilê mirovî tê.
Umut, insan kalbinin derinliklerinden gelir.

• Rûmetê xwe bê heval nayê.
Saygı, dost olmadan olmaz.

• Hevalên rast rûmetê xwe dikin.
Gerçek dostlar saygını korur.

• Kesê ku bi rûmet dijî, bi hêvî jî dijî.
Saygıyla yaşayan, umutla da yaşar.

• Rûmet bi dilê xwe nebe, jiyan tarî ye.
Saygı kalpte yoksa, hayat karanlıktır.

• Bi dilê xwe heval bimeşîne.
Kendi kalbinle dostluk kur.

• Kesê ku dilê xwe nayîne, jiyanê xwe nayîne.
Kalbini terk eden, hayatını terk eder.

• Hevaltiya rast, rûmetê me ye.
Gerçek dostluk, bizim onurumuzdur.

• Hêvîya dilê şermezar nebe.
Utançlı kalbin umudu olmaz.

• Kesê ku bi şer dijî, bê rûmet e.
Savaşla yaşayan, saygısızdır.

• Rêya rast bi hêvî tê.
Doğru yol, umutla gelir.

• Dilê xwe bi rastî şîn bike.
Kalbini doğrulukla temizle.

• Bi hevaltiya rast, jiyan ronahî ye.
Gerçek dostlukla hayat aydınlıktır.

• Kesê ku bê heval e, bi tenê dijî.
Dostu olmayan yalnız yaşar.

• Rûmet bi xwedê ye, ne bi kesên din.
Saygı Allah’ladır, başkalarından değil.

• Kesê ku bi hêvî jî nebe, jiyanê wê bê ronahî ye.
Umutsuz olanın hayatı karanlıktır.

• Bê heval jiyan bê reng e.
Dostsuz hayat renksizdir.

• Dilê xwe bi rûmetî bimeşîne.
Kalbini saygıyla yaşat.

• Kesê ku bi rûmet dijî, jiyana xwe bi ronahî dike.
Saygıyla yaşayan, hayatını aydınlatır.

• Hevalê rast, bi dilê re heval e.
Gerçek dost, kalpten dosttur.

• Kinc li dilê kesekî şer e.
Kin, birinin kalbinde savaştır.

• Kesê ku ji kincê xilas bibe, ji ronahî re tê.
Kininden kurtulan, aydınlığa gelir.

• Bê rûmet, jiyanê bê hêvî ye.
Saygısız hayat, umutsuz hayattır.

• Kesê ku dilê xwe bi rastî nayîne, jiyanê xwe jî nayîne.
Kalbini doğru tutmayan, hayatını da kaybeder.

• Rûmetê xwe bi rastî bimeşîne.
Saygını doğru yaşat.

• Ji hevalên xwe re bextê xwe pêş bide.
Dostlarına şansını ver.

• Kesê ku bi dilê reş dijî, bi tenê dijî.
Karanlık kalple yaşayan yalnız yaşar.

• Kincê bêheval, bê roj e.
Dostsuz kin, günsüzlüktür.

• Rêya rast, jiyana rast e.
Doğru yol, doğru hayattır.

• Bê heval, bi tenê bibe şêr.
Dostsuz aslan olmak zordur.

• Bi dilê pîr, xwezîya nûjen tê.
Yaşlı kalple, yeni talih gelir.

• Kesê ku xwe fêm nakire, li cîhan ne fêm dike.
Kendini anlamayan, dünyayı da anlayamaz.

• Hêvî li ser rûmetê xwe bide.
Umudunu haysiyetine bağla.

• Kincê dilê mirovê re şer e.
Kin insan kalbine savaştır.

• Kesê ku di destê xwe de rûmetê xwe nake, bê heval e.
Haysiyetini elinde tutmayan dostsuzdur.

• Hevalê rast, dilê me ye.
Gerçek dost kalbimizdir.

• Bê rûmetê jiyan, bê hêvî ye.
Haysiyetsiz hayat umutsuzluktur.

• Kesê ku bi dilê reş dijî, bi tenê dijî.
Karanlık kalple yaşayan yalnız yaşar.

• Zarokê xwe bi hevaltiya rast bimeşîne.
Çocuğunu gerçek dostlukla yetiştir.

• Rûmetê xwe bi rastî bimeşîne.
Haysiyetini doğru taşı.

• Şevên tarî, rojên ronahî ne.
Karanlık geceler, aydınlık günlerdir.

• Kesê ku li xwe nebaş e, li dinan nebaş dibe.
Kendisi kötü olan başkalarına da kötülük eder.

• Dilê xwe bi rastî şîn bike.
Kalbini doğrulukla temizle.

• Cesaret, Korku û Tehlike

• Nêzîkî gur, qewetê hêrsê tê.
(Kurtla yakınlık, öfke gücü getirir.)

• Qerê mirovî nabe bi dîtinê.
(Tehlike görülerek anlaşılmaz.)

• Dilê dijmin tê koçerî, lê belê bi şer e.
(Düşmanın kalbi göçebedir ama savaşa hazırdır.)

• Korkek jî tê kesê zîrek.
(Biraz korku, zekâ belirtisidir.)

• Şer ji têne re ye, ku destê xwe nas dikin.
(Savaş, elini tanıyanlar içindir.)

Nimet, Şükür û Kanaatkârlık

• Hevdanek nan, dostiyê tê dîtin.
(Bir lokma ekmek, dostluğu doğurur.)

• Tu bi kêm re jî xwe şad bike.
(Azla da mutlu olmayı bil.)

• Xwaringê bi şîr e, lê şîr jî bi qasî niyetê xwe tê.
(Yemek süttür ama süt de niyete bağlıdır.)

• Nexweşî bi avê Xwedê derd tê derman kirin.
(Hastalık, Allah’ın suyuyla şifa bulur.)

• Tu ji xwedê jî zêde xwestî, bifikir tu çi dayî.
(Allah’tan fazlasını istersen, ne verdiğini düşün.)

Emek, Çaba ve Sabır

• Hêvî bi hêvî re tê, emek bi emek re derdikeve.
(Umut umutla gelir, emek emekle başarılır.)

• Kesê bê hêvî, jiyanê wê bê ronahî ye.
(Umutsuzun hayatı karanlıktır.)

• Sabirê pîr, ji nav xwînê tê.
(Pir sabırlı, kanından sabır içmiştir.)

• Dema qehreman tê, qasî xweşî dîtin e.
(Kahramanın zamanı geldiğinde, güzellik görülür.)

• Bi hev re karan, bi tenê xwe nekaran.
(Beraber çalışmak kolaydır, tek başına zordur.)

• Zimanê rûhê mirovan e.
(Dil, insanların ruhudur.)

• Rêya rast li benda kesên xwedîdil e.
(Doğru yol, iyi niyetli insanların bekler.)

• Bê heval jiyan bê reng e.
(Arkadaşsız hayat renksizdir.)

• Kesa ku bi dil û can çêdike, nabe kêmjimar.
(Kalpten ve candan yapan kişi asla eksik sayılmaz.)

• Qehreman jî di nav çîrokên me ye.
(Kahramanlar da hikayelerimizdedir.)

• Ronahî di bin tirsa re tê.
(Işık, korkunun altından gelir.)

• Kesê ku bêkes e, her dem li benda dost e.
(Yalnız kişi her zaman dost bekler.)

• Jiyan wêneyekî mezin e, her kes wêneyê xwe dike.
(Hayat büyük bir resimdir, herkes kendi resmini yapar.)

• Şev bi şev re dibe.
(Gece geceye kavuşur.)

• Mirov bi kirê nabe.
(İnsan kirlemez.)

• Zarok bi zarok re xweş e.
(Çocuk çocukla güzeldir.)

• Roj bi roj re tê.
(Gün güne gelir.)

• Nêzîkî zarok, dilê xweş dike.
(Çocuklara yakınlık, kalbi güzelleştirir.)

• Dîl bi dîl re xweş e.
(Kalp kalple güzeldir.)

• Xweşî di hevaltiyê de ye.
(Mutluluk dostlukta olur.)

• Kesê ku dilê xwe tê nagire, jiyanê xwe tê nagire.
(Kalbini korumayan, hayatını da koruyamaz.)

