Bilmediğini Bilmek

[Huzurİslam]

Bilmediğini Bilmek

"Fayda vermeyen ilim,
Allah (c.c.) yolunda harcanmayan,
kendisinden faydalanılmayan
hazine gibidir."(1)

Abdullah bin Mübarek'e: "Allah (c.c), akşam öleceğini bildirse ne yapardın? diye sorduklarında:
"Kalkar ilim öğrenirdim." cevabını verir.
İlimden daha güzel, daha üstün meşguliyet ne olabilir ki? Sevgili Peygamberimiz: "İlim talebi için yola çıkan kimse dönün-ceye kadar Allah (c.c.) yolundadır." (2) buyurmuştur.
Yüce Rabbimiz: "İnsanların, annelerinin karnından hiçbir şey bilmez olarak"(16 Nahl, 78) dünyaya geldiğini belirtir.
İnsanın şerefi, değeri, şanı Yüce olan Allah (c.c.)'ın bir sıfatı olan ilme sahip olmasıyladır. Ancak sadece bilmek, öğrenmek yetmez. Öğrenilen bilgiyi uygulamak, yaymak da gerekir.


"İnsanlar dört kısımdır:
1. Bilen ve bildiğini bilen insandır ki, âlim budur, buna tâbi olunuz.
2. Bilen fakat bildiğinin farkında olmayan kimsedir ki, bu kimse uykudadır, onu uyandırınız.
3. Bilmeyen fakat bilmediğini bilen kimsedir ki, bu doğruya ulaşmayı ister, siz onu Hakk'a ulaştırınız.
4. Bilmeyen fakat bilmediğini de bilmeyen kimsedir ki, bu şeytandır, ondan kaçınız." (3)
Acaba bildikleriyle amel etmeyenler neye benzerler? Sorumuzun cevabını İmam Gazali'den alalım:
"Bildiği ile amel etmeyenler (sayfaları ilimle dolu) kitap ve defter gibidir. Başkalarına faydası var, fakat kendisi bir şey anlamaz. Bilek taşı gibidir. Bıçağı biletir, keskinleştirir, fakat kendisi kesmez. İğne gibidir. Başkalarını giydirir, fakat kendisi daima çıplak durur. Lamba fitili gibidir. Başkasına ışık verir, fakat kendisi yanar." (4)

Peygamber (s.a.v.) şöyle dua ederdi: "Allah'ım! Fayda vermeyen ilimden, korkmayan kalpten, doymayan nefisten ve kabul edilmeyen duadan Sana sığınırım. "(5)

İnsan bilmediğini bilirse daha çok öğrenir, eksiklerinin farkına varır ve kendisini yetiştirir.
İmam-ı Azam'ın talebesi Ebu Yusuf kadı olur. Kendisine bir şey sorulur. O: "Bilmiyorum." der. Kendisine: "Hem devlet bütçesinden maaş alır, geçimini sağlarsın, hem de bilmiyorum, dersin. Bu olacak iş değil!"denir. Ebu Yusuf: "Ben devlet bütçesinden bilgim kadarını alıyorum. Eğer bilmediğim şeyler için bana maaş verilmeye kalkışılsaydı, bütün dünya malı bile buna yetmezdi." cevabını verir.
Öyleyse biz de bilmediğimizi bilelim, en kutlu yola, okumaya, öğrenmeye, ilim yoluna girelim.


Kaynaklar:
1. Münavi, Feyzul- Kadir 4/325.
2.Münavi, age. 6/176.
3.Razi, Tefsir-i Kebir 2/281-2; Bursevî, Ruhul-Beyan Tefsiri 6/148.
4.Gazali, İhya1/140.
5.Müslim, Zikir 73; Ebu Davud, Vitir 32; Tirmizi, Daavât 68.

[Hâdimul İslam]

İnsanlar dört kısımdır:

1. Bilen ve bildiğini bilen insandır ki, âlim budur, buna tâbi olunuz.
2. Bilen fakat bildiğinin farkında olmayan kimsedir ki, bu kimse uykudadır, onu uyandırınız.
3. Bilmeyen fakat bilmediğini bilen kimsedir ki, bu doğruya ulaşmayı ister, siz onu Hakk'a ulaştırınız.
4. Bilmeyen fakat bilmediğini de bilmeyen kimsedir ki, bu şeytandır, ondan kaçınız."