Medineweb Forum/Huzur Adresi - NAMAZIN TERKiNE DAİR

Namazı terk konusuyla ilgili değerlendirme.

Öncelikle bu konuda şunları bilmekte fayda vardır:

Birinci Durum: Namazı terk konusunda terk eden kişiler ve onların terk durumlarının değerlendirilmesi:

a) Namazın farziyeti kendisine ulaştığı halde farziyetini inkar eden kimse bütün alimlere göre tekfir edilir. Zira inkarın kendisi küfürdür.
Eğer ki kişi kalbiyle inkar ediyor, zahirde bu ameli yapıyorsa bu kimse Allah (c.c) katında kafir olan bir münafıktır. Eğer kalbindeki inkarı, diliyle de söylüyorsa zaten bu kimse hem Allah (c.c) katında hem insanlar katında kafirdir.
b) Namazın farziyetini bildiği ve kendisine namaz farz olduğu ve bunu inkar etmediği halde namazı hiç kılmayacağını söyleyen, yani hayatı boyunca hiç namaz kılmayacağını söyleyen kimse bütün alimlere göre tekfir edilir. Çünkü bu kimse namazın farziyetini kabul etse bile hiç kılmayacağını söylemekle, bu konuda kendisini muhayyer görmüş ve Allah (c.c)’ın emrini hafife almıştır. Bu konuda da alimler arasında hiçbir ihtilaf yoktur. Zira “bu ameli hiç yapmayacağım demek, ben bu konudaki farz hükmünü tanımıyorum” demektir. Dolayısıyla farziyetini inkarla eş değerdedir.
c) Namazı ister ihmal sebebiyle, ister tembelliği sebebiyle kılmayan kimse bu yaptığını haram görmez ve kendisinin haram işlemediğine inanmazsa işte bu kimse de bütün alimlere göre küfür işlemiştir. Çünkü Allah (c.c)’ın farz kıldığı ameli terketmenin haram olduğuna inanmıyor, bu şekilde yapmayı kendine helal görüyor demektir.
d) Kişi tevhidi sağlamakla birlikte namaz gibi bir ameli duymuş ve bunu sorup öğrenme imkanına sahip olduğu halde tembellik göstermiş, öğrenmemiş, bu sebeple bu farzı sürekli olarak terketmişse işte bu kimse de bütün alimlere göre tekfir edilir. Çünkü şeriat hücceti kendisine geldiği ve böyle bir amelden haberi olduğu halde bunu dikkate almamış, önemsememiş, sorup öğrenme ve bu ameli yapma imkanına sahip olduğu halde bile bile bu ameli terketmiştir.
e) Namazın farziyeti hiç istisnasız herkes tarafından öğrenmek için çaba sarfedilmeksizin öğrenilme imkanına sahip olunduğu halde öğrenmeyip bu ameli yapmayı terkeden kimse alimlerin ittifakıyla yine küfür işlemiştir. Çünkü bu durumda namazın farziyetine vakıf olmak; malum mineddin biddarure durumundadır. Yani herkesçe bilinecek bir durumdadır. Bu kimse açıkça bilinen bir farzı bile bile terketmiş ve bu sebeple küfre girmiştir.

SORU : Terk Konusunda Alimlerin İhtilafı nasıl değerlendirilir?

CEVAP Alimler namazı terk edenle ilgili olarak üç gruba ayrılmışlardır. Bunlardan bir kısmı; günahkar saymış, ta ki namaz kılıncaya kadar hapis ve dayak cezası vermiş, bir kısmı günahkar saymış, işlediğin suçun büyüklüğü sebebiyle hadden öldürülmesini söylemiş, bir kısmı da küfür saymış ve irtidat haddi uygulanması gerekir demiştir.
Fakat burada ihtilaf edilen konu; namazın farziyetinin inkarı veya namazın hiç kılınmaması değildir ya da onun terkinin helal görülmesi değildir. Burada ihtilaf edilen ve terk olarak tanımlanan konu; belli bir namazı zaruret vaktinin dışına tembelliği ya da ihmali sebebiyle çıkarmak ve bunu sürekli böyle yapmaktır. İşte bu şekilde kişi tembelliği veya ihmalci tavrı sebebiyle namaz kılmadığında, o vakit namazını terketmiştir. İşte alimler bu gibi kimseler hakkında ihtilaf etmiş ve her biri ayrı ayrı hükümler söylemişlerdir.

SOSRU: Namazın terki konusunda silsile yapanın hükmü nedir?

Cevap) Bu konunun tafsilatı vardır. Şöyle ki:
a) Namazın terkiyle ilgili alimlerin tekfir etmediği ve ihtilaf ettiği konularda tekfir etmeyen kimse tekfir edilmez. Bu gibi ihtilaf edilen konularda tekfir yapan hatalı davranmıştır. Zira alimler bile birbirlerini, sahip oldukları görüşler sebebiyle tekfir etmezken böyle bir durumda silsile uygulanması meseleleri iyi kavramamaktan ileri gelir.
b) Namazın farziyetinin hiç istisnasız herkesçe bilindiği bir ortamda farziyetini inkar edeni tekfir etmeyen kimse tekfir edilir. Böyle bir ortamda farzın inkarının kişiyi İslam’dan çıkaracağı açıkça herkesçe bilindiği halde tekfir etmeyen, aynen o farzı terkedenin hükmünü alır. Çünkü her bir fert namazın farziyetini ve bunun inkarının kişiyi dinden çıkaracağını bilmektedir. Böylece hem namazın farziyeti, hem de onu terkedenin hükmü konusunda bir hüccete ya da öğrenmek için bir çaba sarfetmeye gerek kalmamaktadır.

c) Namazın farziyetini kabul ettiği halde hiç kılmayacağını söyleyerek terkeden kimseyi bu amelin farziyetini bildiği halde tekfir etmeyen kimse de tekfir edilir. Zira bu kimse kendisi farz hükmünü bilmekte, hiç kılmayacağını söyleyen kimsenin farzı terketmesinin onun için caiz olacağına inanmaktadır. İşte bu nedenle bu kişi ve onun durumunda olan her bir kişiyi tekfir etmeyen kişi tekfir edilir.

SORU: Alimlerin ihtilaf meselesi namazı terketmeye delil olur mu?

Cevap) Alimlerin ihtilaf konusu hiç kimse için namazı terketmeye delil olmaz. Bu sebeple hiç kimse namazı terkedeni tekfir etmeyen alimler var, diyerekten namaz kılmamazlık yapamaz. Eğer ki böyle bir inançla namaz terkedilecek olursa, terkeden kimse tekfir edilir. Zira alimlerin ihtilaf bir namazı zaruret vaktinin dışına çıkararak kılmayanın hükmüyle ilgili olup, namazı kılmamaya ruhsat mahiyetinde bir delil değildir. Bu konuda hiç kimse de namazı terketmesi hususunda kendisine delil bulamaz.