• Bi zarokên xwe re beşdarî jiyanê bibe.
(Çocuklarınla hayatın paydaşı ol.)

• Hevalê rast di demên dirêj de diyar dibe.
(Gerçek dost uzun zamanda belli olur.)

• Kinc ji dilê xwe derkeve, şev bi ronahî tê.
(Kin kalpten çıkarsa, gece aydınlanır.)

• Kesê ku bi bêhevalî dijî, jiyanê wê tarî ye.
(Dostsuz yaşayanın hayatı karanlıktır.)

• Xwedê dilê mirovê dike ronahî.
(Allah insanın kalbini aydınlatır.)

• Rêya rastê her dem jiyana ronahî ye.
(Doğru yol her zaman aydınlık hayattır.)

• Kesê ku xwe jî nas nakire, li cîhan ne nas dike.
(Kendini tanımayan, dünyayı da tanıyamaz.)

• Bi hev re hebûn jiyanê bi heyranî tê.
(Beraber olmak hayatı hayranlıkla doldurur.)

• Her tiştî di demsalê xwe de tê.
(Her şey kendi zamanında gelir.)

• Kesê bê dil, bê rûmet e.
(Kalpsiz kişi haysiyetsizdir.)

• Jiyanê bê heval jiyana bê ronahî ye.
(Dostsuz hayat, ışıksız hayattır.)

• Kesê ku di dilê xwe de ronahî heye, jiyana xwe ronahî dike.
(Kalbinde ışık olan, hayatını da aydınlatır.)

• Rûmet û hevaltiya rast, serkeftina jiyanê ne.
(Haysiyet ve gerçek dostluk, hayatın başarısıdır.)

• Dilê xwe bi şevq û hêvî be.
(Kalbin sevgi ve umutla dolu olsun.)

• Kesê ku şevqê xwe ji dest dide, jiyana xwe jî ji dest dide.
(Sevgiye sırtını dönen, hayatını da kaybeder.)

• Rêya rast di hevaltiya rast de ye.
(Doğru yol, gerçek dostlukta bulunur.)

• Bê şevq, jiyan bê reng e.
(Sevgisiz hayat renksizdir.)

• Kesê ku ji xwe re rûmet nayîne, li dinan jî rûmet nayîne.
(Kendine haysiyet göstermeyen, başkalarına da saygı göstermez.)

• Hevaltiya rast dibe qîmeta jiyanê.
(Gerçek dostluk hayatın değeridir.)

• Dilê şermezar jî dikare bi şevq bê zindî.
(Utançlı kalp bile sevgiyle yaşar.)

• Kesê ku bê hêvî ye, jiyanê wê bê ronahî ye.
(Umutsuzun hayatı karanlıktır.)

• Zarokên xwe bi rûmet û şevq bimeşîne.
(Çocuklarını saygı ve sevgiyle yetiştir.)

• Hevalê rast, jiyana me ye.
(Gerçek dost hayatımızdır.)

• Rûmetê xwe bi rastî bimeşîne.
(Haysiyetini doğru taşı.)

• Bê heval, jiyan bê ronahî ye.
(Dostsuz hayat karanlıktır.)

• Kesê ku li xwe nebaş e, li dinan jî nebaş dibe.
(Kendisi kötü olan, başkalarına da zarar verir.)

• Şevên tarî, rojên ronahî ne.
(Karanlık geceler, aydınlık günlerdir.)

• Kesê ku dilê xwe nayîne, jiyanê xwe nayîne.
(Kalbini terk eden, hayatını terk eder.)

• Rêya rast, jiyana rast e.
(Doğru yol, doğru hayattır.)

• Kincê ji dilê xwe derkeve, xweşî tê.
(Kin kalpten çıkarsa, mutluluk gelir.)

• Bê rûmetê jiyan, bê hêvî ye.
(Haysiyetsiz hayat, umutsuzluktur.)

• Dilê xwe bi rastî şîn bike.
(Kalbini doğrulukla temizle.)

• Kesê ku bi dilê reş dijî, bi tenê dijî.
(Karanlık kalple yaşayan yalnız yaşar.)

• Zarokê xwe bi hevaltiya rast bimeşîne.
(Çocuğunu gerçek dostlukla yetiştir.)

• Rûmetê xwe bi hevaltiya rast bidin.
(Haysiyetini gerçek dostlukla koru.)

• Kesê ku li xwe nebe, li dinan nebe.
(Kendiyle barışık olmayan başkalarıyla da barışık olmaz.)

• Her tiştî di demsalê xwe de ye.
(Her şey zamanında olur.)

• Kincê ku di dilê kesê din de ye, jîr e.
(Kin başkasının kalbindeyse, tehlikelidir.)

• Hêvî li ser rûmetê xwe bide.
(Umudunu haysiyetine bağla.)

• Kesê ku ji şer hez nakire, xwedî rûmet e.
(Savaştan hoşlanmayan kişi, haysiyet sahibidir.)

• Bi hevaltiya rast, xwezîya mezin tê.
(Gerçek dostlukla büyük talih gelir.)

• Rêya rastê herî şirin e.
(Doğru yol en tatlıdır.)

• Ji hevalên xwe re bextê xwe pêş bide.
(Dostlarına şansını ver.)

• Kesê ku bi dil û can çêdike, nabe kêmjimar.
(Kalpten ve candan yapan kişi asla eksik sayılmaz.)

• Qehreman jî di nav çîrokên me ye.
(Kahramanlar da hikayelerimizdedir.)

• Ronahî di bin tirsa re tê.
(Işık, korkunun altından gelir.)

• Kesê ku bêkes e, her dem li benda dost e.
(Yalnız kişi her zaman dost bekler.)

• Jiyan wêneyekî mezin e, her kes wêneyê xwe dike.
(Hayat büyük bir resimdir, herkes kendi resmini yapar.)

• Bêjin, lê bêhesin nebe.
(Söyle ama anlamsız olmasın.)

• Kesê ku bi rûmet dijî, jîyanê xwe xweş dike.
(Haysiyetle yaşayan, hayatını güzel kılar.)

• Çavkaniya rast dibîne herî dûr.
(Dürüst gözler en uzağı görür.)

• Ji dilê xwe bêkes nebe.
(Kalpten yoksun olma.)

• Her kes bi xwe re heval e.
(Herkes kendine dosttur.)

• Hêvî, şemaleke rojan e.
(Umut, sabah güneşidir.)

• Kesê ku dilşad e, hemû cîhanê xweş dike.
(Sevinçli kişi, bütün dünyasını güzelleştirir.)

• Sîrê reş, dilê reş tê.
(Kara sakal, kara kalptendir.)

• Mala xwe wek şemsê wêneke mezin e.
(Evin, büyük bir güneş gibidir.)

• Hevaltiya rast, pêşerojê tê dike.
(Gerçek dostluk, geleceği getirir.)

• Kesê ku jiyanê xwe bi xweşî dike, herdem şad e.
(Kendini iyi yaşayan hep mutludur.)

• Xweşî, çêkerên jiyanê ne.
(Mutluluk, hayatın yapıcılarıdır.)

• Jiyan piştgirê hevalan e.
(Hayat dostların desteğiyle olur.)

• Kesê ku bê xwestin xwe dijî, bê rûmet e.
(Kendi isteği olmadan yaşayan, haysiyetsizdir.)

• Şev û roj bi hev re, jiyan dibêje.
(Gece ve gündüz birlikte yaşanır, hayat böyle sürer.)

• Zarok, nîşanê hêviyê ye.
(Çocuk, umudun işaretidir.)

• Dema xweş, dema şermezar e.
(Güzel zaman, gurur zamanıdır.)

• Kesê ku bi dengê xwe radibe, heval dike.
(Kendi sesini duyan, dost edinir.)

• Dilê mezin, çavkaniya mezin e.
(Büyük kalp, büyük gözlemcidir.)

• Şer dibe, lê dostî zêde dibe.
(Savaş olur ama dostluk artar.)

• Bêkesî, zilm û xirabî ye.
(Yalnızlık, zulüm ve yıkımdır.)

• Xewna rast, xwedî bêrî ye.
(Güzel rüya, sahibine şanstır.)

• Hevî li ser dil dike nû.
(Umut kalbe yenilik getirir.)

• Her çi xweş e, bi demê tê.
(Her güzel şey zamanla gelir.)

