[küskün]

Mazi ve Muzari fiil Çekimi

MAZİ FİİL

جَمْعٌ Çoğul


تَثْنِيَةٌ İkil


مُفْرَدٌ Tekil

كَتَبُوا


هم


Onlar


كَتَبَا


هما


İkisi


كَتَبَ


هو


O


مُذَكَّرٌEril


غَائِبٌ


3.Şahıs


كَتَبْنَ


هن


Onlar


كَتَبَتَا


هما


İkisi


كَتَبَتْ


هى


O


مُؤَنَّثٌ Dişil


كَتَبْتُمْ


أنتم


Siz


كَتَبْتُمَا


أنتما


İkiniz


كَتَبْتَ


أنتَ


Sen


مُذَكَّرٌ Eril


مُخَاطَبٌ


2.Şahıs


كَتَبْتُنَّ


أنتن


Siz


كَتَبْتُمَا


أنتما


İkiniz


كَتَبْتِ


أنتِ


Sen


مُؤَنَّثٌ Dişil


كَتَبْنَا


نحن


Biz

كَتَبْتُ


أنا


Ben


مُذَكَّرٌ Eril


مُؤَنَّثٌ Dişil


مُتَكَلِّمٌ


1.Şahıs

· Fiili mazi Türkçeye çoğunlukla “dili geçmiş zaman”, bazen de “mişli geçmiş zaman” olarak tercüme edilir. Yani hangisi daha uygun düşerse öyle tercüme edilir.

كَتَبَ yazdı yahut yazmış

· Fiili maziler bazen de “dua ” anlamına da gelir.

رَحِمَ اللهُ Allah rahmet etsin,


قَتَلَ اللهُ Allah öldürsün.

· Fiili mazinin başına olumsuzluk edatı denilenمَاyahut لاَgelirse, Türkçeye “dili geçmiş” veya “mişli geçmiş” zamanın olumsuzu olarak tercüme edilir.
Mesela; yazmadı yahut yazmamış, : yazmadı yahut yazmamış.

مَا كَتَبَ yazmadı yahut yazmamış


لاَ كَتَبَ yazmadı yahut yazmamış

Not:مَاile لاَ harfleri çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili mazinin her çekiminin başına geçebilir. Ancak olumsuz mazinin مَاile kullanılması daha yaygındır.

MUZARİ FİİL

جَمْعٌ Çoğul


تَثْنِيَةٌ İkil


مُفْرَدٌ Tekil

يَكْتُبُونَ


هم


Onlar


يَكْتُبَانِ


هما


İkisi


يَكْتُبُ


هو


O


مُذَكَّرٌEril


غَائِبٌ


3.Şahıs


يَكْتُبْنَ


هن


Onlar


تَكْتُبَانِ


هما


İkisi


تَكْتُبُ


هى


O


مُؤَنَّثٌ Dişil


تَكْتُبُونَ


أنتم


Siz


تَكْتُبَانِ


أنتما


İkiniz


تَكْتُبُ


أنتَ


Sen


مُذَكَّرٌ Eril


مُخَاطَبٌ


2.Şahıs


تَكْتُبْنَ


أنتن


Siz


تَكْتُبَانِ


أنتما


İkiniz


تَكْتُبِينَ


أنتِ


Sen


مُؤَنَّثٌ Dişil


نَكْتُبُ


نحن


Biz

اَكْتُبُ


أنا


Ben


مُذَكَّرٌ Eril


مُؤَنَّثٌ Dişil


مُتَكَلِّمٌ


1.Şahıs

Muzari üç şekil üzere bulunur:

1)يَفْعُلُ kalıbında gelir. يَكْتُبُ gibi.
2)يَفْعِلُ kalıbında gelir. يَغْسِلُ gibi.
3)يَفْعَلُ kalıbında gelir. يَعْلَمُ gibi.
· Üç kalıbın birbirinden farkı yalnız üçüncü harfin harekesinden doğuyor. Yoksa birinci harf hepsinde üstün, ikinci harf hepsinde sakin, dördüncü harf hepsinde ötredir.
· Bir fiili muzari harekeli ise harekesine bakarak falan şekildedir, deriz. Fakat harekesi yoksa hangi şekilde okunacağını sözlüğe bakarız.
يَفْعُلُkalıbında bulunanيَكْتُبُmuzari filin çekimi şöyledir:
· Fiili muzariler Türkçeye “şimdiki zaman” veya “geniş zaman” ile tercüme edilirler. Eğer bir işe başlamışız da henüz bitmemiş ve devam ediyorsa “şimdiki zaman” ile, eğer görünürde başlanmış bir iş yoksa “geniş zaman” ile tercüme edilir. Örnek: يَكْتُبُkelimesi “yazıyor” yahut “yazar” şeklinde tercüme edilirler.
· Fiili muzarinin başına “istikbal: gelecek edatı” denilen سَ , yahut سَوْفَgeçerse, Türkçeye “gelecek zaman” ile tercüme edilir. Örnek: سَيَكْتُبُ(yazacak), سَوْفَ يَكْتُبُ(yazacak), gibi. Bu سَve سَوْفَçekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir.
· Fiili muzarinin başına ُ الْمَفْتُوحَةِلاَم(lamı meftuha – üstün lam) gelirse, Türkçeye “şimdiki zaman” ile tercüme edilir. Örnek: لَيَكْتُبُ(yazıyor), gibi. Bu لَ harfi çekimde hiçbir değişiklik getirmeden fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir.
· Fiili muzarinin başına مَا geçerse (Nefyi hal) olup Türkçeye “şimdiki zamanın olumsuzu” ile tercüme edilir. Örnek: مَا يَكْتُبُ(yazmıyor), gibi.
· Bu مَاçekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her kipinin başına geçebilir.
· Fiili muzarinin başına لاَ geçerse Türkçeye hem “şimdiki zamanın olumsuzu” hem de “geniş zamanın olumsuzu” ile tercüme edilir.
· لاَ يَكْتُبُُ(yazmaz veya yazmıyor); gibi. Bu لاَ çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir.