İSLAM BİLİMLERİNDE YÖNTEM DERSİ DENEME SINAVI
1. “Bilgi”, insanın hangi özelliğiyle ilgili bir kavramdır?
A-) Duygusal oluşuyla
B-) Yaratıcı oluşuyla
C-) Fiziksel bir varlık oluşuyla
D-) Biyolojik bir varlık oluşuyla
E-) Sosyal bir varlık oluşuyla
2. Aşağıdakilerden hangisi bilimsel yöntemin aşamalarından biri değildir?
A-) Güçlüğün sezilmesi
B-) Problemin tanımlanması
C-) Çözümün tahmin edilmesi
D-) Sonucun raporlaştırılması
E-) Sonucun duyurulması
3. Bilgi üretirken dini metinleri kullanan, onların anlaşılması ve yorumlanmasını amaç edinen bilimlere “Temel İslam Bilimleri” adı verilmektedir.
Bu ifadeye göre, aşağıdakilerden hangisi Temel İslam Bilimleri’nden biri değildir?
A-) Kelam
B-) İslam Tarihi
C-) Tefsir
D-) İslam Hukuku
E-) Hadis
4. Müslümanların bilime, bilgiye, araştırma ve incelemeye önem vermesinde Kur’an’ın teşviki ve yönlendirmesinin büyük etkisi olmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi bu yargıyla çelişmektedir?
A-) Bilenlerle bilmeyenler bir değildir.
B-) Akli temeli bulunmayan fikirler gerçek dışıdır.
C-) Bilgi bir üstünlük ölçütü değildir.
D-) Bilgi üretmek, bir tür ibadettir.
E-) Her bilenin üstünde, bir bilen vardır.
5. İslam kültür mirasına ait bilgilerin belli alanlara göre toplanması, sınıflandırılması ve alt başlıklar şeklinde ele alınması, bağımsız disiplinlerin oluşturulması, onlara ait epistemolojik ve metodolojik ilkelerin belirlenmesi faaliyetine ne ad verilir?
A-) Tasnif
B-) Tedvin
C-) Tenkîd
D-) Mukayese
E-) Tashih
6. İslam bilimlerinin tedvin edilmesinden önce yürütülen bilimsel faaliyetlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A-) Birbirinden bağımsız ilmi disiplinler oluşmuştur.
B-) Bilgi, düzensiz ve sistemsizdir.
C-) Bilgi, haber ve yorumlardan oluşmaktadır.
D-) Konu bütünlüğüne göre yazılmış metinler bulunmamaktadır.
E-) Bilgi, belli alanlara göre ayrılmamıştır.
7. Aşağıdakilerden hangisi İslam bilimlerinin temel verileri arasında yer almaz?
A-) Kitap
B-) İcma
C-) Örf
D-) Mesalih-i Mürsele
E-) Nass
8. Aşağıdakilerden hangisi beşeri verilerin özelliklerinden biri değildir?
A-) Beşeri verilerin başında Rasulullah’ın Sünneti gelir.
B-) İcma beşeri veriler arasında sayılır.
C-) İstihsan bir ictihad çeşitidir.
D-) Beşeri verilerin çoğu mütevatir olarak gelir.
E-) İctihad Kitap, Sünnet ve İcma’yı temel almalıdır.
9. İslam bilimlerinde, bilginin nesnesine ve alanına göre bilgi edinme usulleri ve süreçleri geliştirilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi İslam medeniyetinde doğru ve kesin bilgiye ulaştıran yollardan biri değildir?
A-) Kur’an
B-) Keramet
C-) Sağlam Duyular
D-) Sağlam Akıl
E-) Doğru Haber
10. Bilgiye ulaştıran araçlardan biri olan akılla ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A-) Akıl, iyiyi kötüden, faydalıyı zararlıdan ayırma gücüne sahiptir.
B-) Akıl, önermeler kurar ve onlardan hareketle bilgi üretir.
C-) Duyuların ve haberin bilgi ve hareket alanı aklınkinden daha geniştir.
D-) Akıl beş duyunun sağladığı izlenimleri bilgiye çevirir.
E-) Gelen vahyi anlama ve yorumlama, aklın yetkisindedir.
11. Aşağıdakilerden hangisi haber yoluyla elde edilen bilgi türlerinden biri değildir?
A-) Nazar ve İstidlal
B-) Vahiy
C-) Tarihi olgu ve olayların bilgisi
D-) Sanat ve mesleklerin bilgisi
E-) Kelime ve isimlerin bilgisi
12. Resûlün haberi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A-) Bir vahiydir.
B-) Peygamberliği mucize ile desteklenen kimselerin haberidir.