• Nivîn wek xwezîya dil e.
(Uyku, kalbin ilacıdır.)

• Dilovanî ji dil tê.
(Merhamet kalpten gelir.)

• Serdema mezin, şaredariya mezin e.
(Büyük dönem, büyük sorumluluktur.)

• Kesê ku riyaziya xwe lihev dike, serkeftin tê dike.
(Kendi hesabını iyi yapan başarı kazanır.)

• Navê xwe li ser xwe dan, şan dibe.
(İsmini kendine yakıştıran, onurlu olur.)

• Kesê ku bi lawazî dişîne, nekinê ji xwe.
(Güçsüz yürüyen, kendinden vazgeçmez.)

• Her şev, rojê nû tê.
(Her gece yeni bir gündüz gelir.)

• Şerê negerî, hevalê rast e.
(Zor zaman dostu gerçek dosttur.)

• Dil xweş be, jiyan xweş be.
(Kalp iyi olursa hayat güzel olur.)

• Ji dil re nasnameya rast tê.
(Kalpten doğru kimlik anlaşılır.)

• Kesê ku bi xwe re heval e, her dem qehreman e.
(Kendi dostu olan her zaman kahramandır.)

• Xwedîdariyê bi dilê xwe bimeşe.
(Sahiplik kalple yürür.)

• Tiştên mezin di destê bêtirîn de ne.
(Büyük işler, küçük ellerde olmaz.)

• Ji ber dilê re, xweşikî tê.
(Güzellik kalpten gelir.)

• Dema şerê neketinê, dostê rast xuya dike.
(Zor zaman gerçek dost ortaya çıkar.)

• Heval ne ji rê ve dibe, ne ji xwe ve dibe.
(Dost ne yoldan ayrılır, ne kendinden.)

• Xwezîya dilê rast, navê xweşik e.
(Güzel kalbin adı güzelliktir.)

• Kesê ku bi dilê xwe dijî, nikaribîne bête helak.
(Kalbiyle yaşayan, yok olmaz.)

• Her çi di dil de be, wisa ji ziman derdikeve.
(Herzaman kalpten olan, dile dökülür.)

• Şerê herî mezin, ji dilê negerî ye.
(En büyük savaş, kalpteki nefrettir.)

• Roj bi roj, heval bi heval xweş dibe.
(Gün be gün, dostlar güzel olur.)

• Kesê ku dilê xwe winda dike, her tişt winda dike.
(Kalbin kaybeden her şeyi kaybeder.)

• Xwedî dilê xwe be, ne ji dinê.
(Sahip ol kalbine, başkasına değil.)

• Şev û roj wek hev in, pêdivî ye wan nas bikin.
(Gece ve gündüz gibi, onları tanımak gerekir.)

• Dilê pirrê şerê, neçar e.
(Kavgacı kalp çaresizdir.)

• Kesê ku hevalên xwe dît, nikaribîne tarî be.
(Dostlarını gören karanlık olmaz.)

• Her çi dilî bi te re, wisa bi ziman re.
(Her ne kalpten ise, öyle dile gelir.)

• Şerê di dilê de, herî mezin e.
(Savaş kalpte en büyüktür.)

• Her kes ji xwe re dike, ne ji kesê din re.
(Herkes kendine bakar, başkasına değil.)

• Dost di nav şerê de nas dibe.
(Dost, savaşta belli olur.)

• Dilê rast bêyî şaşî, jiyan e.
(Düzgün kalp hatasızdır, yaşamdır.)

• Kesê ku dilê xwe dijî, nikaribîne bête şer.
(Kalbiyle yaşayan, savaşa girmez.)

• Rê û şer nebin heval.
(Yol ve savaş dost olamaz.)

• Kesê ku dilê xwe baş dike, her tişt baş dike.
(Kalbine iyi bakan her şeyi iyi yapar.)

• Dema herî zor, hevalî herî zêde dibe.
(En zor zamanda dostluk artar.)

• Dilê pirrê ewle nebe.
(Kavgacı kalp güvenli olmaz.)

• Ji dilê re, her tişt aşîk e.
(Kalpten her şey sevgidir.)

• Her kes bi dilê xwe dike.
(Herkes kalbiyle hareket eder.)

• Heval bi heval dikeve, dil bi dil re.
(Dost dostla, kalp kalple buluşur.)

• Kesê ku dilê xwe parast, neçar nebe.
(Kalbine sahip çıkan çaresiz olmaz.)

• Dilê şerî, xweşikî neyê dîtin.
(Kavgacı kalp güzellik görmez.)

• Her kes xwe dît, dost xwe nas kir.
(Herkes kendini gördü, dostunu tanıdı.)

• Dost bi dilê xwe dikeve.
(Dost kalbiyle yaklaşır.)

• Her çûyî tu derkeve, bêyî dilê te neçûye.
(Her gittiğin yer kalbin olmadan gitmez.)

• Dilê xwe şad bike, jiyan şad dibe.
(Kalbini mutlu et, hayat mutlu olur.)

• Heval jî, dilê hevalê xwe hîs dike.
(Dost, dostunun kalbini hisseder.)

• Kesê ku dilê xwe dizewîte, neteweyê xwe dizewîte.
(Kalbine zarar veren, milletine zarar verir.)

• Dilê giran, giraniya jiyanê.
(Ağır kalp, hayatın yüküdür.)

• Kesê ku dilê xwe nizane, navê xwe nizane.
(Kalbini tanımayan, kendini tanımaz.)

• Dost di dilê xwe de çavkaniyê dike.
(Dost kalbinde sevgi besler.)

• Her kes ji dilê xwe dike.
(Herkes kalbiyle hareket eder.)

• Dilê xwe xwaze, heval xwaze.
(Kalbini ister, dostunu ister.)

• Kesê ku dilê xwe xwaze, hêvî jî xwaze.
(Kalbine sahip olan, umut da ister.)

• Dilê ku bi rûmet e, xweşikî dike.
(İtibarlı kalp güzellik yaratır.)

• Her kes ji dilê xwe şêr dibe.
(Herkes kalbinde bir aslan taşır.)

• Dost di dema dijmin de nas dibe.
(Dost düşman zamanında belli olur.)

• Dilê dilovan, jiyanê dilovan e.
(Merhametli kalp, merhametli yaşamdır.)

• Kesê ku dilê xwe pirr ji xwe re dike, her kes ji wê re dixwaze.
(Kalbi çok kendine ait olan, herkesin sevgisini ister.)

• Xwîn li dilê kesekî nekin, xwîn li derdê kesekî nekin.
(Birinin kalbine kan dökme, birinin derdine kan dökme.)

• Dilê ku rûmetê xwe zêde dike, rûmetê welatê xwe zêde dike.
(Kalbini yücelten, ülkesinin itibarını yükseltir.)

• Kesê ku dilê xwe bi jiyanê têkeve, jiyanê wisa têkeve.
(Kalbini hayata katabilen, hayatı öyle yaşar.)

• Dilê ku bi şevê nebe, rûniştinê nebe.
(Kalp geceyi bilmezse, huzur bulamaz.)

• Heval ji dilê tê, ne ji dor.
(Dost kalpten gelir, çevreden değil.)

• Kesê ku dilê xwe dîsa xweş dike, xwedîya xwe dîsa dike.
(Kalbini tekrar iyileştiren, kendini tekrar bulur.)

• Dilê ku bi hêvî nebe, tu çi dikarî?
(Kalp umut olmazsa, ne yapabilirsin?)

• Dostê rast di dilê te de ye.
(Gerçek dost kalbindedir.)

• Dilê ku bi hêvî tije ye, jiyanê tije ye.
(Umut dolu kalp, dolu hayat demektir.)

• Kesekî ku dilê xwe digerîne, carekî jî xwe digerîne.
(Bir kimse kalbini değiştirirse, kendini de değiştirir.)

• Dilê xwe bi rûmetê xwe razî bike.
(Kalbini kendi onuruyla razı et.)

• Kesekî ku dilê xwe bi rastî dike, rastî bi dest dike.
(Bir kişi kalbini doğru yaparsa, doğruluğu elde eder.)

• Dilê ku bê mezinî nebe, çavê rast nebe.
(Kalbinde büyüklük yoksa, doğru bakış da olmaz.)

