Meslegi bilgi Soruları(TEMEL KAVRAMLAR)
TEMEL KAVRAMLAR
Hadis: genel olarak kullanıldığında Hz. Peygamber'e ait olduğu söylenen haber, her türlü söz ve işler demektir.
Hadis Tarihi: Hz. peygamberden gelen bu haberlerin günümüze gelinceye kadar geçirdiği aşamaları ele alıp inceleyen bilgi koludur.
Bir hadis genel olarak iki kısımdan oluşur: Metin ve sened.
Metin: Hz. Peygamber'in söz veya işinin anlatıldığı kısımdır.
Sened: bu söz ve işi, birbirine nakleden kimselerin isimlerinin tarihi sıra içinde yer aldığı kısımdır. İsimler silsilesidir. Yani ravilerin isimleri.
Ravi: hadisi nakledenlere, sened kısmında geçen kişilere verilen addır.
Rivayet: hadis metninin sened kısmıyla nakledilmesine denir.
Hadisi sırasıyla birbirine nakleden raviler arasında bir ravi atlanmamışsa o senede muttasıl sened, hadise de muttasıl hadis denir.
Sahabi: Hz. Peygamber'le ona inanmış olarak karşılaşan ve bu imanla ölen kimsedir.
Tâbiî: Bir sahabeyle karşılaşmış olan müslümana denir.
Tâbiu't-tâbiî: Bir tâbiî ile karşılaşmış olan müslümana denir.
Söyleyeni bakımından Hadis çeşitleri
kudsî hadis: Yüce ALLAH'a ait olduğu söylenen habere denir.
mevkûf hadis: Bir sahabiye ait olduğu söylenen habere denir.
Maktu hadis: Bir tabiye ait olduğu söylenen habere denir.
Merfu' hadis: Hz. Peygamber'e ait olduğu vurgulanan haberdir.
Hadislerim Sahihlik Bakımından Kısımları:
Hz. Peygamber'e ait olduğu söylenen hadislerin hepsi gerçekte Hz.
Peygamber'e ait değildir. Bu sebeple sahihlik açısından hadisler makbul ve Merdud şeklinde iki ana kümeye ayrılır.
Makbul hadisler: Hz. Peygamber'e ait olma ihtimali fazla olan hadislerdir. Bunlar sahih ve Hasen diye iki kümeye ayrılırlar.
Sahih hadis: Baştan itibaren son raviye kadar sık’a (güvenilir ve bilgiyi koruma özelliği olan) raviler tarafından nakledilen, diğer hadislere aykırı olmayan, gizli bir kusuru da bulunmayan hadistir.
Hasen hadis: Ravilerden birinin, bilhassa güvenilirlik ve bilgiyi koruyamama özelliği eksikse bu ravilerin aktardıkları hadislere denir.
Merdud hadisler: Hz. Peygamber'e ait olma ihtimali az olan hadislerdir. Bunlar da zayıf ve mevzu' şeklinde iki kısma ayrılırlar.
Zayıf hadis: Sahih hadisin özelliklerinden birini ya da birkaçını taşımayan hadislerdir. Ve taşımadığı özelliklere göre 5’e ayrılır.
1- Mürsel hadis: Bir ravinin doğrudan Hz. Peygamber (SAV) ‘den naklettiği hadistir. Ravi düşmüştür.
2- Munkatı hadis: Sahabeden sonra bir veya birkaç ravisi düşmüş hadis demektir.
3- Muallâk hadis: Senedin son kısmında yani yazar kısmında ravisi eksik olan ya da hiç yazılmamış olan hadistir.
4- Muallel hadis: Ancak uzman âlimlerin fark edebileceği gizli bir kusuru olan hadistir.
5- Müdelles hadis: Taşıdığı bir kusuru yokmuş gibi nakledilmeye çalışılan hadistir.
Mevzu’ hadis: söylemediği veya yapmadığı halde Hz. Peygamber'e nispet edilen haberdir. Uydurma hadislerdir.
Hadislerin Ravi Sayısı Bakımından Kısımları:
Ravilerinin azlığı ve çokluğuna göre hadisler Mütevatir ve haber-i vahid diye iki kısma ayrılır.
Mutevâtir hadis: senedinin başından sonuna kadar her tabakada, yalan söylemek üzere anlaşmaları aklen ve âdeten mümkün olmayacak kadar çok ravinin rivayet ettiği hadistir.
Haber-i Vahid: herhangi bir tabakada ravi sayısı, Mütevatir hadisin ravi sayısına ulaşamayan hadis: Mütevatir hadis derecesine ulaşamayan hadis demektir. Haber-i vahid de üç kısımdır: Meşhur, aziz ve fert
1- Meşhur hadis: Her nesilde en az 3 ravi tarafından nakledilmiş hadistir.
2- Aziz hadis: Her nesilde en az 2 ravi tarafından nakledilmiş hadistir.
3- Ferd hadis: Bir ravi tarafından nakledilmiş hadistir.