C-) Akıl yürütme yoluyla elde edilen bir bilgidir.
D-) Peygamberden rivayet edilen haberlerdir.
E-) Mutlak ve kesin bir bilgidir.
13. Aşağıdakilerden hangisi Kur’an’ın özelliklerinden biri değildir?
A-) Rasulullah’ın söylediği ilk ilahi sözdür.
B-) Parçalar halinde inmiştir.
C-) Dili Arapça’dır.
D-) Belli bir zamana ve mekâna bağlıdır.
E-) Tüm zamanlardaki insanlara doğrudan hitap etmektedir.
14. Aşağıdakilerden hangisi Maturidi’nin, Kur’an metninin te’vilini “bilginlere düşen görev” olarak tanımlamasındaki amaçlarından biri değildir?
A-) Tek tip yorumun önüne geçmek
B-) Metnin neden olacağı ayrılıkları ortadan kaldırmak
C-) Aşırı lafızcılığı engellemek
D-) Lafzi yorumun bir inanç ilkesi olarak algılanmasının önüne geçmek
E-) Lafzi anlamın mutlaklaştırılmasının önünü kapamak
15. Aşağıdakilerden hangisi ictihatta bulunurken dikkate alınmaz?
A-) İlhama dayalı bilgi
B-) Toplumsal şartlar
C-) Kutsal metin
D-) İnsanın akıl ve tecrübesi
E-) Aynı konuda daha önce yapılan ictihatlar
16. Aşağıdakilerden hangisi ilhamın özelliklerinden biri değildir?
A-) İlhami bilgiler, kontrolü mümkün olmayan öznel bilgilerdir.
B-) İlham, bir bilgi değil, bilgiye zemin oluşturan temel insani yetenektir.
C-) İlhami bilginin hem doğruluk hem de yanlışlık ihtimali vardır.
D-) İlhami bilgi, bir şeyin doğruluğunun kanıtı olarak kullanılabilir.
E-) Son dönem sufileri ilhamı, akıl ve duyu verilerini aşan kesin bir bilgi kaynağı olarak görmüşlerdir.
17. Aşağıdakilerden hangisini Kant’ın dini, ahlakla sınırlamasındaki amaçlarından biri değildir?
A-) Din ve bilim arasına mesafe koymak
B-) Değişmeyen, kesin ve sabit ilkeleriyle dine saygın bir yer kazandırmak
C-) Dinin bilimsel gelişmelerden etkilenmesini engellemek
D-) Modernitenin getirdiği her türlü etkiden Tanrı’yı korumak
E-) Dinin doğa ile ilgili söylemlerine geçerlik kazandırmak
18. Aşağıdakilerden hangisi din ve bilimin birbirinden ayrılmasının neden olacağı sonuçlardan biri değildir?
A-) Dinin bilgisel zemini ortadan kaybolur.
B-) Bilimin gerçeği daha doğru bir şekilde keşfetme imkanı doğar.
C-) Varlığı bir bütün olarak kavrama çabası engellenmiş olur.
D-) Dinin tabiat alanıyla ilgili söyledikleri anlamsızlığa itilmiş olur.
E-) Dinin bilimin tabiata dair verilerinden yararlanma imkanı ortadan kalkar.
19. Aşağıdakilerden hangisi dinin tabiata ilişkin varsayımlarından biri değildir?
A-) Tabiat sürekli olarak Tanrı ile ilişki halindedir.
B-) Tabiatın bağlı olduğu bağımsız gerçekliklerin başında Tanrı gelmektedir.
C-) Tabiata ilişkin araştırmalarda Tanrı düşüncesi ikinci derecede bir öneme sahiptir.
D-) Tabiatın kendi başına işleyen bir gerçeklik olarak kalmasını sağlayan Mutlak Gerçek Tanrı’dır.
E-) Tabiat, Tanrı’nın delillendirme alanı olarak görüldüğü için, Tanrı’dan bağımsız düşünülemez.
20. Aşağıdakilerden hangisi farklı bilimsel yöntemlerin gerekliliğini destekleyen nedenlerden biri değildir?
A-) Varlığı temsil eden verilerin farklılığı
B-) Bilgimize konu olan materyallerin çeşitliliği
C-) İnsanın farklı bilme yeteneklerine sahip olduğu
D-) Bilimlerde esas olanın tecrübi bilme olduğu
E-) Farklı varlık seviyelerinin bulunduğu
21. İslam bilimlerinin, sosyal bilimler ve insan bilimleri ile ortak noktası aşağıdakilerden hangisidir?