• Kesê ku dilê xwe di xwe de radike, xwedîya xwe dide.
(Bir kişi kalbini kendinde ararsa, kendini bulur.)

• Dilê ku ji dilê wî hezkirî nebe, çavê wî jî naxwaze.
(Kalbinde sevgi yoksa, gözlerin de istemez.)

• Kesê ku dilê xwe digerîne, şevên tarî nekin.
(Bir kimse kalbini değiştirirse, karanlık geceler sona erer.)

• Dilê ku li ser rûmetê xwe ye, ji hevalê xwe ne qedexe dike.
(Kalp onur üzerine kuruluysa, dostunu da engellemez.)

• Kesê ku dilê xwe di bîranînê de nîne, jiyanê wî bêdeng e.
(Bir kişi kalbinde anı taşımıyorsa, hayatı sessizdir.)

• Dilê ku bi sevgi nebe, jiyanê nebe.
(Kalbinde sevgi olmayanın hayatı olmaz.)

• Kesê ku dilê xwe bi rastî dike, bi dilê xwe rûmet dide.
(Bir kişi kalbini doğru yaparsa, kalbine onur verir.)

• Hêrîşê dilê xwe her dem amadekar be.
(Her zaman kalbinin kapısını açık tut.)

• Dilo dilê xwe bi xwazayê xwe razî bike.
(Kalbini kendi isteğinle razı et.)

• Kesekî ku dilê xwe ji xwediya xwe ne razî dike, bêyî rûmet e.
(Kalbini sahibine razı etmeyen onursuzdur.)

• Dilê ku bê hezkirinê nebe, jiyanê wî bê heyat e.
(Kalbinde sevgi olmayanın hayatı yoktur.)

• Kesekî ku dilê xwe şîn dike, ronahiyê ji dilê xwe dike.
(Bir kişi kalbini temizlerse, kalbinden ışık çıkar.)

• Dilê xwe bi rêya rastî ve rêke.
(Kalbini doğru yola yönelt.)

• Kesê ku dilê xwe ne hezkirin dike, ne jî rastî.
(Bir kişi kalbini sevmezse, doğruyu da bilmez.)

• Dilê ku ji dilê wî hezkirî ye, çavê wî di rûmetê ye.
(Kalbinde sevgi olan kişinin gözü onurludur.)

• Kesekî ku dilê xwe ne bi rûmetê dike, bê xwedî ye.
(Kalbini onurla yapmayanın sahibi yoktur.)

• Dilê xwe bi nûjînî xwe rabîtîne.
(Kalbini kendi yeniden doğuşunla besle.)

• Çavkaniya dilê bi zimanê xwe ye.
(Göz nuru kalpten gelir.)

• Dilê ku ji rastiyê re vekirî ye, ne qelew e.
(Kalbini gerçeğe açan kişi korkmaz.)

• Kesê ku dilê xwe bi îmanê tije dike, xwedî rûmet e.
(Kalbini imanla dolduran kişi onurludur.)

• Dilê xwe ji şerê xwe veşêre.
(Kalbini kendi savaşından koru.)

• Dilo dilê min bi hêvî û ronahî tije ye.
(Kalbim umut ve ışıkla doludur.)

• Kesekî ku dilê xwe bi jiyanê re têkilî dike, hezkirî ye.
(Kalbini hayatla ilişkilendiren sever.)

• Dilê xwe ji hêrsê ve paqij bike.
(Kalbini öfkeden temizle.)

• Kesê ku dilê xwe bi dostan tije dike, ne têdike.
(Kalbini dostlarıyla dolduran asla yalnız olmaz.)

• Dilê ku bi azadî tê girêdayî, ne bêjî.
(Kalbini özgür bağlayan, esir olmaz.)

• Kesekî ku dilê xwe bi rastiyê tije dike, serkeftî ye.
(Kalbini doğrulukla dolduran başarılı olur.)

• Ji bo xwe bibe serkeftin, dilê xwe bi îmanê tije bike.
(Kendi için başarı istiyorsan, kalbini imanla doldur.)

• Kesê ku dilê xwe bi rûmetê tije dike, her dem bi xwe re hez dike.
(Kalbini onurla dolduran kişi her zaman kendini sever.)

• Dilê ku bi dildarî tije ye, tu carî tenê nabe.
(Kalbini sevgiyle dolduran asla yalnız kalmaz.)

• Dilê xwe li ser mezinahiya xwe ava bike.
(Kalbini kendi büyüklüğüne inşa et.)

• Kesekî ku dilê xwe bi jiyanê re têkilî dike, pirr şad dibe.
(Kalbini hayata bağlayan çok mutlu olur.)

• Dilê xwe ji biryara nebaş ve rihandine.
(Kalbini kötü kararlardan koru.)

• Kesê ku dilê xwe bi xwediya xwe tije dike, her dem serkeftî ye.
(Kalbini kendine adayan her zaman başarılıdır.)

• Dilê xwe bi şev û roj tije bike.
(Kalbini gece ve gündüz doldur.)

• Kesekî ku dilê xwe bi aramî tije bike, xweşbîn e.
(Kalbini huzurla dolduran iyimser olur.)

• Dilê xwe bi dîrokê û pêşerojê tije bike.
(Kalbini tarih ve gelecekle doldur.)

• Kesê ku dilê xwe bi xwestan tije dike, her dem hêvîdar e.
(Kalbini arzularla dolduran hep umut eder.)

• Dilê xwe bi fêrî û hînî tije bike.
(Kalbini öğrenme ve bilgelikle doldur.)

• Kesekî ku dilê xwe bi hezkirinê tije bike, hezkirî ye.
(Kalbini sevgiyle dolduran sever.)

• Dilê xwe bi şehîd û pîr tije bike.
(Kalbini şehitler ve büyüklerle doldur.)

• Kesê ku dilê xwe bi xwediya dîrokê tije dike, bi berxwedan dike.
(Kalbini kendi tarihine adayan mücadele eder.)

• Ji nêzîkîya dilê xwe re rabe, ev herî girîng e.
(Kendine yakın dur, bu en önemlisidir.)

• Dilê xwe ji pirsgirêkan dûr bike, ji şerm û xeyalîyên xerab.
(Kalbini sorunlardan, utanç ve kötü hayallerden uzak tut.)

• Kesê ku dilê xwe bi mirovahiyê tije dike, xweşî dike.
(Kalbini insanlıkla dolduran mutlu olur.)

• Dilê xwe bi doz û rûmetê ava bike.
(Kalbini onur ve saygıyla inşa et.)

• Kesekî ku dilê xwe bi perwerdehiyê tije bike, rûmeta xwe zêde dike.
(Kalbini eğitimle dolduran kendini yüceltir.)

• Dilê xwe bi şev û rojên xwe ava bike.
(Kalbini her anınla inşa et.)

• Kesê ku dilê xwe bi rîya rastî tije dike, her dem agahdarbûna xwe zêde dike.
(Kalbini doğru yolla dolduran her zaman bilinçlidir.)

• Dilê xwe bi mirovahiyê, rûmetê û heybetê tije bike.
(Kalbini insanlık, saygı ve vakar ile doldur.)

• Kesekî ku dilê xwe bi hêvî û şevq tije bike, pirr bi xwe hez dike.
(Kalbini umut ve heyecanla dolduran kendini çok sever.)

• Dilê xwe ji nifaq û nebaşîyên derveyî dûr bike.
(Kalbini fitne ve kötülüklerden uzak tut.)

• Kesê ku dilê xwe bi şer û dilsozî tije dike, berxwedan dike.
(Kalbini savaş ve fedakarlıkla dolduran mücadele eder.)

• Dilê xwe bi hevaltiyê û hevserokî tije bike.
(Kalbini dostluk ve liderlik ile doldur.)

• Kesekî ku dilê xwe bi rûmetê pîr tije bike, bi aqilî û bêhtirîn tê guman.
(Kalbini büyüklerin saygısıyla dolduran akıllı ve saygıdeğerdir.)

• Dilê xwe bi destûr û qanûn tije bike.
(Kalbini kural ve kanunla doldur.)

• Kesê ku dilê xwe bi xeyr û başî tije dike, xweşî dike.
(Kalbini iyilikle dolduran mutlu olur.)

