Sosya Medyayı Çocuklarınızın Anı Albümü Gibi Kullanmak
Sosyal medyada küçük bir çocuğun doğum günü videosu yayımlandı. Videoda, annesinin elinde pastayla sınıfa girmesiyle şaşıran çocuğun tepkilerine çok sayıda yorum yapıldı. Tartışılan videoyu Psikolog Serap Duygulu degerlendirdi. “Sosyal medyada çocuk fotoğrafları paylaşmak” başlıklı bilimsel makalenin sahibi Serap Duygulu, annelere ve babalara kritik uyarılarda bulundu.
Instagram’da yayımlanan küçük bir çocuğun doğum günü videosu gündem oldu.
O videoda;
Annesi, küçük çocuğun doğum gününü sınıfında sürpriz yaparak kutladı. Sürpriz kutlamaya çok şaşıran çocuğun tepkilere çok sayıda yorum geldi. Kimi sosyal medya kullanıcıları çocuğun, annesinin elini öpmesini tuhaf karşılarken, kimileri de bu durumu alkışladı. Ancak, asıl tartışılması gereken konu videoda yaşananlardansa, çocukların sosyal medyada nasıl yer alması gerektiği…
Sosyal medyada, doğum günü videosu üzerinden yürüyen tartışmayı da eleştiren Serap Duygulu, “
Biz, istediğimiz gibi yaşamak istiyoruz, karışılmasını istemiyoruz ama başkası hakkında yargıda bulunma, nasıl davranması gerektiğini dikte etme gibi bir takım hadsizlikleri de kendimizde hak görüyoruz” uyarsında bulundu.
“
VİDEONDAN KİŞİLİK TAHLİLLERİ YAPMAK YANLIŞ”
Herkesin merak ettiği noktadan başlayalım, yani videonun analizi…
Öncelikle, Psikolog Serap Duygulu, sosyal medyadaki videolar üzerinden yapılan niyet okumalara karşı çıkıyor, bunları çok tehlikeli buluyor. Serap Duygulu’nun ilk yorumu şöyle:
“
Sosyal medyada gördüğümüz, videolarını izlediğimiz, sadece o anlık ya da hayatın bir kesitinden küçük bir görüntü üzerinde, kişilik tahlilleri yapmak, kişilerin yaşam biçimlerini yargılamak, bir takım çıkarımlarda bulunmak doğru değil.”
“
İKİ YÜZLÜ BİR TOPLUM OLDUĞUMUZUN GÖSTERGESİ”
Psikolog SerapBu videoda ben, beklemediği bir sürprizle karşılaşmış, annesini sınıfın ortasında elinde pastayla gördüğünde çok şaşırmış ve muhtemelen arkadaşlarının arasında çekim yapıldığı için de biraz utanmış bir erkek çocuğu görüyorum.
Çocuklar özellikle okula başlayana kadar, anne babasıyla her yere gitmek isterler. Okul gibi sosyalleştikleri bir ortama girdiklerinde, öncelik arkadaşlar ve o sosyal çevre olur. Onun için de çocuk arkadaşlarının olduğu bir ortamda, pastayla annesini gördüğünde, utanmış olabilir. Çocuk orada nasıl davranacağını bilememiş olabilir. Buradan aileyi değerlendirmek, çocuk annesine farklı davranıyor demek, burada çok mutlu bir aile tablosu görüyoruz, demek uygun değil. Ailenin yapısını bilmiyoruz.
Çocuk orada artık hepimizin unuttuğu bir şeyi yapıyor çocuk, el öpüyor. Bu durum bazı insanlara garip gelebilir, bazı insanlara göre de yaşamın doğal bir akışı… Biz neye göre insanları yargılayacağız, ya da böyle bir hakkımız var mı? Tabi ki yok. Bizim için normal denilen şey, ‘norm’a uygun. Toplumda ya da kültürde yaşadığınız çevreye, dinamiklere uygun her şey, kabul edilebilir. O nedenle sosyal medyada gördüğümüz sadece o anlık görüntülerle, ya da kurgulanmış görüntülerle, nasıl yargılamalarda bulunabiliriz. Bir kere bu haksızlık ve iki yüzlü bir toplum olduğumuzun göstergesi… Biz, istediğimiz gibi yaşamak istiyoruz, karışılmasını istemiyoruz ama başkası hakkında yargıda bulunma, nasıl davranması gerektiğini dikte etme gibi bir takım hadsizlikleri de kendimizde hak görüyoruz.”
YARGITAY KARARINA DİKKAT
Psikolog Serap Duygulu’nun ikinci önemli uyarısı; özel ana ve kamusal alan üzerine…
Çocukların yatak odaları, vücudunun belli bölgelerinin çıplak olarak yayımlanması, özel alana giriyor.
Bir de kamusal alan var. Bu videodaki gibi okul bir kamusal alan ancak Psikolog Serap Duygulu, bu kez başka bir soruna dikkat çekiyor. Kendisinden dinleyelim:
“
Kamusal alan, özel alan ayrımı yapmamız lazım. Yapay zeka hayatımıza girdi. O zaman biz, gelecekte çocuklarımızı zor durumda bırakmayacak, mutsuz olmayacakları, art niyetli insanların kullanmasına imkan vermeyecek bir sosyal medya kullanıcısı olacağız.
Bu videoya bakacak olursak, kamusal alandır orası, yani bir yatak odası değildir, çünkü orası özel alan.
Kamusal alan paylaşımlarında, diğer çocukların kişilik haklarının ihlali gündeme geliyor. Orada başka çocuklar da var, öğretmenler buna tek başına yetkili değildir. Yargıtay’ın bu konuda kararı var. Yargıtay der ki, çocukların okul ortamında, hiçbir gerekçeyle fotoğraflarının alınması, video çekilmesi, sosyal medyada paylaşılması kabul edilemez. Yasal olarak bu konuda yaptırım uygulanacağını söylüyor, Yargıtay…”
“
HİÇ Mİ BİR ŞEY PAYLAŞMAYACAĞIZ?” SORUSUNUN YANITI
Psikolog Serap Duygulu’nun son sözleri ise “hiç mi bir şey paylaşmayacağız?” diye soranlara…
Serap Duygulu’nun, bu soruya yanıtı şöyle:
“İnsanlar şunu soruyor; ‘hiç mi bir şey paylaşmayacağız?’ Tabi ki, paylaşacağız. Doğum günü, mezuniyet, geziler, bunları paylaşmak isteyebilirsiniz.
“
Kimileri sosyal medyayı çocuğunun anılarını biriktirmek için, bir albüm gibi kullandığını söylüyor. Bu bana göre yanlış… Sonuçta, dijital ayak izlerinizi paylaşıyorsunuz. Çocuk gelecekte bunlardan hoşlanacak mı, hoşlanmayacak mı bilmiyorsunuz.”