A-) İnsan ve toplum yapısını dikkate alması
B-) Verilerini sabit metinlerden alması
C-) Tarihsel bilgiye dayanması
D-) Doğa bilimlerine bağlı olması
E-) Akli ve nakli bilgilere dayanması
22. Aşağıdakilerden hangisi İslam Bilimlerinin tanımlayıcı (deskriptif) bir özelliğe sahip olduğunun göstergesidir?
A-) Dini düşünceyi ve tarihsel tecrübeyi kendi mantığı çerçevesinde anlamak
B-) Araştırmalarda tecrübeye dayanmak
C-) Araştırmalarda akla dayanmak
D-) Dindar bireyin modern toplumdaki varlığını anlamlandırmak
E-) Dindar bireyin karşılaştığı problemlere çözümler üretmek
23. Aşağıdakilerden hangisi, İslam Bilimlerinin kural koyucu (normatif) özelliğini ifade etmektedir?
A-) Tarihsel İslam düşüncesini tahlil eder.
B-) Dindar bireyin içinde yaşadığı koşulların yarattığı sorunlara çözümler üretir.
C-) İslam düşüncesini oluşturan bilginlerin yöntemlerini araştırır.
D-) Bilimsel bir tutumla geleceği kurar.
E-) İslam düşüncesini etkileyen farklı düşünce kanallarını tahlil eder.
24. Aşağıdakilerden hangisi İslam Bilimlerinin hedeflerinden biri değildir?
A-) Klasik İslam külliyatını ve bunu oluşturan düşünceyi anlamak
B-) Klasik İslam külliyatını modern düşünce birikimiyle yeniden yorumlamak
C-) Eleştirel düşünceyi geliştirerek bize ulaşan düşüncedeki yanlış unsurları ayıklamak
D-) Klasik külliyatı sadece kendi mantığı içinde değerlendirmek
E-) Anlama ve açıklama yöntemlerini kullanarak İslam düşüncesinidestekleyecek fikirlere açık olmak
25. Bilimin, faaliyetlerini başkalarının doğrulamasına veya eleştirisine sunması hangi özelliğinin göstergesidir?
A-) Rasyonellik
B-) Tecrübilik
C-) Nesnellik
D-) Öznellik
E-) Tanımlayıcılık
26. Aşağıdakilerden hangisi Çağdaş dönemdeki İslam anlayışının özelliklerinden biri değildir?
A-) Müslümanların batı karşısında neden yenildiğinin sorgulanması
B-) Batı karşısındaki kötü durumun nedeninin Müslümanlık olarak gösterilmesi
C-) Müslümanların tarih boyunca geliştir-diği geleneklerin suçlu bulunması
D-) Saf ve gerçek İslam’a dönülmesi gerektiğinin ileri sürülmesi
E-) Doğru İslam’ın Kitap, Sünnet, icma ve kıyasa dayanması gerektiğinin vurgulanması
27. Çağdaş dönemdeki Kur’an çalışmalarıyla ilgili aşağıdaki ifalerden hangisi doğrudur?
A-) Tantavi Cevheri Kur’an’ı ideolojik açıdan bakarak yorumlamıştır.
B-) Muhammed Abduh eşitlik konusunu tefsirinde işlemiştir.
C-) Hasan Hanefi batı biliminin ve teknolojin verilerini tefsirde. kullanmıştır.
D-) Mevdudi Kur’an çalışmalarında kadın hakları konusuna eğilmiştir.
E-) Kevakibi Kur’an yorumlarında daha çok insan hakları konularını işlemiştir.
28. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel birikime önem veren düşünürlerden biridir?
A-) Tahir b. Aşur
B-) Kevakibi
C-) Cemalettin Afgani
D-) Muhammed Arkun
E-) Nasr Hamid Ebu Zeyd
29. Aşağıdakilerden hangisi metne önem veren lafızcı yaklaşımın özelliklerinden biri değildir?
A-) İslam’ı sadece Kur’an’a başvurarak anlama eğilimi gösterir.
B-) Kur’an’ın hidayete çağıran bir mesajı olduğunu vurgular.
C-) Akla aykırı hadisleri kabul etmez.
D-) Müslümanların dışarıdan gelen etkilere kapanmasını ister.
E-) İslamiyet’in geçmişini eleştirir.
30. Muhammed Abduh hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A-) Afgani’den etkilenmiştir.
B-) Dini, bid’atlerden arındırma çabasına girmiştir.
C-) Menar dergisini yayınlamıştır.
D-) Tefsir derslerinde Celaleyn tefsirini kullanmıştır.
E-) Faizin haram olduğunu ileri sürmüştür.