• Dilê xwe bi giranî û erd tije bike.
(Kalbini ağırbaşlılık ve yerle doldur.)

• Kesekî ku dilê xwe bi hewşî û ramanên nû tije bike, serketinî ye.
(Kalbini yeni düşüncelerle dolduran başarılıdır.)

• Dilê xwe bi alîkarî û şefqat tije bike.
(Kalbini yardımseverlik ve şefkatle doldur.)

• Kesê ku dilê xwe bi hevî û aramî tije dike, her dem nasnameya xwe nîşan dide.
(Kalbini umut ve huzurla dolduran her zaman kimliğini gösterir.)

• Dilê xwe ji şer û rûmetê xwe şermezar nake.
(Kalbini savaş ve onurunu rencide etmeye izin verme.)

• Kesekî ku dilê xwe bi dîtinên rastîn tije bike, di rastiyê de dimîne.
(Kalbini gerçek görüşlerle dolduran gerçeklikte kalır.)

• Dilê xwe bi şewq û xwînê jiyanê tije bike.
(Kalbini hayatın coşkusu ve kanıyla doldur.)

• Kesê ku dilê xwe bi qanûn û aşti tije dike, xweparast e.
(Kalbini kanun ve barışla dolduran kendini korur.)

• Dilê xwe ji şerm û xuyalên nebaş dûr bike.
(Kalbini utanç ve kötü hayallerden uzak tut.)

• Kesekî ku dilê xwe bi aşiqan tije bike, her dem pirr kêr û dikêşî ye.
(Kalbini aşıklarla dolduran her zaman faydalı ve çalışkandır.)

• Ji berê de bêjin, lê belê şermezar nebîn.
(Önce söyle, ama utanç duyma.)

• Hewlê xwe bidin, her çi bêje ew rast e.
(Elinden geleni yap, ne derse doğru olsun.)

• Kesê ku rêya xwe diyar dike, serkeftinê dîtine.
(Yolunu gösteren kişi başarıyı görür.)

• Bi dil û can re kar bike, serkeftin ji te re ye.
(İçten çalış, başarı senindir.)

• Herî zêde serbilindî li ser kuça xwe ye.
(En büyük gurur kendi sokağındadır.)

• Kesekî ku ji xwe razî ye, hemû kesê xwe razî dike.
(Kendinden memnun olan, herkesi memnun eder.)

• Rêya rast bi hez û baran tije ye.
(Doğru yol sevgi ve bereketle doludur.)

• Kesê ku dilê xwe bi hevserokî tije dike, bi qasî dîrokê hêsan dibe.
(Kalbini liderlikle dolduran tarihle kolaylaşır.)

• Kesekî ku bi guman û şüphe tije bike, di daxwazên xwe de şikest dibe.
(Kalbini şüpheyle dolduran isteklerinde başarısız olur.)

• Dilê xwe bi şevq û hejmar tije bike, di nav rêbazên xwe de bibîne.
(Kalbini heyecan ve sayılarla doldur, yolunu gör.)

• Kesê ku ji dilê xwe pîr dikare, her dem pîr dibe.
(Kendi kalbinden güç alan her zaman güçlenir.)

• Her tiştê ku bi dil ve can hatî, derbas dibe.
(Herzaman kalpten ve canla gelen şey geçerlidir.)

• Kesekî ku ji qanûn û rêbazên xwe re bêrîya xwe dike, bêhn dike.
(Kendi kanunlarına ve kurallarına bağlı olan nefes alır.)

• Dilê xwe bi hest û ramanên nû tije bike, serkeftin bi hev re tê.
(Kalbini yeni hisler ve düşüncelerle doldur, başarı beraber gelir.)

• Kesê ku dilê xwe bi xweşbînî tije dike, nîşanê jiyanê ye.
(Kalbini iyimserlikle dolduran hayatın işaretidir.)

• Her tişt ku bi hev re tê, bi hêz û hêvî ye.
(Her şey birlikte gelir, güç ve umut olur.)

• Kesekî ku dilê xwe bi pirr rêz tije bike, rûmeta xwe dijî.
(Kalbini büyük saygıyla dolduran onurunu korur.)

• Dilê xwe bi wêne û rûmetê tije bike.
(Kalbini yüz ve onurla doldur.)

• Kesê ku ji dilê xwe ji hêvî neçê, di jiyana xwe de nebête.
(Kalbinden umudu kesen hayatta kalmaz.)

• Bi rûmet û serbilindî re jiyan bike.
(Onur ve gururla yaşa.)

• Kesekî ku dilê xwe bi axaftinên xwe tije bike, bi rastiyê dijî.
(Kalbini sözlerinle dolduran gerçeklerle yaşar.)

• Dilê xwe bi mirovahî û hevaltiyê tije bike.
(Kalbini insanlık ve dostlukla doldur.)

• Kesê ku ji dilê xwe xweşbînî neçê, di reşiyê de dimîne.
(Kalbinden iyimserliği kesen karanlıkta kalır.)

• Bi dil û can kar bike, serketinê tê te re.
(Kalp ve canla çalış, başarı gelir.)

• Kesekî ku di dilê xwe de aşiqî tije bike, her dem xwe di nav şevqê de dîtîne.
(Kalbini aşkla dolduran kendini hep heyecan içinde bulur.)

• Dilê xwe bi perwerdehiyê tije bike, hertişt dibe zêde.
(Kalbini eğitimle doldur, her şey artar.)

• Kesê ku ji dilê xwe re qurban dibe, her dem serkeftin dîtine.
(Kalbini feda eden her zaman kazanır.)

• Dilê xwe bi destûr û qanûn tije bike, xweparastî dibe.
(Kalbini kural ve kanunla doldur, kendini korur.)

• Kesekî ku dilê xwe bi hevaltiyê tije bike, bi rastiyê hez dike.
(Kalbini dostlukla dolduran doğru sever.)

• Bi hêvî û şevq ji jiyanê beşdar bibe.
(Umut ve heyecanla hayata katıl.)

• Kesê ku ji dilê xwe xwîn dike, di jiyanê de ji hêz dike.
(Kalbinden kanı akıtan hayatta güç kazanır.)

• Dilê xwe bi hezkirinê tije bike, serketinê tê.
(Kalbini sevmekle doldur, başarı gelir.)

• Kesekî ku ji dilê xwe ramanên rastîn neçê, di tûndiyê de dimîne.
(Kalbinden gerçek düşünceleri çıkaran fırtınada kalır.)

• Bi dil û can kar bike, her tişt dibe.
(Kalp ve canla çalış, her şey olur.)

• Kesê ku ji dilê xwe bi alîkarî tije bike, xweşî tê te re.
(Kalbini yardımseverlikle dolduran mutludur.)

• Dilê xwe bi ramanên baş tije bike, bi rastiyê re bimeşe.
(Kalbini iyi düşüncelerle doldur, gerçeklikle yürü.)

• Kesekî ku bi dil û can re kar dike, serkeftinê dîtine.
(Kalp ve canla çalışan başarıyı görür.)

• Kesê ku bi hev re xebitîne, serkeftinê dîtine.
(Birlikte çalışan kişi başarıyı görür.)

• Dilê xwe bi ronahiyê tije bike, her tişt dibe.
(Kalbini aydınlıkla doldur, her şey olur.)

• Kesekî ku ji dilê xwe hêvî neçê, şevê tarî dimîne.
(Kalbinden umudu kesen karanlık geceyi yaşar.)

• Her kes xweşî xwe dike, lê hevaltiya rast bi xwe tê.
(Herkes kendi iyiliğini yapar, ama gerçek dostluk kendini gösterir.)

• Dilê xwe bi xewnan tije bike, şevên tarî baş dibe.
(Kalbini hayallerle doldur, karanlık geceler aydınlanır.)

• Kesê ku bi hezkirinê xweşî dike, jiyanê dîtine.
(Sevgiyle mutluluğu gören kişi hayattadır.)

• Dilê xwe bi ramanên aşiqan tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini aşıkların düşünceleriyle doldur, hayat tatlı olur.)

• Kesekî ku ji dilê xwe pîr tije bike, bi aqil dijî.
(Kalbini bilgelikle dolduran akıllı yaşar.)

• Her tişt bi hêvî û niyet tê.
(Her şey umut ve niyetle gelir.)

