Kişide bulunması gereken güzel ahlaklar nelerdir?
Kişide bulunması gereken güzel ahlaklar nelerdir?
Fî beyani'l-ahlâkı'l-hamîde (Güzel ahlâkın beyanı hakkında):
Ve dahi kişinin seksen yedi güzel huyları vardır: İman, itikat, ehl-i sünnet, ihlas, ihsan, tevazu, zikr-i minnet (iyilikleri anmak), nasihat, tasfiye (kötü sıfatlardan arınma), gayret, gıpta, seha (cömertlik), îsâr (başkalarını kendine tercih etme), mürüvvet, fütüvvet (mertlik, yiğitlik), hikmet, şükür, rıza, sabır, havf (Allah'tan korkma), reca (Allah'tan ümitvar olma), buğz-ı fîllâh (Allah için buğz etme), hubb-i fillâh (Allah için sevme), tevekkül, humûl (şöhretten kaçınma), istivayı zem ve medh (yerme ve övmede orta yolu tutmak), mücahede, sa'y (gayret gösterme, çalışma), kasd (bir şeye niyet etmek, azimle yönelmek), amel, zikr-i mevt (ölümü hatırlama), tefviz (işi Allah'a havale etme), teslim, talebu'l-ilm (ilim elde etmeye yönelme), selamet-i sadr (kalbin salim olması), şecaat, hilm (yavaşlık, yumuşaklık), rıfk (yumuşaklık), inabet (Allah'a yönelme), vefa-yı ahd (ahde vefa), incâz-ı va'd (vaadi yerine getirme), husn-i hulk (iyi huylu olma), zühd, kanaat, rüşd (gidişat ve düşüncede doğruluk), sa'y-ı fi'l-hayrat (hayır işlerinde çalışma), rikkat (incelik, merhamet), şevk, haya, isabet fî emrillâh (Allah'ın emrinde, işinde doğru olmak), üns-i billâh (Allah'la ünsiyet), şevk ilâ likâillâh (Allah'a kavuşma konusunda şevk ve istekli olma), vakar, zekâvet (zekilik), istikamet, edep, feraset (ileri görüşlülük), tevekkül, sıdk (doğruluk), murabata (kalbi Allah'a bağlama), müşarata, murakabe, muhasebe, mu'atebe (nefsi azarlama), kezım-ı gayz (gayz ve kini içine çekip intikam peşine düşmeme), hubb-ı tûli'l-hayat li'l-ibadet (ibadet için uzun ömür isteme), tevbe, huşu, yakîn (kesin bilgiye ulaşma), ubudiyet, mükâfat
Tevazu gönül alçaklığına, zikr-i minnet her taa-ti Allahu azimü'ş-şan'ın tevfîkı ve lütfü olduğunu anıp şükr etmeğe, nasihat mümin karındaşına nasihat etmeğe, tasfiye kalpten ahlâk-ı zemîmeyi (kötü huyları) çıkarıp ahlâk-ı hamîde (iyi huylar) ile muttasıf olmağa, gayret dine gayret etmeğe, gıpta ahıret amellerine özenmeğe, seha cömertliğe, îsâr mümin karındaşlarının işin(i) bitirmeğe, mürüvvet sahib-i mürüvvet olmağa, fütüvvet hakkı söylemeğe, hikmet ilmihalini bilip amel etmeğe, rıza Allahu azimü'ş-şan'ın tarafından kendisine gelen takdirata razı olmağa, sabır Allahu azimü'ş-şan'ın tarafından gelen belalara sabr etmeğe (derler)
SIE