• Dilê xwe bi şevq tije bike, hez û hêsan dibe.
(Kalbini heyecanla doldur, sevgi ve kolaylık gelir.)

• Kesê ku ji dilê xwe razî ye, dilşad dibe.
(Kendinden memnun olan gönlü ferah olur.)

• Her dem bi ramanên baş û dilşad bibe.
(Hep iyi ve mutlu düşüncelerle yaşa.)

• Kesekî ku ji dilê xwe pîr tije bike, her dem serkeftinê dîtine.
(Kalbini bilgelikle dolduran her zaman başarı görür.)

• Dilê xwe bi pîrozbahî tije bike, rûmet dibe.
(Kalbini kutsallıkla doldur, onurlu olursun.)

• Kesê ku bi xweşbînî rûmet dide, jiyanê dîtine.
(İyimserlikle onur veren hayatı görür.)

• Her tişt bi dil û can tê.
(Her şey kalp ve canla gelir.)

• Dilê xwe bi hevaltiyê tije bike, kêm nebe.
(Kalbini dostlukla doldur, eksik olmasın.)

• Kesekî ku bi hêvî tije bike, her dem rojê dîtine.
(Umutla dolduran her zaman güneşi görür.)

• Her dem bi rêya rast ve meşin.
(Hep doğru yolda yürüyün.)

• Dilê xwe bi sedemên baş tije bike, hertişt baş dibe.
(Kalbini iyi niyetlerle doldur, her şey iyi olur.)

• Kesê ku ji dilê xwe tije nebe, bi qasî qetî nebe.
(Kalbini doldurmayan kişi asla tamam olmaz.)

• Her tişt bi hev ve tê.
(Her şey bir arada gelir.)

• Dilê xwe bi rastiyê tije bike, qasî her tişt dibe.
(Kalbini gerçeklikle doldur, her şey olur.)

• Kesekî ku bi axaftinê xweş tije bike, bi dilê xwe razî dibe.
(Güzel sözlerle dolduran kişi kendinden memnun olur.)

• Dilê xwe bi hezkirinê tije bike, her dem ronahî dîtine.
(Kalbini sevgiyle doldur, her zaman aydınlığı görürsün.)

• Kesê ku ji dilê xwe neçê, nebasî dibe.
(Kalbinden vazgeçen yenilir.)

• Her tişt bi dil û hêsan tê.
(Her şey kalp ve kolaylıkla gelir.)

• Dilê xwe bi xwestinê tije bike, serketinê tê.
(Kalbini istekle doldur, başarı gelir.)

• Kesekî ku bi hevaltiyê xweş tije bike, dilşad dibe.
(Dostlukla dolduran kişi mutlu olur.)

• Her dem bi rûmet û serbilindî bibe.
(Hep onur ve gurur içinde ol.)

• Dilê xwe bi xebatê tije bike, serketinê dîtine.
(Kalbini çalışma ile doldur, başarı görürsün.)

• Kesê ku bi xwê re tije bike, bi ramanê xweş dibe.
(Kalbini kendinle dolduran iyi düşünür.)

• Her tişt bi hêvî ve tê.
(Her şey umutla gelir.)

• Dilê xwe bi şevq û hezkirinê tije bike, her dem ronahî dibe.
(Kalbini heyecan ve sevgiyle doldur, her zaman aydınlanırsın.)

• Kesekî ku bi rastiyê xwe tije bike, bi şevq dibe.
(Kalbini doğrulukla dolduran heyecanlanır.)

• Her tişt bi can û dil tê.
(Her şey can ve kalple gelir.)

• Dilê xwe bi xwestinê tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini istekle doldur, hayat tatlı olur.)

• Kesê ku bi hêvî tije bike, her dem ronahî dibe.
(Umutla dolduran her zaman aydınlık görür.)

• Her tişt bi axaftinê tê.
(Her şey sözle gelir.)

• Dilê xwe bi şevq û hêvî tije bike, jiyan serkeftî dibe.
(Kalbini heyecan ve umutla doldur, hayat başarılı olur.)

• Kesekî ku bi rastiyê tije bike, bi dilê xwe razî dibe.
(Kalbini doğrulukla dolduran kendinden memnun olur.)

• Her tişt bi dil û can tê.
(Her şey kalp ve canla gelir.)

• Dilê xwe bi şevq û xwestinê tije bike, serketinê tê.
(Kalbini heyecan ve istekle doldur, başarı gelir.)

• Kesê ku bi hevaltiyê tije bike, dilşad dibe.
(Dostlukla dolduran mutlu olur.)

• Her dem bi ramanên baş bibe.
(Hep iyi düşüncelerle yaşa.)

• Dilê xwe bi rûmet û serbilindî tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini onur ve gururla doldur, hayat tatlı olur.)

• Kesekî ku bi hezkirinê tije bike, bi rastiyê dijî.
(Kalbini sevgiyle dolduran gerçeklerle yaşar.)

• Her tişt bi dil û can tê.
(Her şey kalp ve canla gelir.)

• Dilê xwe bi hêvî tije bike, ronahî dibe.
(Kalbini umutla doldur, aydınlık olur.)

• Kesê ku bi şevq tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini heyecanla dolduran hayat tatlı olur.)

• Bê ser û bê paş, her tişt bê hêvî ye.
(Başsız ve sondan yoksun her şey umutsuzdur.)

• Kesekî ku bi delalî tije bike, rûmet dibe.
(Dürüstlükle dolduran kişi onurlu olur.)

• Dilê xwe bi ramanên rast tije bike, serketinê dîtine.
(Kalbini doğru düşüncelerle doldur, başarı görürsün.)

• Kesê ku bi ramanên xweş tije bike, jiyan şirin dibe.
(Güzel düşüncelerle dolduran hayatı tatlı olur.)

• Her tişt bi dil û xwestin tê.
(Her şey kalp ve istekle gelir.)

• Dilê xwe bi hevaltiyê tije bike, kêm nebe.
(Kalbini dostlukla doldur, eksik kalmasın.)

• Kesekî ku bi rûmet tije bike, bi dilê xwe razî dibe.
(Onurla dolduran kişi kendinden memnun olur.)

• Her tişt bi hev ve tê.
(Her şey bir araya gelir.)

• Dilê xwe bi axaftinê tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini güzel sözlerle doldur, hayat tatlı olur.)

• Kesê ku bi hezkirinê tije bike, serketinê dîtine.
(Sevgiyle dolduran kişi başarı görür.)

• Her dem bi ramanên baş û xwestin bibe.
(Hep iyi ve istekli düşüncelerle ol.)

• Dilê xwe bi pîrozbahî tije bike, rûmet dibe.
(Kalbini kutsallıkla doldur, onur kazanırsın.)

• Kesekî ku bi şevq tije bike, bi dilê xwe razî dibe.
(Heyecanla dolduran kişi kendinden memnun olur.)

• Her tişt bi can û dil tê.
(Her şey can ve kalple gelir.)

• Dilê xwe bi xwestinê tije bike, serketinê tê.
(Kalbini istekle doldur, başarı gelir.)

• Kesê ku bi hev re tije bike, her dem ronahî dibe.
(Birlikte dolduranlar her zaman aydınlık görür.)

• Her dem bi rastiyê bibe.
(Hep doğru ol.)

• Dilê xwe bi ramanên xweş tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini güzel düşüncelerle doldur, hayat tatlı olur.)

• Kesekî ku bi hêvî tije bike, her dem rojê dîtine.
(Umutla dolduran kişi her zaman güneşi görür.)

• Her tişt bi dil û hevaltiyê tê.
(Her şey kalp ve dostlukla gelir.)

• Dilê xwe bi şevq û xwestinê tije bike, jiyan serkeftî dibe.
(Kalbini heyecan ve istekle doldur, hayat başarılı olur.)

• Kesê ku bi ramanên rast tije bike, bi dilê xwe razî dibe.
(Kalbini doğru düşüncelerle dolduran kendinden memnun olur.)

• Her dem bi ramanên baş bibe.
(Hep iyi düşüncelerle ol.)

• Dilê xwe bi rûmet û serbilindî tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini onur ve gururla doldur, hayat tatlı olur.)

• Kesekî ku bi hezkirinê tije bike, bi rastiyê dijî.
(Kalbini sevgiyle dolduran gerçeklerle yaşar.)

• Her tişt bi dil û can tê.
(Her şey kalp ve canla gelir.)

• Dilê xwe bi hêvî tije bike, ronahî dibe.
(Kalbini umutla doldur, aydınlık olur.)

• Kesê ku bi şevq tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini heyecanla dolduran hayat tatlı olur.)

• Her dem bi hevaltiyê tije bibe.
(Hep dostlukla dolu ol.)

• Her ji kerema xwe re, ji dilê xwe re bêjin.
(Her şeyi kendi nezaketinle, kendi kalbinle söyle.)

• Tiştekî xweş bi dil û can tê.
(Güzel bir şey kalp ve canla gelir.)

• Bi heval re jiyan derman e.
(Hayat dostla birlikte ilaç gibidir.)

• Kesê ku bi dil û can xebitîne, serketinê dîtine.
(Kalbini ve canını harcayan kişi başarı görür.)

• Her tişt bi dilê dilsoz tê.
(Her şey sevgi dolu kalple gelir.)

• Dilê xwe bi ronahiyê tije bike.
(Kalbini aydınlıkla doldur.)

• Bê heval, jiyan bê reng e.
(Dostsuz hayat renksizdir.)

• Kesê ku bi dil tije bike, her dem bi heval re bibe.
(Kalbini dolduran kişi her zaman dostla olur.)

• Her tişt bi rêz û rûmet tê.
(Her şey saygı ve onurla gelir.)

• Dilê xwe bi şevq û axaftinê tije bike.
(Kalbini heyecan ve güzel sözlerle doldur.)

• Kesê ku bi ramanên xweş tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini güzel düşüncelerle dolduran hayat tatlı olur.)

• Her dem bi hêvî bibe.
(Hep umutlu ol.)

• Dilê xwe bi rêz û mirovatiyê tije bike.
(Kalbini saygı ve insanlıkla doldur.)

• Kesê ku bi can tije bike, her dem serkeftinê dîtine.
(Canını veren kişi her zaman başarı görür.)

• Her tişt bi hevaltiyê tê.
(Her şey dostlukla gelir.)

• Dilê xwe bi rastiyê tije bike.
(Kalbini doğrulukla doldur.)

• Kesê ku bi dilê xwe razî bibe, her dem bi dilsoz bibe.
(Kendinden memnun olan kişi hep sevgi dolu olur.)

• Her dem bi ramanên baş bibe.
(Hep iyi düşünceli ol.)

• Dilê xwe bi xwestin tije bike.
(Kalbini istekle doldur.)

• Kesê ku bi hezkirinê tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini sevgiyle dolduran hayat tatlı olur.)

• Her tişt bi hêvî û şevq tê.
(Her şey umut ve heyecanla gelir.)

• Dilê xwe bi rûmet û serbilindî tije bike.
(Kalbini onur ve gururla doldur.)

• Kesê ku bi dil û can xebitîne, jiyan serkeftî dibe.
(Kalbini ve canını harcayan hayat başarılı olur.)

• Her dem bi ramanên baş û hevaltiyê bibe.
(Hep iyi düşünceler ve dostlukla ol.)

• Dilê xwe bi şevq tije bike, bi dilê xwe razî bibe.
(Kalbini heyecanla doldur, kendinden memnun ol.)

• Kesê ku bi rastiyê tije bike, ronahî dibe.
(Kalbini doğrulukla dolduran aydınlanır.)

• Her tişt bi delalî tê.
(Her şey dürüstlükle gelir.)

• Dilê xwe bi axaftinê xweş tije bike.
(Kalbini güzel sözlerle doldur.)

• Kesê ku bi hêvî tije bike, jiyan serkeftî dibe.
(Kalbini umutla dolduran hayat başarılı olur.)

• Her dem bi dilê xwe razî bibe.
(Hep kendinden memnun ol.)

• Dilê xwe bi hevaltiyê tije bike.
(Kalbini dostlukla doldur.)

• Kesê ku bi şevq tije bike, her dem ronahî dibe.
(Kalbini heyecanla dolduran her zaman aydınlık görür.)

• Her tişt bi rastiyê tê.
(Her şey doğrulukla gelir.)

• Dilê xwe bi ramanên baş tije bike.
(Kalbini iyi düşüncelerle doldur.)

• Kesê ku bi hezkirinê tije bike, dilşad dibe.
(Kalbini sevgiyle dolduran mutlu olur.)

• Her dem bi xwestin bibe.
(Hep istekli ol.)

• Dilê xwe bi rêz û rûmet tije bike.
(Kalbini saygı ve onurla doldur.)

• Kesê ku bi dilê xwe razî bibe, her dem bi hevaltiyê bibe.
(Kendinden memnun olan kişi hep dostlukla olur.)

• Her tişt bi şevq û hêvî tê.
(Her şey heyecan ve umutla gelir.)

• Dilê xwe bi ramanên rast tije bike.
(Kalbini doğru düşüncelerle doldur.)

• Kesê ku bi can tije bike, jiyan şirin dibe.
(Canını veren hayat tatlı olur.)

• Her dem bi rastiyê bibe.
(Hep doğru ol.)

• Dilê xwe bi axaftinê xweş tije bike.
(Kalbini güzel sözlerle doldur.)

• Kesê ku bi hevaltiyê tije bike, her dem bi rûmet bibe.
(Dostlukla dolduran kişi her zaman onurlu olur.)

• Her tişt bi delalî û ramanên baş tê.
(Her şey dürüstlük ve iyi düşüncelerle gelir.)

• Dilê xwe bi şevq û hezkirin tije bike.
(Kalbini heyecan ve sevgiyle doldur.)

• Kesê ku bi ramanên baş tije bike, her dem serkeftinê dîtine.
(Kalbini iyi düşüncelerle dolduran her zaman başarı görür.)

• Bejna min li ser destê te ye.
(Şerefim senin elinde.)

• Zimanê min, xwedî karê min e.
(Dilim, benim işimdir.)

• Şev şev e, roj roj e.
(Gece gecedir, gün gündür.)

• Xewna min di dilê te de ye.
(Rüyam senin kalbindedir.)

• Ji xwe re bibe hêvîdar.
(Kendine umut et.)

• Xwînê hev di xwînê hev de tê.
(Bir kan, diğer kanla birleşir.)

• Dêra xwe yê wisa nekin.
(Kapını böyle kapatma.)

• Hevalên rast di demên xirab de têne nasîn.
(Doğru dostlar kötü zamanlarda tanınır.)

• Ji ber şevê tê roj.
(Geceden dolayı gündüz gelir.)

• Tiştekî baş ji zimanê xwe re bêje.
(Güzel bir şey dilinden söyle.)

• Kesê ku di destê xwe de xwe dît, ne tenê ne.
(Kendi elini gören, yalnız değildir.)

• Ji bo jiyanê divê heval hebî.
(Hayat için dost olmalı.)

• Rûmet û rêz her tiştin bingehîn e.
(Onur ve saygı her şeyin temelidir.)

• Bi şevqê û hezkirinê jiyan baş dibe.
(Hayat sevgi ve heyecanla güzelleşir.)

• Dilê xwe bi rastiyê tije bike.
(Kalbini doğrulukla doldur.)

• Kesê ku bi dilê xwe razî bibe, hêvîdar bibe.
(Kendinden memnun olan umutlu olur.)

• Her tişt bi hevaltiyê tê.
(Her şey dostlukla gelir.)

• Dilê xwe bi axaftinê xweş tije bike.
(Kalbini güzel sözlerle doldur.)

• Kesê ku bi heval re têkildar bibe, jiyan derman dibe.
(Dostlarla ilişkili olan hayat şifa bulur.)

• Her dem bi ramanên baş bibe.
(Hep iyi düşünceli ol.)

• Dilê xwe bi şevq û hezkirin tije bike.
(Kalbini heyecan ve sevgiyle doldur.)

• Kesê ku bi can tije bike, her dem serkeftî dibe.
(Canını veren her zaman başarılı olur.)

• Her tişt bi rêz û rûmet tê.
(Her şey saygı ve onurla gelir.)

• Dilê xwe bi rastiyê tije bike.
(Kalbini doğrulukla doldur.)

• Kesê ku bi hevaltiyê tije bike, her dem bi dilsoz bibe.
(Dostlukla dolduran hep sevgi doludur.)

• Her dem bi hêvî bibe.
(Hep umutlu ol.)

• Dilê xwe bi ramanên baş tije bike.
(Kalbini iyi düşüncelerle doldur.)

• Kesê ku bi xwestin tije bike, jiyan şirin dibe.
(Kalbini istekle dolduran hayat tatlı olur.)

• Her tişt bi şevq û hêvî tê.
(Her şey heyecan ve umutla gelir.)

• Dilê xwe bi rûmet û serbilindî tije bike.
(Kalbini onur ve gururla doldur.)

• Kesê ku bi dil û can xebitîne, jiyan serkeftî dibe.
(Kalbini ve canını harcayan hayat başarılı olur.)

• Her dem bi ramanên baş û hevaltiyê bibe.
(Hep iyi düşünceler ve dostlukla ol.)

• Dilê xwe bi şevq tije bike, bi dilê xwe razî bibe.
(Kalbini heyecanla doldur, kendinden memnun ol.)

• Kesê ku bi rastiyê tije bike, ronahî dibe.
(Kalbini doğrulukla dolduran aydınlanır.)

• Her tişt bi delalî tê.
(Her şey dürüstlükle gelir.)

• Dilê xwe bi axaftinê xweş tije bike.
(Kalbini güzel sözlerle doldur.)

• Kesê ku bi hêvî tije bike, jiyan serkeftî dibe.
(Kalbini umutla dolduran hayat başarılı olur.)

• Her dem bi dilê xwe razî bibe.
(Hep kendinden memnun ol.)

• Dilê xwe bi hevaltiyê tije bike.
(Kalbini dostlukla doldur.)

• Kesê ku bi şevq tije bike, her dem ronahî dibe.
(Kalbini heyecanla dolduran her zaman aydınlık görür.)

• Her tişt bi rastiyê tê.
(Her şey doğrulukla gelir.)

• Dilê xwe bi ramanên baş tije bike.
(Kalbini iyi düşüncelerle doldur.)

• Kesê ku bi hezkirinê tije bike, dilşad dibe.
(Kalbini sevgiyle dolduran mutlu olur.)

• Her dem bi xwestin bibe.
(Hep istekli ol.)

• Dilê xwe bi rêz û rûmet tije bike.
(Kalbini saygı ve onurla doldur.)

• Kesê ku bi dilê xwe razî bibe, her dem bi hevaltiyê bibe.
(Kendinden memnun olan kişi hep dostlukla olur.)

• Her tişt bi şevq û hêvî tê.
(Her şey heyecan ve umutla gelir.)

• Dilê xwe bi ramanên rast tije bike.
(Kalbini doğru düşüncelerle doldur.)

• Kesê ku bi can tije bike, jiyan şirin dibe.
(Canını veren hayat tatlı olur.)

• Her dem bi rastiyê bibe.
(Hep doğru ol.)

• Dilê xwe bi axaftinê xweş tije bike.
(Kalbini güzel sözlerle doldur.)

• Kesê ku bi hevaltiyê tije bike, her dem bi rûmet bibe.
(Dostlukla dolduran kişi her zaman onurlu olur.)

• Her tişt bi delalî û ramanên baş tê.
(Her şey dürüstlük ve iyi düşüncelerle gelir.)

• Dilê xwe bi şevq û hezkirin tije bike.
(Kalbini heyecan ve sevgiyle doldur.)

• Kesê ku bi ramanên baş tije bike, her dem serkeftinê dîtine.
(Kalbini iyi düşüncelerle dolduran her zaman başarı görür.)

• Bejna te ji min re hêja ye.
(Şerefin benim için değerlidir.)

• Ji dilê xwe re bêjî rastî.
(Kalpten doğru söyle.)

• Rêza xwe bide dilê din.
(Başkalarının kalbini memnun et.)

• Her dem bi hevaltiyê bibe.
(Hep dostlukla ol.)

• Bi dilsozî jiyan xweş dibe.
(Hayat sevgi dolu olunca güzeldir.)

• Ji dilê xwe re bide hêvî.
(Kalpten umut ver.)

• Kesê ku bi şevq tije bike, jiyan ronahî dibe.
(Kalbini heyecanla dolduran hayat aydınlanır.)

• Ramanên baş li ser dilê min bin.
(İyi düşünceler kalbimde olsun.)

• Bi hevaltiyê jiyan şirin dibe.
(Dostlukla hayat tatlı olur.)

• Her tişt bi ramanên rast tê.
(Her şey doğru düşüncelerle gelir.)

• Ji dilê xwe re bibe rûmetdar:
(Kalpten saygılı ol.)

• Kesê ku bi can tije bike, serkeftî dibe:
(Canını veren başarılı olur.)

• Dilê xwe bi hevaltiyê tije bike:
(Kalbini dostlukla doldur.)

• Her dem bi dilê xwe razî bibe:
(Hep kendinden memnun ol.)

• Kesê ku bi rastiyê tije bike, ronahî dibe:
(Kalbini doğrulukla dolduran aydınlanır.)

• Her tişt bi şevq tê:
(Her şey heyecanla gelir.)

• Dilê xwe bi axaftinê xweş tije bike:
(Kalbini güzel sözlerle doldur.)

• Kesê ku bi hevaltiyê tije bike, her dem bi rûmet bibe:
(Dostlukla dolduran kişi hep onurludur.)

• Her tişt bi delalî tê:
(Her şey dürüstlükle gelir.)

• Dilê xwe bi ramanên baş tije bike:
(Kalbini iyi düşüncelerle doldur.)

• Kesê ku bi şevq tije bike, jiyan baş dibe:
(Kalbini heyecanla dolduran hayat güzel olur.)

• Her dem bi hevaltiyê bibe:
(Hep dostlukla ol.)

• Dilê xwe bi rûmet û serbilindî tije bike:
(Kalbini onur ve gururla doldur.)

• Kesê ku bi can tije bike, serkeftî dibe:
(Canını veren başarılı olur.)

• Her tişt bi rastiyê tê:
(Her şey doğrulukla gelir.)

• Dilê xwe bi axaftinê xweş tije bike:
(Kalbini güzel sözlerle doldur.)

• Kesê ku bi ramanên baş tije bike, jiyan şirin dibe:
(Kalbini iyi düşüncelerle dolduran hayat tatlı olur.)

• Her dem bi dilê xwe razî bibe:
(Hep kendinden memnun ol.)

• Dilê xwe bi hevaltiyê tije bike:
(Kalbini dostlukla doldur.)

• Kesê ku bi şevq tije bike, jiyan ronahî dibe:
(Kalbini heyecanla dolduran hayat aydınlanır.)

• Her tişt bi rêz tê:
(Her şey saygıyla gelir.)

• Dilê xwe bi rastiyê tije bike:
(Kalbini doğrulukla doldur.)

• Kesê ku bi can tije bike, her dem serkeftî dibe:
(Canını veren her zaman başarılı olur.)

• Her dem bi ramanên baş bibe:
(Hep iyi düşünceli ol.)

• Dilê xwe bi şevq tije bike:
(Kalbini heyecanla doldur.)

• Kesê ku bi hevaltiyê tije bike, her dem bi dilsoz bibe:
(Dostlukla dolduran kişi hep sevgi doludur.)

• Her tişt bi hêvî tê:
(Her şey umutla gelir.)

• Dilê xwe bi ramanên rast tije bike:
(Kalbini doğru düşüncelerle doldur.)

• Kesê ku bi dilê xwe razî bibe, her dem bi hevaltiyê bibe:
(Kendinden memnun olan kişi hep dostlukla olur.)

• Her dem bi şevq bibe:
(Hep heyecanlı ol.)

• Dilê xwe bi axaftinê xweş tije bike:
(Kalbini güzel sözlerle doldur.)

• Kesê ku bi can tije bike, jiyan şirin dibe:
(Canını veren hayat tatlı olur.)

• Her tişt bi delalî tê:
(Her şey dürüstlükle gelir.)

• Dilê xwe bi rûmet û serbilindî tije bike:
(Kalbini onur ve gururla doldur.)

• Kesê ku bi ramanên baş tije bike, her dem serkeftinê dîtine:
(Kalbini iyi düşüncelerle dolduran her zaman başarı görür.)